ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN “ÇEVRE” KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI

Year 2011, Volume: 16 Issue: 26, 25 - 44, 02.01.2013

Fatih Aydın

Abstract

Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin “Çevre” kavramına ilişkin sahip
oldukları algıları metaforlar yardımıyla ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır.
Araştırmaya 2010-2011 eğitim-öğretim yılında, Karabük Üniversitesinde
öğrenim gören toplam 615 öğrenci katılmıştır. Araştırmada olgubilim deseni
kullanılmış ve veriler içerik analiz tekniğiyle çözümlenmiştir. Araştırmanın
verileri, üniversite öğrencilerinin “Çevre… gibidir; çünkü…” cümlesini
tamamlamasıyla elde edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre: (1) Öğrenciler
çevre kavramına ilişkin toplam 92 adet geçerli metafor üretmişlerdir. (2) Bu
metaforlar, ortak özellikleri bakımından irdelenerek 10 farklı kavramsal kategori
altında toplanmıştır. Araştırmanın sonucunda, Çevre” kavramını, üniversite
öğrencilerinin %27’si “yaşamın” ifadesi, %21’i “önemin” ifadesi, %15’i
“yansıtıcılığın” ifadesi, %9’u “mekânın” ifadesi, %8’i “korunmanın” ifadesi,
%7’si “mutluluğun ve huzurun” ifadesi, %5’i “sevginin” ifadesi, %3’ü
“güzelliğin” ifadesi, %2’si “kirliliğin” ifadesi ve %1’i “çeşitliliğin” ifadesi
olarak algıladıkları görülmüştür. Sonuç olarak metaforlar, üniversite
öğrencilerinin “Çevre” kavramına ilişkin sahip oldukları algıları anlamada ve
açıklamada, önemli birer araştırma aracı olarak kullanabilir.

