Research Article
BibTex RIS Cite

YEŞİL ÜRÜN İLETİŞİMİ KAPSAMINDA TÜKETİCİLERİN YEŞİL ÜRÜNLERE YÖNELİK ALGI VE BİLGİ DÜZEYLERİ

Year 2019, Issue: 17, 21 - 38, 26.10.2019
https://doi.org/10.32952/atauniiletisim.552336

Abstract

1960’lardan
bu yana artan çevre kirliliği ve yaşanan çevre felaketleri tüketicileri çevre
konusunda daha hassas bir hale getirmiştir. Tüketimin sürekli teşvik edildiği
günümüzde çevreye duyarlı tüketiciler, tüketim pratiklerinde çevreyi  göz önünde bulundurarak tüketimde
bulunmaktadırlar. Bu araştırmanın temel amacı tüketicilerin yeşil ürünlere
yönelik algılarını ve bilgi düzeylerini keşfetmektir. Tüketici tutumları
üzerine gerçekleştirilen pek çok araştırma tüketicilerin çevreci ürünlere
yönelik tutumları ile satın alma davranışı arasındaki boşluğun (gap) nereden
kaynaklandığını araştırmıştır. Ancak araştırmalar çevreye duyarlı olan
tüketicilerin neden yeşil tüketim gerçekleştirmediği konusunda ortak bir payda
da buluşamamıştır. Bunun temel nedeni olarak yeşil tüketimin çok yönlü yapısı
sebep gösterilebilir. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışmada literatürden
farklı olarak tüketicilerin yeşil ürün bilgisinin, organik gıdalar, doğada
kolay çözünen poşetler ve enerji tasarruflu ev eşyaları ile sınırlı olduğu
keşfedilmiştir. Araştırma bulgularına göre katılımcılar yeşil ürünlerin
yeterince dikkat çekmediğini, ürün ambalaj ve etiketlerinin bilgilendirici
olmadığını belirtmiştir. Özetle olarak katılımcılar yeşil ürünleri, pahalı,
ulaşılması zor ve göz önünde olmayan ürünler şeklinde algılamaktadır.

