KURUM KİMLİĞİ İNŞASINDA KURUCU LİDER FAKTÖRÜ: IKEA MARKASI ÜZERİNDEN BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2019, Sayı: 17, 95 - 111, 26.10.2019

Yaşar Onur Tatlıcıoğlu

https://doi.org/10.32952/atauniiletisim.521625

Öz

Her kurumun doğuşunda; kurumsal
felsefe, kurumsal iletişim ve kurumsal davranış ve kurumsal tasarım boyutlarının
inşası için kurucu kişi/kişilerin rolü büyüktür. Literatür taraması
yapıldığında da marka inşası ve liderlik konularına dair pek çok yayına
rastlanılmıştır. Küresel bir marka olan Ikea’nın kuruluşundaki kurucu lider
faktörünün değerlendirilmesine ilişkin bir çalışmanın literatürde yer almamış
olması ise çalışmanın dayanağını oluşturmaktadır. Ikea Markası’nın kurucu lider
faktörü doğrultusunda incelenmesi sonucu literatüre yapılacak katkı, çalışmanın
amacını oluşturmaktadır.

Çalışmanın giriş bölümünde
çalışma kapsamında öne çıkan başlıklar genel hatlarıyla değerlendirilmiştir.
Akabinde ise; “kurum kimliği, kurum kültürü, kurucu lider ve marka inşası”
kavramları açıklanmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda; Ikea Markası’nın kuruluş
öyküsünden bahsedilmiştir ve Ikea’nın marka inşası sürecindeki kurucu lider
faktörünün rolü üzerinde durulmuştur. Çalışmanın sonuç bölümünde ise çalışmaya
konu olan başlıklar dahilinde Ikea kurucu liderinin, kurum kimliği oluşturma
sürecinde doğrudan şekillendirici bir misyon üstlendiği sonucuna ulaşılmıştır.
Araştırma deseni olarak nitel araştırma süreci kapsamında örnek olay incelemesi
uygulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

kurum kültürü, kurum kimliği, liderlik, marka inşası, ikea

Kaynakça

• AKINCI VURAL, Zekiye Beril; COŞKUN DEĞİRMEN, Gül (2007). Örgüt kültürü. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• AKINCI VURAL, Zekiye Beril (2012), Kurum Kültürü (4. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
• AKINCI VURAL, Zekiye Beril; ÖKSÜZ, Burcu (2016). “Kurum Kültürü ve Kurumsal Performans”, (Editörler), Zekiye Beril Akıncı Vural ve Burcu Öksüz. Kurumsal Başarıya Giden Yolda Kurum Kültürü, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. s. 1-19
• AYDIN, Fulya (2012). Halkla İlişkiler Perspektifinden Kurum İmajının Tüketici Davranışına Etkisi IKEA Örneği. Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• BABÜR TOSUN, Nurhan (2014). Marka Yönetimi. 2. Baskı. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• BARNEY, Jay B. (1986). “Organizational culture: Can it be a source of sustained competitive advantage?” The Academy of Management Review 11(3) 656-665
• DEMİR, Filiz Otay (2007). “Ülke Orijininin Marka Kimliğine Yansıması: IKEA Örneği”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 28.
• DÜNDAR, Ferrah Nur (2013). “Görsel kimliğin kurum imajına etkileri”. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi 5(2), 91-101
• GÖKSEL, Ahmet Bülend; BAŞOK, Nilay (2013). Temel Halkla İlişkiler Bilgileri. 6. Baskı. İzmir: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
• GÜLSÜNLER, Makbule Evrim (2007). “Kurum Kimliği Süreci ve İşleyişi Üzerine Teorik ve Uygulamalı Bir Çalışma”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, s. 282-294.
• HABERTÜRK, (2018). “IKEA'nın Sahibi Ingvar Kamprad Hayata Veda Etti... İşte Kamprad'ın Sıra Dışı Hayat Hikâyesi” (Erişim tarihi: 13.02.2018) https://goo.gl/w3eohQ)
• HALL, Edward Twitchell (1959), The Silent Language. 1. Baskı. New York: Doubleday & Company.
• IKEA. About of IKEA History, 1940-1950. (Erişim tarihi: 04.05.2018). https://goo.gl/Q7y6j8
• IKEA. (2017). IKEA Plans to Open in Ukraine. (Erişim tarihi: 12.02.2018). http://newsroom.inter.ikea.com/news/ikea-plans-to-open-in-ukraine/s/fc3a7c69-4928-459c-9d6b-e0976460f7e2
• IKEA. (2018). IKEA Logo Geçmişi, The IKEA Concept. (Erişim tarihi: 13.02.2018) www.ikea.com/ms/en_US/this-is-ikea/the-ikea-concept/index.html
• IKEA. (2018). Ingvar Kamprad, Founder of IKEA. https://goo.gl/EdPPHP
• KARABATI, Serdar (2016). Örgütsel Davranışa Giriş, (Editör), Zeynep Cemalcılar, Psikoloji, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, s. 202-204
• KARTARI, Asker (2014). Kültür, Farklılık ve İletişim, İstanbul: İletişim Yayınları.
• KÖSEOĞLU, Özgür. (2002). Değişim Fenomeni Karşısında Markalaşma Süreci ve Bu Süreçte Halkla İlişkilerin Rolü, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• OKAY, Ayla (2005). Kurumsal İletişim ve Kurum Kimliği, (Editör), Rüveyde Akyürek. Kurumsal İletişim Yönetimi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, s. 1-13.
• OKAY, Ayla (2008). "IKEA, İsveç'in Halkla İlişkiler Faaliyetini de Yürütmektedir" (Erişim tarihi: 16.01.2018) https://goo.gl/QbtPnt
• ÖKSÜZ, Burcu (2012). “İşveren Markası Yönetimi Sürecinde İletişimin Önemi”, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi. 7 (2), s.14-31.
• ÖZKAN, Abdullah (2009). Halkla İlişkiler Yönetimi, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları
• PETRUS, Lars. The IKEA Dictionary. (Erişim tarihi: 13.02.2018). http://lar5.com/ikea
• SUNGUR, Elif (2007). “Ülke Orijininin Kurumsal Kültüre Yansıması: Kurum İçi İletişim ve İnsan Kaynakları Uygulamaları: IKEA Örneği”, 2. Ulusal Halkla İlişkiler Sempozyumu (Erişim tarihi: 15.01.2018) https://goo.gl/zWNL9H
• TERZİ, Ali Rıza (2000). Örgüt kültürü. Ankara: Nobel Yayınları.
• THE NEW YORK TIMES, (2018). “Ingvar Kamprad, Founder of IKEA and Creator of a Global Empire, Dies at 91” (Erişim tarihi: 03.05.2018) https://goo.gl/sZKtjV)
• THE TELEGRAPH. (2012). “I'm Too Busy to Die” Says IKEA Founder Ingvar Kamprad, (Erişim tarihi: 13.02.2018) https://goo.gl/NQQyLQ
• TÜRK DİL KURUMU, Güncel Türkçe Sözlük, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&view=gts
• TÜRK DİL KURUMU, Bilim ve Sanat Terimleri Sözlüğü. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bilimsanat&view=bilimsanat
• TÜRK DİL KURUMU, İktisat Terimleri Sözlüğü. https://goo.gl/ia4J7C
• SARIOĞLU UĞUR, Sevtap ve UĞUR, Uğur (2015). “Yöneticilik ve Liderlik Ayrımında Kişisel Farklılıkların Rolü”. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6 (1), s.122-136
• ULUKAN, Cemil (2017). İşletmelerde Yönetim, (Editörler), Zafer Erdoğan ve Ayşe Hepkul, Genel İşletme. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• UZUNÇARŞILI SOYDAŞ, Ayda (2005). Global İşletmelerde Kurum Kimliği ve Kurumsal Marka, (Editör), Pınar Eraslan Yayınoğlu, Çok Kültürlü Ortamlarda Halkla İlişkiler, Kurumsal İletişim ve Yönetim, İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi Yayınları. s.27-57
• VAROL, Muharrem (1993, Halkla İlişkiler Açısından Örgüt Sosyolojisine Giriş, Etkili Yönetsel İlişkilerden Saygın Örgüt Kimliğine. Ankara: Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
• XIAOMING, Cui ve JUNCHEN, Hu (2012). “A literature review on organization culture and corporate performance”. International Journal of Business Administration, 3(2) doi:10.5430/ijba.v3n2p28
• ZACCARO, Stephen J. ve KLIMOSKI, Richard (2001). The nature of organizational leadership: Understanding the performance imperatives confronting today’s leaders. San Francisco: Jossey-Bass A Wiley Company.
• GÖKBEN ÇETİN, Nesrin; BECEREN, Ertan (2007). Lider Kişilik: Gandhi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (5), 111-132.