BİTLİS İLİ JEOTERMAL SU KAYNAKLARI

Year 2008, Volume: 13 Issue: 19, 89 - 104, 04.03.2011

Necmettin Elmastaş

Abstract

Doğu Anadolu bölgesinde önemli sayıda jeotermal su kaynağı vardır.
Sodyum, bikarbonat, sülfür, sülfat, klorür v.b. mineraller ihtiva eden bu
kaynaklardan balneolojik kullanım, ısıtma ve seracılık alanlarında
faydalanılmaktadır. Bu Jeotermal kaynakların yer aldığı alanlardan birisi de
araştırmamıza konu olan Bitlis ilidir. Bitlis ili Doğu Anadolu Bölgesi’nde Van
Gölü’nün batısında yer almaktadır.
Bitlis ilinde sıcaklığı 37,5-59,5ºC arasında değişen üç jeotermal alan
mevcuttur. Bu alanlar Nemrut (Ilıgöl) jeotermal alanı, Çukur (Norşin) jeotermal
alan, Ilıcaköy (Tağgermav) jeotermal alanıdır. Kaynakların bir kısmı yüksek
sıcaklığa sahip olup, hipertermal sulardandır.
Bu jeotermal su kaynaklarından romatizma ve cilt hastalıkları başta
olmak üzere çeşitli hastalıkların tedavi edilmesi amacıyla yararlanılmaktadır.
Ancak, jeotermal kaynaklar yeterli tesislere sahip olmayıp, değerlendirilmeden atıl
bir durumda beklemektedir. Yörede atıl durumdaki bu büyük jeotermal
potansiyelden sadece kaplıca turizmi alanında ve sınırlı oranda
yararlanılmaktadır. Bu jeotermal potansiyel, kaplıca turizmi yanında ısıtma,
seracılık alanlarında da değerlendirilebilir.
Bu çalışmada, Bitlis ilinde atıl durumda bulunan jeotermal su
potansiyelini ortaya koymak ve bu potansiyelden rantabl düzeyde yararlanılarak
yörenin kalkınmasına bir katkı sağlamak amaçlanmıştır.

Keywords

Termal Kaynak, Jeotermal, Bitlis

References

• ALPMAN, N., 1965. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri Sıcaksu Kaynakları, İçmeleri ve Maden Sularının Teknik Envanteri. MTA Enst. Raporu (Yayınlanmamış), Ankara.
• ARINÇ, K., 1997. Nemrut Yanardağı (Bitlis): Korunup Değerlendirilmesi Gereken Bir Doğa Harikası. Bitlis Valiliği Yayınları No:3, Malatya.
• ATALAY, İ.-1982. Türkiye Jeomorfolojisine Giriş. Ege Üniv. Sosyal Bil. Fak. Yay. No:9, s.4, İzmir.
• BULUT, İ., 1997. Turistik Potansiyeli Yönünden Yozgat İli Kaplıcaları. Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı:2, s.69-114, Erzurum.
• ÇAĞLAR, K. Ö.-1961: Türkiye Maden Suları ve Kaplıcaları. M.T.A. Enst. Yay. No:107, Fasikül:4, Ankara.
• ÇELEBİ, C., 1999. Vadideki Güzel Şehir, Bitlis.
• DOĞANAY, H., 1989. Erzurum’un Termal Turistik Potansiyeli, Türkiye Kalkınma Bankası Turizm Yıllığı (1988-1989). Ankara.
• ERGÜN,C., 1987. Türkiye Şifalı Sular Rehberi. Elif Matbaacılık A.KOM.ŞTİ., Ankara.
• ERİNÇ,S.,1953. Doğu Anadolu Coğrafyası. İst. Ünv. Yay. No:572,Edeb. Fak. Coğ. Enst. Yay. No:15, İstanbul.
• ERİŞEN, B., AKKUŞ, İ., UYGUR, N. ve KOÇAK A.- 1996: Türkiye Jeotermal Envanteri. MTA Genel Müd. Ankara.
• GÜNER,Y., 1984. Nemrut Yanardağı’nın Jeolojisi, Jeomorfolojisi ve Volkanizmasının Evrimi. Jeomorfoloji Dergisi, Sayı:12, s.23-65, Ankara
• GÜNER, Y., ŞAROĞLU, F.-1997: Doğu Anadolu’da Kuaterner Volkanizması ve Jeotermal Enerji Açısından Önemi. Türkiye 7. Petrol Kongresi Bildirileri. s.371- 383, Ankara.
• GÜRBÜZ, O., 1995. Turizm Coğrafyası Açısından Nemrut Kalderası. Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 30, İstanbul.
• KURTMAN,F., NAŞKAN, E.,1978. Mineral and Thermal Waters in the Vicinity of Lake Van. The Geology of Lake Van. M.T.A. Enst Yay. No:169, s.50-55, Ankara.
• ÖZAV, L., 1994. Gedik-Ilıca Termal Turizm Merkezi, Turizm Yıllığı 94, Türkiye Kalkınma Bankası Yay. s.230-246, Ankara.
• ŞAROĞLU, F.-1985: Doğu Anadolu’nun Neotektonik Dönemde Jeolojik ve Yapısal Evrimi (Doktora Tezi). İst. Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü. S.94, İstanbul.
• ÜLKER, İ., 1988. Türkiye’de Sağlık Turizmi ve Kaplıca Planlaması, Kültür ve Turizm Bakanlığı Çağdaş Kültür Eserler Dizisi No:1006/129, Ankara.
• YALÇINLAR, İ., 1973. Nemrut Sönmüş Volkanı ve Kalderası. İst. Ünv. Coğ. Enst. Dergisi, Cilt:10, Sayı: 18-19, s.253-270, İstanbul.
• YENAL, O., USMAN, N., BİLECEN, L., KANAN, E., ÖZ, G., TONCE, B., GÖKSEL, S.A., ALKAN, H., SEZGİNER, N., YASSA, K., UYAR, A., 1976. Türkiye Maden Suları-5 (Akdeniz, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri). İst. Üniv. Tıp Fakültesi Tıbbi Ekoloji ve Hidroklimatoloji Kürsüsü, İstanbul.