References

  • AĞIR, H. B.; Poyraz, N.; Yılmaz, H.İ.; Boz, İ. (2014). Tüketicilerin Organik Ürün Algısı: Kayseri İli Örneği. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi 3-5 Eylül, Samsun.
  • AKEHURST, G.; Afonso, C.; Goncalves, H.M. (2012). Re-examining green purchase behaviour and the green consumer profile: new evidences. Management Decision 50 (5), s.972-988. Emerald Group Publishing Limited 0025-1747. DOI 10.1108/00251741211227726.
  • ALAGÖZ, S. B. (2007).Yeşil Pazarlama ve Eko Etiketleme. Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 11, Ocak, ISSN:1694 – 528X.
  • ALNIAÇIK, Ü.; Yılmaz, C.; Alnıaçık, E. (2010). Reklamlarda Çevreci İddialar Ve Reklam Etkililiği: Basılı Reklamlar Üzerinde Deneysel Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (1), 85-106.
  • ANDERSON, W. T.; Cunningham, W. H. (1972). The socially conscious consumer. Journal of Marketing, 36 (3), 23.
  • AY, E. , Ecevit, Z. (2005). Çevre Bilinçli Tüketiciler. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (10), 238-263.
  • AYYILDIZ, H.,Genç, K.Y. (2008). Çevreye Duyarlı Pazarlama: Üniversite Öğrencilerinin Çevreye Duyarlı Pazarlama Uygulamaları İle İlgili Tutum ve Davranışları Üzerine Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (2), 1-23. http://e-dergi.atauni.edu.tr/ataunisosbil/article/view/1020000565.
  • AZİZ, A. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • CHAMORRO, A.; Rubio, S.; Miranda, F. J. (2009). Characteristics of Research on Green Marketing. Business Strategy and the Environment, 18, 223–239. DOI: 10.1002/bse.571.
  • COP, R.; Baş, Y. (2010). Marka Farkındalığı ve Marka İmajı Unsurlarına Karşı Tüketici Algıları Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, http://dergipark.gov.tr/download/article-file/289170
  • ÇABUK, S, Nakıboğlu, B. (2003). Çevreci Pazarlama ve Tüketicilerin Çevreci Tutumlarının Satın Alma Davranışlarına Etkileri İle İlgili Bir Uygulama. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (12), 39-54.
  • DAVİS, J.J. (1993). Strategies For Environmental Advertising, The Journal of Consumer Marketing, 10 (2), 19-36.
  • DEAN, M.; Raats,M.M.; Shepherd,R.,(2012). The role of self-identity,pastbehaviour and their interaction in predicting intention to purchase fresh and processed organic food. Journal of Appl.Social Psychology, 42 (3),669–688.
  • DO PAÇO, Finisterra A.; Barata Raposo M.; Filho, W. (2009) Identifying the green consumer: A segmentation study. Journal of Targeting, Measurement and Analysis for Marketing 17 (17), 17-25.
  • DURU, M. N., Şua, E. (2013). Yeşil Pazarlama ve Tüketicilerin Çevre Dostu Ürünleri Kullanma Eğilimleri, Ormancılık Dergisi, 9 (2),126-136.
  • ECHAVARREN, J. M. (2017). From Objective Environmental Problems to Subjective Environmental Concern: A Multilevel Analysis Using 30 Indicators of Environmental Quality. Society & Natural Resources, 30 (2), 145–159.
  • EMGİN ve Türk, (2004). https://www.mevzuatdergisi.com/2004/06a/01.htm. [ Erişim Tarihi: 10.3.2018].
  • GÜREL, T. (2010). Kurumsal Sosyal Sorumlulukta Yeni Yaklaşımlar ve Tartışılan Konular. Selçuk İletişim, 6 (3), 111-122.
  • GÜVEN, S., Pekmezci, P. (2015). Tüketicilerin “Organik Ürünler” E Bakışı Ve Tüketicileri Organik Ürünlere Yönlendiren Motivasyonlar.
  • HARPER, Gemma C., Makatouni, Aikaterini (2002). Consumer perception of organic food production and farm animal welfare. British Food Journal, Vol. 104 Issue: 3/4/5, 287-299, https://doi.org/10.1108/00070700210425723
  • KARACA, S. (2013). Tüketicilerin Yeşil Ürünlere İlişkin Tutumlarının İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Ege Akademik Bakış,13 (1), 99-111.
  • KARALAR, R., Kiracı, H. (2011). Çevresel Sorunlara Karşı Bir Çözüm Önerisi Olarak Sürdürülebilir Tüketim Düşüncesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30, Ağustos, 63-76.
  • KARDEŞ, İ. (2011). Markaların Çevre Dostu Uygulamalarının Tüketicinin Marka Tercihi Üzerindeki Etkisi. Ege Akademik Bakış, 11 (1), 165-177.
