ELAZIĞ ŞEHRİ’NİN ÇEVRE SORUNLARI

Year 2008, Volume: 13 Issue: 19, 189 - 212, 04.03.2011

Ahmet Mor M. Dursun Çitçi

Abstract

Bu çalışmada, Elazığ şehrinin çevre sorunları konu edilmiştir. Şehrin
çanak biçimindeki bir ova (Elazığ Ovası) tabanı üzerinde kurulmuş olması
kirlenmemeyi, bozulmayı artırmaktadır (Şekil:1 - 6). Ayrıca, şehrin kaynakları
(içme suyu, tarım arazisi vb.) ile kirleticileri(katı, sıvı, gaz kirleticiler gibi) yan
yana bulunduğu için kirliliğin derecesi daha da artmaktadır.
Ayrıca Şehrin, içme suyu Uluova’daki yeraltı suyundan temin
edilmektedir. Keban Barajı’ndan alınan sularla Uluova’da sulu tarım
yapılmaktadır. Öte yandan şehrin su arıtma tesisi de yeraltı su kaynaklarının
yakınında olduğu için bu tesiste tam anlamı ile bir arıtma da yapılamamaktadır.
Şehirde karasal iklimden dolayı yanma süresi uzamaktadır. Kuruluş yerinden
dolayı kirli hava uzun süre seyrelmeden şehir ortamında kaldığı gibi ısı terselmesi
(inversion) kirliliği daha da artırmaktadır. Çimento fabrikası ile birlikte Organize
Sanayi Bölgesi’nde çıkan her türlü kirletici ortam bozulmasını daha da
artırmaktadır.
Aşırı gübre kullanımı, tarım arazilerine arıtma çamurunun verilmesi ve
kirli suların tarım arazilerinde önemli problemler oluşturmaktadır.
Bu nedenle Elazığ şehrinin alt ve üst yapısı sürekli modernize edilmeli ve
yenilenmelidir. Bununla birlikte Elazığ’ın doğal kaynaklarının kirlenmemesini
önlemek için de dizi tedbirler alınmalıdır.

Keywords

Su, Toprak, Hava, Ortam, Kirlenme, Atıklar, Görüntü, Gürültü

References

• Akalan, I, 1991, Geleceğimizin Güvencesi Toprak ve Su Koruması, 31–33, Ankara
• Akkan, E. 1972, Elazığ ve Keban Barajı Çevrelerinde Coğrafi Araştırmamalar, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesi Coğrafya Araştırmaları Enstitüsü Yayını, Sayı:1–2, No: 1–2, Ankara
• Altınbaş, Ü. vd., 2004, Toprak Bilimi, Ege üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayını: 557, 265, İzmir
• Altuğ, F.1990, Çevre Sorunları, Uludağ Üniversitesi Basımevi, U.Ü., Güçlendirme Vakfı Yay. No:41, U.Ü.İ.B.F, İşl. İkt. Ve Muh. Ve Uyg. Mer.No.41, s.1–39, Bursa
• Atalay, İ. 1991, Genel Beşeri ve iktisadi Coğrafya, Yeniçağ Basım – Yayın, ISBN: 975–95527–3–6, 1. Baskı, 16, Ankara
• Atalay, İ. 2006, Toprak Oluşumu, Sınıflandırılması ve Coğrafyası, Meta Basım Matbaacılık, 1, İzmir
• Bozyiğit, R - Karaaslan, T. 1998, Çevre Bilgisi, Nobel Yayın Dağıtım Yayın No: 70, 1. Baskı, ISBN: 975–591–048–4, 26, Ankara
• Çakır, S. 1989, Elazığ’da Gecekondu Yerleşimi ve Yayılma Sahası, F.Ü., Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:3., sayı.1, s.73-85, Elazığ
• Çakmak, N., Ünlü, A., “Elazığ Merkez İlçesindeki Yeraltısuyu Kalitesi”, SDÜ, Müh. Mim. Fak. Dergisi, Çev Muh. Sek. 1, 11–25 Isparta.
• Çevikbaş, R. 1991, Türkiye’de Tarım Topraklarının Amaç Dışı Kullanımı, Tabiat ve İnsan XXV.4.2, 1-13, Ankara
• Ergene, A. 1997,Toprak Biliminin Esasları, Öz Eğitim Basım Yayın Dağıtım Ltd. Şti.Yayın No: 0027, ISBN: 975–8004–30–1, Konya
• Güney, E, 1992, Çevre sorunları – ortam kirlenmesi – Bizim Gençlik Yayınları: 17, Kaynak Eserler serisi: 004, ISBN: 975–7344–17–6, Kayseri
• Karaboran, H.H. 1989., Yeryüzünde Kontrol Altına Alınamayan Yerleşmeler, (Gecekondular, Slamlar, ve Bidonevler sorununa Genel Bir Bakış ), Fırat Üni., Sosyal Bilimler Dergisi, 6, Elazığ
• Karakaş, E. 1999, Elazığ Şehrinin Gelişmesi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 1, Elazığ
• Keleş, R. – Hamamcı, C. 1993, Çevrebilim, İmge Kitapevi, 122–126, Ankara
• Keleş, R., 1983,Türkiye’de Şehirleşme Konut ve Gecekondu, Gerçek Yayınevi, İstanbul
• Mor, A. - Çitçi, M.D. 2002, Elazığ’ın Su Problemleri ve Su Kirliliği, F.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:12, Sayı:2 s.63–82, Elazığ
• Özdemir, M.A. - Boyraz, Z. 2002, Elazığ Şehir Merkezinde Hava Kirliliğini Doğuran Nedenler ve Kirlilik Parametrelerin Zaman İçindeki Değişimine Coğrafi Bir Yaklaşım, Doğu Coğrafya Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 8, Erzurum
• Sargın, S. 2003, Isparta Şehrinin Çevre Sorunları, A. Üni. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: V, Sayı:2, Afyon
• Şahin, C, 1982, Yarıntı Erozyonu, Bilim ve Teknik XV.175, 40–42, Ankara
• Şahin, C. - Sipahioğlu, Ş. 2002, , Doğal Afetler ve Türkiye, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, ISBN: 975–6829–29–6, s. 414–415, Ankara
• Şerefhanoğlu, M. 1983, Önemli Bir Çevre Sorunu: Gürültü, Çevre Koruma, Sayı.18, 28, İstanbul
• Tümertekin, E - Özgüç, 2000, Beşeri Coğrafya-İnsan. Kültür. Mekân- Cantay Kitapevi, ISBN:975–7206–15–6, İstanbul
• Uslu, G – vd, 1998, Elazığ Kenti Şebeke Suyu Kalitesinin Araştırılması, Erciyes Üni. Teknolojik Araştırma ve uygulama merkezi, I. Atıksu Sempozyumu, 20 -24 Haziran, Kayseri
• Yavuz, F., 1980, Kentsel Topraklar – Ülkemizde ve Başka Ülkelerde, SBF:Basın ve Yayın Yüksek Okulu Basımevi, 81, Ankara