Comparative Evaluation of the Factors Affecting the Sustainability of County Fairs in Türkiye and the USA

Year 2023, Volume: 28 Issue: 50, 10 - 24, 30.12.2023

Vedat Çalışkan

Abstract

Along with festivals, fairs are one of the most established and long-lived in the history of events. Throughout history, there have been various examples of fairs in a variety of forms depending on the composition of their functions, including commercial, shopping, entertainment, educational, religious, and cultural functions across the world. County fairs, which assume key roles in preserving local and traditional cultural values for the future in Turkey and the USA, still attract great attention today. However, traditional county fairs in Turkey face several challenges to survive. Fair organizations have gradually disappeared or replaced by festivals due to factors such as the neglect of their social and cultural factors in Turkey, their inability to adapt to changing conditions, and administrative and financial problems. About 80% of the 295 fairs that existed during the Republican period in Turkey have not survived today. The administrative characteristics and institutional functioning of county fairs in the USA incorporate approaches that support the organization of county fairs. This study primarily seeks to determine the factors threatening the sustainability of traditional county fairs in Turkey with a comparative approach and to offer suggestions to promote their sustainability.

Keywords

American county fairs, county fairs, sustainability of cultural heritage, sustainable management of fairs, Turkish county fairs (panayirs)

Türkiye ve ABD’de İlçe Panayırlarının Sürdürülebilirliğine Etki Eden Faktörlerin Karşılaştırmalı Değerlendirmesi

Abstract

Etkinlikler tarihi içinde festivallerle birlikte en köklü ve uzun ömürlü miraslardan biri de panayırlardır. Tarihsel süreçte dünyanın çeşitli bölgelerinde ticaret, alışveriş, eğlence, eğitim, dinsel ve kültürel fonksiyonların kompozisyonuna göre çok çeşitli formlarda panayır örnekleri ortaya çıkmıştır. Türkiye ve ABD’de yerel ve geleneksel kültürel değerlerin geleceğe taşınmasında önemli roller üstlenen ilçe panayırları günümüzde halen büyük ilgi görmektedir. Ancak Türkiye’de geleneksel ilçe panayırlarının sürdürülmesinin önünde çeşitli güçlükler bulunmaktadır. Türkiye’de panayırların toplumsal ve kültürel fonksiyonlarının ihmal edilmesi; değişen koşullara uyum sağlama güçlükleri, yönetsel ve mali sorunlar vb. faktörler neticesinde panayır organizasyonları giderek ortadan kalkmış ya da festivallere dönüşmüştür. Cumhuriyet dönemi içinde arlığını belirleyebildiğimiz 295 panayırın %80’i günümüze ulaşamamıştır. ABD’de ise ilçe panayırlarının yönetimsel özellikleri ve kurumsal işleyişleri, ilçe panayırların varlığını destekleyici yaklaşımlar sağlamaktadır. Çalışmanın temel amacı, karşılaştırmalı bir yaklaşımla Türkiye’de geleneksel ilçe panayırlarının sürdürülebilirliğini tehdit eden faktörleri belirlemek ve sürdürülebilirliği destekleyecek öneriler sunmaktır.

Keywords

Amerikan ilçe panayırları, geleneksel ilçe panayırları, kültürel mirasların sürdürülebilirliği, panayırların sürdürülebilir yönetimi, Türkiye ilçe panayırları