  • KAVOĞLU, S. (2012). İtibar Yönetimi Açısından Yeşil Pazarlama: Örnek Olay İncelemesi, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 1 (4) (ISSN: 2147-0626).
  • KİM, Y. (2011) Understanding green purchase: The influence of colletivism, personal values and environmental attitudes, and the moderating effect of perceived consumer effectiveness. Seoul Journal of Bussiness 17 (1), 65-88.
  • KİNNEAR, T., Taylor, J. and Ahmed, S. (1974) Ecologically concerned consumers: Who are they? Journal of Marketing, 38 (2), 20–24.
  • ODABASI, Y., 1992. Yesil Pazarlama: Kavram ve Gelişmeler, Pazarlama Dünyası, 6 (36), 4-9.
  • ÖNCE, A., Marangoz, M. (2012). Pazarlamanın Sürdürülebilir Gelişmedeki Rolü, International Conference On Eurasian Economies, SESSION 2D: Mikroekonomi II.
  • MİNİERO, G.; Codini, A.; Bonera, M.; Corvi, E.; Bertoli, G. (2014). Being green: from attitude to actual consumption. International Journal of Consumer Studies, 38, 521–528.
  • NAKIBOĞLU, B. (2007). Tüketimin Çevreci Boyutu: Çevreci Tutum Ve Davranışlara Göre Pazar Bölümlemesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (2) , s.423-438.
  • MODİ, A. G.; Patel, J. D. (2013). Classifying Consumers Based Upon Theır Proenvironmental Behaviour: An Empirical Investigation. Asian Academy of Management Journal, 18 (2), 85–104.
  • NEMLİ, E. (2000). Çevreye Duyarlı İşletmecilik ve Türk Sanayinde Çevre Yönetim Sistemi Uygulamaları. İstanbul: İstanbul Sanayi Odası Çevre Şubesi.
  • ÖZKAYA, B. (2010). İşletmelerin Sosyal Sorumluluk Anlayışının Uzantısı Olarak Yeşil Pazarlama Bağlamında Yeşil Reklamlar. 9 (34), 247-258. http://edergi.marmara.edu.tr/maruoneri/article/view/1012000246
  • ROBERTS, J. (1996). Green consumers in the 1990s: Profile and implications for advertising. Journal of Business Research, 36(3), 217–232.
  • ROPER Organization (1990), The environment: Public attitude and individual behavior, a study conducted by The Roper Organization Inc.,. New York.
  • ÜSTÜNDAĞLI, E., Güzeloğlu, E. (2015). Gençlerin Yeşil Tüketim Profili: Farkındalık, Tutum Ve Davranış Pratiklerine Yönelik Analiz. Global Media Journal TR Edition, 5 (10) Spring.
  • SARIKAYA, N. (2007). Organik Ürün Tüketimini Etkileyen Faktörler ve Tutumlar Üzerine Bir Saha Çalışması. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (14) 2, 110-125.
  • SCHLEGELMİLCH, Bodo B.; Bohlen, Greg M.; Diamantopoulos, A. (1996) The link between green purchasing decisions and measures of environmental consciousness. Europen Journal of Marketing 30 (5), 35-55.
  • SUKI, N. M. (2015). Consumer environmental concern and green product purchase in Malaysia: structural effects of consumption values. Journal of Cleaner Production xxx. 1-11. http://dx.doi.org/10.1016/j.jclepro.2015.09.087.
  • STERN, P., Dietz, T., & Kalof, L. (1993). Value orientations, gender and environmental concern. Environment and Behavior, 25(3), 322–348.
  • STRAUGHAN, R., & Roberts, J. (1999). Environmental segmentation alternatives: A look at green consumer behaviour in the new millennium. Journal of Consumer Marketing, 16(6), 558–575.
  • TÜRK M ve Gök A. 2010. Yeşil Pazarlama Anlayışı Açısından Üretici İşletmelerin Sosyal Sorumluluğu. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 9 (32).
  • TSENG, Cheng Jui, Tsai, Shuo-Chang (2011) Effect of Consumer Environmental Attitude on Green Consumption Decision-Making. Pak. J. Statist. Vol. 27(5), 699-708.
  • YARAŞ, E.; Akın, E.; Şakacı, B. K. (2011). Tüketicilerin Çevre Bilinci Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Ocak, 9 (35), 117-126. http://e-dergi.marmara.edu.tr/maruoneri/article/view/1012000257
  • YÜCEL, M, Emekçiler, Ü. S. (2008). Çevre Dostu Ürün Kavramına Bütünsel Yaklaşım; Temiz Üretim Sistemi, Eko-Etiket, Yeşil Pazarlama. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 7(26) (320-333). ISSN:1304-0278.
Year 2019, Issue: 17, 21 - 38, 26.10.2019
https://doi.org/10.32952/atauniiletisim.552336

Abstract

References

  • AĞIR, H. B.; Poyraz, N.; Yılmaz, H.İ.; Boz, İ. (2014). Tüketicilerin Organik Ürün Algısı: Kayseri İli Örneği. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi 3-5 Eylül, Samsun.
  • AKEHURST, G.; Afonso, C.; Goncalves, H.M. (2012). Re-examining green purchase behaviour and the green consumer profile: new evidences. Management Decision 50 (5), s.972-988. Emerald Group Publishing Limited 0025-1747. DOI 10.1108/00251741211227726.
  • ALAGÖZ, S. B. (2007).Yeşil Pazarlama ve Eko Etiketleme. Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 11, Ocak, ISSN:1694 – 528X.
  • ALNIAÇIK, Ü.; Yılmaz, C.; Alnıaçık, E. (2010). Reklamlarda Çevreci İddialar Ve Reklam Etkililiği: Basılı Reklamlar Üzerinde Deneysel Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (1), 85-106.
  • ANDERSON, W. T.; Cunningham, W. H. (1972). The socially conscious consumer. Journal of Marketing, 36 (3), 23.
  • AY, E. , Ecevit, Z. (2005). Çevre Bilinçli Tüketiciler. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (10), 238-263.
  • AYYILDIZ, H.,Genç, K.Y. (2008). Çevreye Duyarlı Pazarlama: Üniversite Öğrencilerinin Çevreye Duyarlı Pazarlama Uygulamaları İle İlgili Tutum ve Davranışları Üzerine Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (2), 1-23. http://e-dergi.atauni.edu.tr/ataunisosbil/article/view/1020000565.
  • AZİZ, A. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • CHAMORRO, A.; Rubio, S.; Miranda, F. J. (2009). Characteristics of Research on Green Marketing. Business Strategy and the Environment, 18, 223–239. DOI: 10.1002/bse.571.
  • COP, R.; Baş, Y. (2010). Marka Farkındalığı ve Marka İmajı Unsurlarına Karşı Tüketici Algıları Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, http://dergipark.gov.tr/download/article-file/289170
  • ÇABUK, S, Nakıboğlu, B. (2003). Çevreci Pazarlama ve Tüketicilerin Çevreci Tutumlarının Satın Alma Davranışlarına Etkileri İle İlgili Bir Uygulama. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (12), 39-54.
  • DAVİS, J.J. (1993). Strategies For Environmental Advertising, The Journal of Consumer Marketing, 10 (2), 19-36.
  • DEAN, M.; Raats,M.M.; Shepherd,R.,(2012). The role of self-identity,pastbehaviour and their interaction in predicting intention to purchase fresh and processed organic food. Journal of Appl.Social Psychology, 42 (3),669–688.
  • DO PAÇO, Finisterra A.; Barata Raposo M.; Filho, W. (2009) Identifying the green consumer: A segmentation study. Journal of Targeting, Measurement and Analysis for Marketing 17 (17), 17-25.
  • DURU, M. N., Şua, E. (2013). Yeşil Pazarlama ve Tüketicilerin Çevre Dostu Ürünleri Kullanma Eğilimleri, Ormancılık Dergisi, 9 (2),126-136.
  • ECHAVARREN, J. M. (2017). From Objective Environmental Problems to Subjective Environmental Concern: A Multilevel Analysis Using 30 Indicators of Environmental Quality. Society & Natural Resources, 30 (2), 145–159.
  • EMGİN ve Türk, (2004). https://www.mevzuatdergisi.com/2004/06a/01.htm. [ Erişim Tarihi: 10.3.2018].
  • GÜREL, T. (2010). Kurumsal Sosyal Sorumlulukta Yeni Yaklaşımlar ve Tartışılan Konular. Selçuk İletişim, 6 (3), 111-122.
  • GÜVEN, S., Pekmezci, P. (2015). Tüketicilerin “Organik Ürünler” E Bakışı Ve Tüketicileri Organik Ürünlere Yönlendiren Motivasyonlar.
  • HARPER, Gemma C., Makatouni, Aikaterini (2002). Consumer perception of organic food production and farm animal welfare. British Food Journal, Vol. 104 Issue: 3/4/5, 287-299, https://doi.org/10.1108/00070700210425723
  • KARACA, S. (2013). Tüketicilerin Yeşil Ürünlere İlişkin Tutumlarının İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Ege Akademik Bakış,13 (1), 99-111.
  • KARALAR, R., Kiracı, H. (2011). Çevresel Sorunlara Karşı Bir Çözüm Önerisi Olarak Sürdürülebilir Tüketim Düşüncesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30, Ağustos, 63-76.
  • KARDEŞ, İ. (2011). Markaların Çevre Dostu Uygulamalarının Tüketicinin Marka Tercihi Üzerindeki Etkisi. Ege Akademik Bakış, 11 (1), 165-177.
  • KAVOĞLU, S. (2012). İtibar Yönetimi Açısından Yeşil Pazarlama: Örnek Olay İncelemesi, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 1 (4) (ISSN: 2147-0626).
  • KİM, Y. (2011) Understanding green purchase: The influence of colletivism, personal values and environmental attitudes, and the moderating effect of perceived consumer effectiveness. Seoul Journal of Bussiness 17 (1), 65-88.
  • KİNNEAR, T., Taylor, J. and Ahmed, S. (1974) Ecologically concerned consumers: Who are they? Journal of Marketing, 38 (2), 20–24.
  • ODABASI, Y., 1992. Yesil Pazarlama: Kavram ve Gelişmeler, Pazarlama Dünyası, 6 (36), 4-9.
  • ÖNCE, A., Marangoz, M. (2012). Pazarlamanın Sürdürülebilir Gelişmedeki Rolü, International Conference On Eurasian Economies, SESSION 2D: Mikroekonomi II.
  • MİNİERO, G.; Codini, A.; Bonera, M.; Corvi, E.; Bertoli, G. (2014). Being green: from attitude to actual consumption. International Journal of Consumer Studies, 38, 521–528.
  • NAKIBOĞLU, B. (2007). Tüketimin Çevreci Boyutu: Çevreci Tutum Ve Davranışlara Göre Pazar Bölümlemesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (2) , s.423-438.
  • MODİ, A. G.; Patel, J. D. (2013). Classifying Consumers Based Upon Theır Proenvironmental Behaviour: An Empirical Investigation. Asian Academy of Management Journal, 18 (2), 85–104.
  • NEMLİ, E. (2000). Çevreye Duyarlı İşletmecilik ve Türk Sanayinde Çevre Yönetim Sistemi Uygulamaları. İstanbul: İstanbul Sanayi Odası Çevre Şubesi.
  • ÖZKAYA, B. (2010). İşletmelerin Sosyal Sorumluluk Anlayışının Uzantısı Olarak Yeşil Pazarlama Bağlamında Yeşil Reklamlar. 9 (34), 247-258. http://edergi.marmara.edu.tr/maruoneri/article/view/1012000246
  • ROBERTS, J. (1996). Green consumers in the 1990s: Profile and implications for advertising. Journal of Business Research, 36(3), 217–232.
  • ROPER Organization (1990), The environment: Public attitude and individual behavior, a study conducted by The Roper Organization Inc.,. New York.
  • ÜSTÜNDAĞLI, E., Güzeloğlu, E. (2015). Gençlerin Yeşil Tüketim Profili: Farkındalık, Tutum Ve Davranış Pratiklerine Yönelik Analiz. Global Media Journal TR Edition, 5 (10) Spring.
  • SARIKAYA, N. (2007). Organik Ürün Tüketimini Etkileyen Faktörler ve Tutumlar Üzerine Bir Saha Çalışması. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (14) 2, 110-125.
  • SCHLEGELMİLCH, Bodo B.; Bohlen, Greg M.; Diamantopoulos, A. (1996) The link between green purchasing decisions and measures of environmental consciousness. Europen Journal of Marketing 30 (5), 35-55.
  • SUKI, N. M. (2015). Consumer environmental concern and green product purchase in Malaysia: structural effects of consumption values. Journal of Cleaner Production xxx. 1-11. http://dx.doi.org/10.1016/j.jclepro.2015.09.087.
  • STERN, P., Dietz, T., & Kalof, L. (1993). Value orientations, gender and environmental concern. Environment and Behavior, 25(3), 322–348.
  • STRAUGHAN, R., & Roberts, J. (1999). Environmental segmentation alternatives: A look at green consumer behaviour in the new millennium. Journal of Consumer Marketing, 16(6), 558–575.
  • TÜRK M ve Gök A. 2010. Yeşil Pazarlama Anlayışı Açısından Üretici İşletmelerin Sosyal Sorumluluğu. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 9 (32).
  • TSENG, Cheng Jui, Tsai, Shuo-Chang (2011) Effect of Consumer Environmental Attitude on Green Consumption Decision-Making. Pak. J. Statist. Vol. 27(5), 699-708.
  • YARAŞ, E.; Akın, E.; Şakacı, B. K. (2011). Tüketicilerin Çevre Bilinci Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Ocak, 9 (35), 117-126. http://e-dergi.marmara.edu.tr/maruoneri/article/view/1012000257
  • YÜCEL, M, Emekçiler, Ü. S. (2008). Çevre Dostu Ürün Kavramına Bütünsel Yaklaşım; Temiz Üretim Sistemi, Eko-Etiket, Yeşil Pazarlama. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 7(26) (320-333). ISSN:1304-0278.
There are 45 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Makaleler
Authors

Simge Emekçi This is me 0000-0002-1818-0455

Publication Date October 26, 2019
Submission Date April 11, 2019
Published in Issue Year 2019 Issue: 17

Cite

APA Emekçi, S. (2019). YEŞİL ÜRÜN İLETİŞİMİ KAPSAMINDA TÜKETİCİLERİN YEŞİL ÜRÜNLERE YÖNELİK ALGI VE BİLGİ DÜZEYLERİ. Atatürk İletişim Dergisi(17), 21-38. https://doi.org/10.32952/atauniiletisim.552336

19179