KÜLTÜREL RENK KÖRLÜĞÜ: KÜLTÜREL DEĞERLER VE İŞ TATMİNİ ARASINDAKİ İLİŞKİ ÜZERİNE GÜÇLENDİRMENİN ARACILIK (MEDIATION) ETKİSİ

Yıl 2008, Cilt: 22 Sayı: 2, 211 - 237, 27.11.2010

Halis Demir

Öz

Kültürel değerler ve iş tatmini arasındaki ilişki üzerinde
güçlendirmenin aracılık (dolaylı) etkisini inceleyen bu çalışma, banka ve üretim
çalışanlarının iki örneklemi üzerinde yürütülmüştür. “Güçlendirme algılarının,
kültürel değerler ve iş tatmini arasındaki ilişkilerde aracılık etkileri (rolleri)
vardır” şeklinde geliştirilen çalışma hipotezi, banka örnekleminde yeterli destek
bulamazken, üretim örnekleminde ise tam destek bulmuştur. Bu bulgular,
güçlendirme yönetim tarzının ulusal kültürle uyum göstermediğini, olduğu gibi
değil, farklı anlayışlar ile ancak uygulanabileceğini ve de etki ve otonomi
güçlendirme boyutlarına ağırlık verilmesinin yerinde olacağını göstermektedir.
Buna karşılık, çalışma bulguları, güçlendirme algısı düşük yönetim tarzı ile
kültürel değerler arasında var olan uyum için ampirik kanıt sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kültürel Değerler, İş Tatmini, Güçlendirme