References

• 4-H (2019). Annual report. https://4-h.org
• Andrews, C. M. (1919). Colonial folkways, new heaven.Yale University Press.
• Baykara, T. (1997). Türk kültürü araştırmaları. Akademi Kitabevi Yayınları.
• Baykara, T. (2001). Türk Kültür Tarihine Bakışlar. Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• CDFA (California Department of Food&Agriculture) Raporu (1999). Creating the magic of a great fair: operating principles & tools, California division of fairs & expositions. Cloke, P., Cook, I., Crang, P., Goodwin, M., Painter, J., & Philo, J. (2004). Practising human geography. Sage.
• Creswell, J. W. (2008). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research (3. Baskı). Pearson Education Inc.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma Y. B. Y. Göre Nitel Araştırma. (A. Deseni, M. Bütün & S. B. Demir, Çev.). Siyasal Kitabevi.
• Çalışkan, V. (2018). Türkiye’de geleneksel panayırlar: Birbirine bağlı bir sistemde çözülme ve kültürel fonksiyonlarda kayıplar, TÜCAUM 30. Yıl Uluslararası Coğrafya Sempozyumu. Ankara, Türkiye, 3-06 Ekim 2018, 1318–1332.
• Çalışkan, V. (2019). Modern fuarlar ve festivaller arasında giderek kaybolan organizasyonlar: Geleneksel ilçe ve köy panayırları. Milli Folklor, 65–80.
• Çalışkan, V., & Özey, E. (2022). Atatürk döneminde (1923–1938) panayırlar: Mekânsal, dönemsel dağılışlar ve bazı temel özellikler (A. Ö. Buckley, Ed., pp. 135–173). Sosyal ve Beşerî Bilimler-Metodoloji, Araştırma ve Uygulama.
• Çalışkan, V., Özözen Kahraman, S., Sarış, F., & Gültay, B. (2017). Two geographical sections where traditional county fairs cluster in Turkey: Southern Marmara and Western Black Sea subregions. Current Researches in Geography (H. Arslan, K. Stoychev, Eds.).
• Çalışkan, V., Sarış, F., Gültay, B., & Öztürk, M. Z. (2015). Impact of demographic and socio-economic characteristics of visitors on their preference in utilisation from functions of traditional county fairs. International Journal of Arts&Sciences, 4, 105–114.
• Çalışkan, V., & Sönmez, A. (2021). Anatolian fairs (panayirs) in the Ottoman period: Their distribution and main characteristics, the evaluations and Researches in Social Sciences and Humanities (M. Sarioglan & M. F. Sansar (Eds., pp. 1–409). Livre de Lyon.
• Çelebi, E., (EÇS) (2002). Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi (S. A. Kahraman& Y. Dağlı (hazırlayan), 1. Cilt, 6. Kitap). Yapı Kredi Yayınları.
• Demirtaş, B. (2011). Saray nahiyesi Balçık panayırı (18-20. yy). Elektronik Siyaset Bilimi Araştırmaları Dergisi, 2(2), 40–54.
• Durmaz, U. (2016). Güney Marmara panayırları (Tez No: 456833). [Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yükseköğretim Kurumu Tez Merkezi.
• Edmonds, W., & Kennedy, T. (2017). An applied guide to research designs (2nd ed). SAGE.
• Erdoğru, M. A. (1994). 18.-19. yüzyıl Osmanlı panayırları ve hafta pazarlarına dair belgeler. Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 5(5), 49–129.
• Face, R. D. (1958). Techniques of business in the trade between the fairs of champagne and the South of Europe in the twelfth and thirteenth centuries. The Economic History Review, New Series, 10(3), 427–438.
• Ful, Ş. D. (1998). Antik devirlerde Lydia’da panayırlar, fuarlar ve pazar yerleri (Tez No: 71713). [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yükseköğretim Kurumu Tez Merkezi.
• Göney, S. (1984). Şehir coğrafyası I. İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Gurneys (2020). The Most Popular Fair Food By State, https ://ww w.gur neys. com/b log/m ost-p opula r-fai r-foo ds.
• Huberman, L. (2013). Feodal toplumdan yirminci yüzyıla (13. baskı). İletişim Yayınları.
