Sanat eserlerinde figürlerin kutsallığını ifade etmek amacıyla kafalarının etrafında veya vücudun bir bölümünde bulunan ya da vücudun tümünü sarmalayan ışık halkalarına “hale” denir. Sanat eserleri örneklerinden yola çıkılarak M.Ö. 600’lü yıllara dayandırılan halelerin çıkış yeri, büyük ihtimalle Asya’dır. Haleler, altın varak, sarı, kırmızı, mavi, yeşil, beyaz, siyah renklerde ve dairesel, üçgen, elips, kare formlarındadır. Zaman zaman iç içe geçmiş daire biçimlerinde zaman zaman ateş şeklinde betimlendikleri görülür. Kullanım şekilleri kültürlerarası farklılıklar gösterse de etkileşimden kaynaklı benzer kullanımlara da rastlanır. Haleler, Maniheizm, Budizm, Mecusilik, Tengricilik, Hristiyanlık, İslamiyet ve diğer din kültürlerinde yer alır. Pagan kültürden pekçok unsuru bünyesine katan Hıristiyanlıkta, ikonalarda, kutsal ruh, İsa, melekler, azizler ve dört İncil yazarı dışında dinin temsilcileri olan papaların, azizlerin ve kiliselerin koruyucularında görülür. Kutsallığın göstergesi olarak betimlenen halelerin hayvanlarda görülmesi sık rastlanılan bir durum değildir. Ama güvencin, kartal, boğa, aslan ve kuzu gibi bazı hayvanlarda da kullanıldığı görülür. Kutsal kişiler ve hayvanların haleli olarak bir arada kullanıldığına da rastlanır. Örneğin; Yunanistan, Bulgaristan, Rusya, Sırbistan ve Türkiye’de örnekleri bulunduğu üzere Aziz Christopher; köpek, at, eşek kafalı olarak haleli biçimde de temsil edilmiştir. Mısır sanatında betimlenen haleli hayvan figürleri, Hristiyanlıkta olduğu gibi kutsal niteliğini devam ettirmiştir. Türk sanatında ise haleli hayvan betimlemeleri, dindışı ve dekoratif özelliği ile diğer kültürlerden ayrılmaktadır. Haleler, sanat tarihinde sosyal, siyasal ve coğrafi şartlar içindeki serüvenini çeşitli biçimlerde sürdürmüştür. Çalışmada öncelikle halenin tarihsel süreci ve dinlere, kültürlere, coğrafyalara göre çeşitleri üzerinde durulmuş, konunun en önemli kısmı olan hayvanlarda görülen haleler hakkında bilgi verilmiş ve sanattaki yeri üzerine bir analiz yapılmıştır.
Light rings around the head or on a part of the body or surrounding the whole body used to express the holiness of figures in works of art are called “halo.” Based on artwork samples, it can be stated that the origin of the halo image is most likely Asia, dating back to 600 BC. Sometimes they are depicted as fire and sometimes they are depicted as intertwined circles. Although their usage patterns differ among cultures, similar uses are also seen due to the interaction between cultures. In Christianity, which incorporates many elements from pagan culture, aside from the icons, the holy spirit, Jesus, angels, saints, and the four Gospel writers, they are also seen on popes, saints, and the protectors of churches, the representatives of the religion. It is not common to see haloes, used as signs of holiness, on animals. However, it is seen that they are also used on some animals such as doves, eagles, bulls, lions, and lambs. Animal figures with a halo, depicted in Egyptian art, continued to have a sacred quality in Christianity. In Turkish art, the animal depictions with halo differ from those in other cultures with their secular and decorative features. In this study, first, the historical process of the halo image and its varieties in different religions, cultures, and locations will be examined, information about the haloes seen on animals will be given, which is the most important part of the subject, and an analysis will be made on its place in art.
Primary Language | English |
---|---|
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | October 28, 2021 |
Submission Date | June 9, 2021 |
Published in Issue | Year 2021 Volume: 27 Issue: 47 |
Obtaining permissions for studies requiring ethics committee approval regarding the implementation of ethical rules and including information about permission in the article was added to the criteria. In this direction, Ethics Committee Permission is required for articles submitted to our journal and meeting the conditions stated below.
• Any research conducted with qualitative or quantitative approaches that require data collection from participants using questionnaires, interviews, focus group work, observation, experimentation, and interview techniques.
Also;
• Obtaining and indicating permission from the owners for the use of scales, surveys and photographs belonging to others,
• It should be stated that the copyright regulations are complied with for the intellectual and artistic works used.