Kaynakça

• Akgül, A. ve Çevik, O. (2003), İstatistiksel Analiz Teknikleri, Emek Ofset Ltd. Şt. Ankara
• Baş, T. (2006), Anket, Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş., Ankara
• Bryman, A.; Cramer, D., (1997), Quantitative Data Analysis with SPSS for Windows, Routledge London.
• Bennett, J. A. (2000), “Mediator and Moderator Variables in Nursing Research: Conceptual and Statistical Differences”, Research in Nursing&Health, 23:415-420.
• Baron, R. M. ve Kenny, D. A. (1986), “The Moderator-Mediator Variable Distinction İn Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations” Journal of Personality and Social Psychology, 51(6): 1173-1182.
• Conger, j. A. ve Kanungo, R. N. (1988), “The Empowerment Process: Integrating Theory and Practice”, Academy of Management Review, 13(3):471-482
• Eren, Z. İ. (1999), “The Relationship Between The Demographics and The Job Satisfaction of The Research Assistants”, İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, Yönetim, 10(33):45-52
• Eylon, D. ve Au, K. Y. (1999), “Exploring empowerment cross-cultural differences along the power distance dimension”, International Journal of Intercultural Relations, 23(3,):373-85.
• Fisher R. T., (2001), “Role Stress, The Type a Behaviour Pattern, and External Auditor Job Satisfaction, and Performance”, Behavioral Research in Accounting, 13:143 143-170.
• Hechanova, M. R. M.ve diğerleri, (2006), “Psychological Empowerment, Job Satisfaction and Performance Among Filipino Service Workers”, Asian Journal of Social Psyhology, 9:72-78
• Hofstede, G. (1980), “Culture’s Consequences, International Differences in Work-Related Values, Sage Publication, London.
• Hofstede, G. (1984a), “Cultural Dimensions in Management and Planning”, Asia Pacific Journal of Management, (January):81-99
• Hofstede, G. (1984b), “The Cultural Relativity of the Quality of Life Concept”, Academy of Management Review, 9(3):389-398
• Hofstede, G. (1985), “The Interaction Between National and Organizational Value Systems”, Journal of Management Studies, 22(4):347-357
• Hofstede, G. (1991), Cultures and Organizations: Software of the Mind, McGraw Hill, London. Hui ve diğerleri, (2004), “Empowerment Effects Across Cultures”, Journal Of
• International Business Studies, 35:46-50.
• Kessapidou, S. ve Varsakelis, N. C. (2002), “The Impact of National Culture on International Business Performance: The Case of Foreign Firms Aim Greece”, European Business Review, 14(4):268-275
• Kilidas, A. K. (2002), “The Cultural Relativity of Employee Empowerment : Findings From the European Hotel Industry”, http:/spitswww.uvt.nl/ web/iric/papers/euroCHRIE-paper.pdf.
• Kirkman, b. L. ve Shapiro D. L. (2001), “The Impact of Cultural Values on Job Satiafaction and Organizational Commitment in Self-managing Work Teams:The Mediating Role of Employee Resistance”, Academy of Management Journal, 44(3):557-569
• Koçel, Tamer, (2005), İşletme Yöneticiliği, 10. Basım, Arıkan, İstanbul.
• Laschinger, H. K. S. ve diğerleri, (2004), “A Longitudinal Analysis of the Impact of Workplace Empowetrment on Work Satisfaction”, Journal of Organizational Behavior, 25:527-545
• Maznevski, M. L. (1994), Synergy and Performance in Multicultural Teams, The Thesis of Doctor of Philosophy, The University of Western Ontario, London.
• Morgan, R. ve diğerleri. (1995), “Employee Job Satisfaction: An Empirical Assessment of Marketing managers as An Occupationally Homogeneous Group”, Journal of Managerial Psychology, 10(2):10-17
• Mullins, L. J. (2002), Management and Organizational Behavior, Prentice Hall, Harlow, England.
• Nadler, David A. ve diğerleri (1979); Managing Organizational Behavior, Little Brown and Company, Toronto.
• Norusis, M., J., (1993), SPSS for Windows Professional Statistics Release 6.0, SPSS Inc., Chicago.
• Oshagbemi, T. (2000), “Gender Differences in The Job Satisfaction of University Teachers”, Women in Management Review, 15(7):331-343
• Organ D. W. ve Hammer C. W. (1982); Organizational Behavior, Business Publication inc., Plano Texas.
• Randolph, W. A. ve Sashkin, M. (2002), “Can Organizational Empowerment Work in Multinational Settings?”, Academy of Management Executive, 16(1):102115
• Regina ve diğerleri, (2006), “Psychological Empowerment, Job Satisfaction and Performance Among Filipino Service Workers”, Asian Journal of Social Psychology, 9:72-78.
• Robbins, S. P. (2001), Organizational Behavior, prentice hall internetional inc., New Jersey.
• Sargut, S. (2001), Kültürlerarası Farklılaşma ve Yönetim, İmge Kitapevi, Ankara.
• Schermerton, J. R. ve Hunt, J. G., (1982); Managing Organizational Behavior, John Wiley & Sons inc., New York.
• Sigler, T. H. ve Pearson, C. M. (2000), “Creating an Empowering Culture: Examining the Relationship Between Organizational Culture and Perceptions of Empowerment”, Journal of Quality Management, 5:27-52
• Spreitzer, G. M. (1995), “Psychological Empowerment in the Workplace: Dimension, Measurement, and Validation”, Academy of Management Journal, Vol.38, No.5, 1442-1465.
• Şenyay, L ve diğerleri. (1999), “İş Tatmini ve İş Tatminini Etkileyen Faktörler (Antesedantlar) Üzerine Bir Meta Analizi”, IV. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Bildirileri, Antalya, 801-834.
• Thomas, K. W. ve Velthouse, B. A. (1990), “Cognitive Elements of Empowerment: An “Interpretive” Model of Intrinsic Task Motivation”, Academy of Management Review, 15(4):666-681.
• Varoğlu, K. A. ve diğerleri. (2000), “Bilimsel Araştırma Yöntemine Farklı Bir Bakış; Analitik Düşünce Modellemeleri İle Belirsizlikten Kaçınma ve Güç Mesafesi Araştırması”, 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı, Erciyes Üniversitesi. 421-445.
• Wasti, S. A. (1995), “Kültürel Farklılaşmanın Örgütsel Yapı ve Davranışa Etkileri: Karşılaştırmalı Bir İnceleme”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 22(4):503-529
• Winch ve diğerleri. (1997), “Culture and Organization: The Case of Transmanche-Link”, British Journal of Management, 8:237-249.
• Yoo ve diğerleri. (2005), “A Compative Study on Cultural Differences and Quality Practices-Korea, USA, Mexico, and Taiwan”, International Journal of Quality&Reliability Management, 23(6):607-624.
• Yaffee, Robert A. (2003), http://www.nyu.edu/acf/socsci/Docs/intracls.html, date updated: 6 June 2003.
• http://www.public.asu.edu/davidpm/ripl/q&a.htm.