• IAFE (The International Association of Fairs and Expositions) (2023). http://fin dthat fair. com/; History of Fairs, https ://ww w.fai rsand expos .com/Histo ry-of -Fair s.
• Johnson, R. B., & Christensen, L. B. (2004). Educational research: Quantitative, qualitative, and mixed approaches. Allyn and Bacon
• Katip, C. (2013). Cihannüma (S. Öztürk, Ed.). MEDAM yayınları,
• Kladou, S. (2011). Kültür festivallerine genel bir bakış. İstanbul’un Festivalleri Edit: Serhan Ada, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Kurat, A. N. (2002). “Kazan Hanlığı (1437-1556), “Türkler Ansiklopedisi (Cilt 8, H. C. Güzel, K. Çiçek, S. Koca, Eds.). Yeni Türkiye Yayınları.
• Küpeli, Ö. (1999). Osmanlı Devleti’nde panayır organizasyonları ve Gönen Hacı İsa panayırının tarihine dair. Osmanlı Ansiklopedisi, 3. Cilt (İktisat), Yeni Türkiye Yayınları.
• Le Goff, J. (2008). Avrupa’nın doğuşu (T. Binder, Çev.). Literatür Yayıncılık. Matschke, K. P. (2011). Türkokrasi’ye geçiş üzerine araştırmalarda karşılaşılan sorunlar, Osmanlı ve Balkanlar içinde, Deleyenler: F.Adanır and S. Faroqhi. (B. İdemen, Çev., pp. 97–137). İletişim Yayınları.
• Neely, C. W. (1935). The agricultural fair. Columbia University Press.
• Özcan, K. (2006). Anadolu’da Selçuklu dönemi yerleşme tipolojileri-I, pazar ya da panayır yerleşmeleri. Anadolu University, Journal of Social Sciences, 6(1), 205–224.
• Parfitt, J. (2005). Questionnaire design and samplin. In R. Flowerdew & M. David (Eds.). Methods and human geography. Elsevier.
• Pirenne, H. (2012). Ortaçağ kentleri (12th ed, Ş. Karadeniz, Çev.). İletişim Yayınları.
• Ruff, A. (1986). The Best of Texas Festivals. Lone Star Books, Texas.
• Sarıcık, M. (2013). Cahiliye döneminde Arap Yarımadası panayırları. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(31), 109-140.
• Satoğlu, A. (2002). Yabanlu pazarı. Kayseri Ansiklopedisi. T. C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Schuylkil County Fair (2021). https ://ww w.sch uylki llfai r.com /4h/.
• Seggie, F. N., & Bayyurt, Y. (2015). Nitel araştırma: Yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımlar. Anı Yayıncılık
• Sennett, R. (2001). Ten ve taş (T. Birkan, Çev.). Metis Yayınları.
• Stroup, R. (2019). Meet me at the rocket, a history of South Carolina state fair. University of South Carolina Press.
• Sümer, F. (1985). Yabanlu pazarı Selçuklular devrinde milletlerarası bir fuar. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.
• Şahin, Z. (2014). Yabanlu pazarı (geçmişten günümüze Pazarören). Heyamola Yayınları.
• Şemseddin Sami, Kâmûs-ı Türkî, H.1317, Dersaadet, İkdam Matbaası’ndan yeniden basım. Çağrı Yayınları, 2006
• Şen, Ö. (1996). Osmanlı panayırları (18.-19. yüzyıl). Eren yayınları. Terpenning, W. A. (1931). Village and open-country neighborhoods. London, Century Co.
• U.S. National Park Service, Mississippi River Facts. (2022, 10 Şubat). https://ww w.nps .gov/ miss/ river facts .htm
• Ülgen, P. (2012). Geç Orta Çağ Avrupası’nda pazar ve panayır ilişkisinin ticaret hayatındaki rolü ve Türk-İslam dünyasındakilerle karşılaştırılması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 5(21), 359-381.
• Whitehead, W. A. (1856). Contributions to the early history of perth Amboy and adjoining country. D. Appleton & Company.
• Wrigley, G. M. (1919). Fairs of the central Andes. Geographical Review, 7(2), 65–68. [CrossRef]
• Yavan, N. (2014). “Nicel Araştırmalarda Veri ve Veri Toplama Teknikleri”,Coğrafya Araştırma Yöntemleri (Y. Arı & İ. Kaya, Eds.). Coğrafyacılar Derneği Yayınları.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin