ÖZBEK TÜRKÇESİ-TÜRKİYE TÜRKÇESİ ARASINDAKİ AKTARIM VE ÇEVİRİ YAZI PROBLEMLERİ/The Problems of Translation and Transcription Between Uzbek Turkish and Turkey Turkish

Year 2018, Issue: 61, 215 - 253, 25.12.2018

Esra Yavuz

Abstract

Türk lehçeleri arası yapılan aktarımlar, kültürel ilişkiler açısından bü-yük öneme sahiptir. Türkiye’de 1990’lı yıllarda başlayan Türk lehçelerinden aktarım çalışmaları, 1992 yılından itibaren Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları bölümlerinin açılmasıyla daha sistemli bir şekilde yapılmaya başlanmıştır.

Türk lehçeleri arası aktarımlarda, ortak bir dilden gelmenin verdiği kolaylıklar olduğu gibi, diyalekt örtüşmezliklerinden kaynaklanan birtakım zorluklar da söz konusudur. Bu çalışmada Özbek Türkçesinden Türkiye Türkçesine yapılacak aktarımlarda ve Özbek metinlerinin çeviri yazı harfleri ile verilmesinde karşılaşılabilecek kusur ve problemlerin belli başlıkları ele alınmıştır.

Translations made between Turkish dialects have a great importance for the cultural relations. Translation studies of Turkish dialects starting in the 1990s in Turkey is started to be made in a more systematic way with opening departments of Modern Turkish Dialects and Literatures since 1992.

In translations between the Turkish dialects, there is a matter of not only facilities of coming a common language, but also several difficulties related dialect disputes. In this study, certain headings of potential defects and problems which might be encountered in translation from Uzbek Turkish to Turkey Turkish and in its being given with transcription letters of Uzbek text are discussed.

Keywords

Türkiye Türkçesi, Özbek Türkçesi, Aktarım, Ya-lancı Eşdeğer

References

• Abduazimova, Umida. (2006). Tikilib-Tikilib Qaraysan. Tashkent: O’zbekiston Nashriyot-Matbaa İcodiy Üyi. Abduvaxitov, A. A.; Sabirov, A. T. ( Ed.). (2013). O’zbekiston Eng Yangi Tarixi. Tashkent. Ahmad, Said. (1982). Saylanma I. Toshkent: G’afur G’ulom Nomidagi Adabiyot Va San’at Nashriyoti. Ahmad, Said. (1996). Ufq - Hicron Kunlari. Toshkent: «Sharq» Nashriyot– Matbaa Kontserni Bosh Tahririyati. Adıgüzel, Sedat. (2012). “Azerbaycan Türkçesi Ve Türkiye Türkçesi Arasında Aktarma Üzerine Bazı Problemler”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. (47). S. 51-56. Alkayış, M. Fatih. (2009). “Çağdaş Türk Şiveleri Arasında Aktarım Meseleleri (Yeni Uygur-Türkiye Türkçesi Örneği)”. Turkish Studies. 4(3). S. 60-70 Atak, H. Şule. (2004). Özbek Türkçesinde Sıfat–Fiil Ve Zarf–Fiiller, Yayımlan-mamışyüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Balıkesir. Caferoğlu, Ahmet. (1993). Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü. İstanbul: Enderun Kita-bevi. Coşkun, Volkan. (2000). Özbek Türkçesi Grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu Ya-yınları. Çağbayır, Yaşar. (2007). Orhun Yazıtlarından Günümüze Türkiye Türkçesinin Söz Varlığı Ötüken Sözlük I-V. Ankara: Ötüken Yayınları. Davronov, Temur; Eduardo, Real. (2005). O’zbekcha-Inglizcha Lug’at. Tashkent. Dilaçar, Agop. (1957). “Türk Lehçelerinin Meydana Gelişinde Genel Temayüllerin Koyulaşması Ve Körlenmesi”. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten. 83-93. Eckmann, Janos. (2003). Çağatayca El Kitabı (Çev: Günay Karaağaç). Ankara: Akçağ Yayınları. Ercilasun, Ahmet Bican. (1993). “Türk Lehçelerinin Anlaşılmasında Dikkat Edile-cek Noktalar”. (S. 179-207). Türk Dünyası Üzerine Makaleler-İncelemeler. Ankara: Akçağ Yayınları. Ercilasun, Ahmet Bican. (1993). “Lehçeler Arası Aktarma”. (S. 91-100). Türk Dünyası Üzerine Makaleler-İncelemeler. Ankara: Akçağ Yayınları.