Keywords

Çevre, metafor, üniversite öğrencileri

References

• ALGER, C. (2009). Secondary Teachers' Conceptual Metaphors of Teaching and Learning: Changes over the Career Span. Teaching and Teacher Education: An International Journal of Research and Studies, 25(5), 743-751.
• ARSLAN, M.M. ve BAYRAKÇI, M. (2006). Metaforik Düşünme ve Öğrenme Yaklaşımının Eğitim-Öğretim Açısından İncelenmesi. Millî Eğitim, 35(171), 100- 108.
• ATALAY, İ. (2004). Doğa Bilimleri Sözlüğü, İzmir: Meta Basımevi.
• AYDIN, F. (2010). Ortaöğretim Öğrencilerinin Coğrafya Kavramına İlişkin Sahip Oldukları Metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimler Dergisi (KUYEB), 10(3), 1313-1322.
• AYDIN, F. ve ÜNALDI ESER, Ü. (2010). Coğrafya Öğretmen Adaylarının Coğrafya Kavramına İlişkin Algılarının Metaforlar Yardımıyla Analizi. International Online Journal of Educational Sciences (IOJES), 2(2), 600-622.
• BİLGİ, M.G. (2008). Ortaöğretim Kurumlarında Coğrafya Dersi Kapsamındaki Çevre Konularının Öğretiminde Aktif Öğretim Yöntemlerinin Rolü. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• BOTHA, E. (2009). Why metaphor matters in education. South African of Education, 29, 431-444.
• CERİT, Y. (2008). Öğretmen Kavramı ile İlgili Metaforlara İlişkin Öğrenci, Öğretmen ve Yöneticilerin Görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
• COŞKUN, M. (2010). Lise Öğrencilerinin “iklim” Kavramıyla İlgili Metaforları (Zihinsel İmgeleri). Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 5(3), 919-940.
• ÇEPNİ, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler matbaacılık.
• DEMİRKAYA, H. (2006). Çevre Eğitiminin Türkiye’deki Coğrafya Programları İçerisindeki Yeri ve Çevre Eğitimine Yönelik Yeni Yaklaşımlar. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 207-222.
• DEMİRKAYA, H., MUTLU, M. ve UŞAK, M. (2003). 4MAT Öğretim Sistem Modeli’nin Çevre Eğitimine Uygulanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 68-82.
• DOĞANAY, H. (1993). Coğrafya’ya Giriş. Erzurum: Aktif Yayınları.
• EFE, R. (2002). Coğrafyada Beş Temel Kavram ve Bunların Öğretim Metot ve Teknikleri. Marmara Coğrafya Dergisi, 5, 27-42.
• FORCEVİLLE, C. (2002). The İdentification of Target and Source in Pictorial Metaphors. Journal of Pragmatics, 34, 1-14.
• GİRMEN, P. (2007). İlköğretim Öğrencilerinin Konuşma ve Yazma Sürecinde Metaforlardan Yararlanma Durumları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• GUERRERO, M. C. M. ve Villamil, O.S. (2002). Metaphorical Conceptualizations of Els Teaching and Learning. Language Teaching Research, 6(2), 95-120.
• GÜNEY, E. (2004). Çevre Sorunları Coğrafyası. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• INBAR, D. (1996). The Free Educational Prison: Metaphors and İmages. Educational Research, 38(1), 77-92.
• KAYA, H. (2010). Metaphors Developed by Secondary school students towards “earthquake” Concept. Educatioanl Research and Review, 5(1), 712-718.
• KAYA, H., COŞKUN, M. ve AYDIN, F. (2010). The Analysis of High School Studenst’s Perceptions Towards “Environmen” Concept. African Journal of Agricultural Research, 5(13), pp:1591-1597.
• LAKOFF, G. ve JOHNSON, M. (2005). Metaforlar: Hayat, anlam ve dil (Çeviren: G.Y.Demir). İstanbul: Paradigma.
• LEVİNE, P.M. (2005). Metaphors and Images of Classrooms. ERIC Document: EJ724893.
• MARTON, F. (1986). Phenomenography: A research approach to investigating different
• understandings of reality. Journal of Thought, 2(3), 28-49.
• MİLES, M.B. ve HUBERMAN, A.M. (1994). Qualitative Data Analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
• MORGAN, G. (1998). Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor. İstanbul: Mess Yayınları.
• ÖNAL, H. (2008). Coğrafya Öğretiminde Aktif Öğrenme Uygulamaları. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• ÖZEY, R. (2001). Çevre Sorunları. İstanbul: Aktif Yayınevi.
• ÖZTÜRK, Ç. (2007). Sosyal Bilgiler, Sınıf Ve Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının “Coğrafya” Kavramına Yönelik Metafor Durumları. Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 55-69.
• SABAN, A. (2004). Giriş Düzeyindeki Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Öğretmen” Kavramına İlişkin İleri Sürdükleri Metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
• SABAN, A. (2008). İlköğretim I. kademe Öğretmen ve Öğrencilerinin Bilgi Kavramına İlişkin Sahip Oldukları Zihinsel İmgeler. İlköğretim Online, 7(2), 421-455.
• SABAN, A. (2009). Öğretmen Adaylarının Öğrenci Kavramına İlişkin Sahip Olduğu Zihinsel İmgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
• SABAN, A., KOÇBEKER, B.N. ve SABAN, A. (2006). Öğretmen Adaylarının Öğretmen Kavramına İlişkin Algılarının Metafor Analizi Yoluyla İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (Educational Sciences: Theory & Practice) ,6(2), 461-522.
• SEMERCİ, Ç. (2007). “Program Geliştirme” Kavramına İlişkin Metaforlarla Yeni İlköğretim Programlarına Farklı Bir Bakış, Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 31(2), 125-140.
• SHAW, D., MASSENGİLL, B. ve MAHLİOS, M. (2008). Preservice Teachers' Metaphors of Teaching in Relation to Literacy Beliefs. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 14(1), 35-50.
• TÖREMEN, F. ve DÖŞ, İ. (2009). İlköğretim Öğretmenlerinin Müfettişlik Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (Educational Sciences: Theory & Practice), 9(4), 1973-2012.
• YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• YOB I.M. (2003). Thinking Constructively with Metaphors. Studies in Philosophy and Education, 22, 127–138.