Zihin Haritalama Tekniğinin Dinleneni Anlamaya ve Kalıcılığa Etkisi

Year 2010, Volume: 14 Issue: 2, 47 - 62, 25.10.2010

Gülnur Aydın

Abstract

Bu çalışma, Türkçe eğitimi bölümü öğrencilerinin dinledikleri metinleri anlama ve hatırlamaları
üzerinde zihin haritalama not alma tekniği ile klasik not alma teknikleri arasında bir farkın olup
olmadığını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda, araştırmanın çalışma grubunu Atatürk
Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği Bölümünde öğrenim gören 3/A
sınıfından 38 ve 3/B sınıfından 39 olmak üzere toplam 77 öğrenci oluşturmaktadır.
Araştırmada ön test-son test ölçümlerine dayalı kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. 4 haftalık
bir süreci içeren araştırmada, deney grubuna zihin haritalama not alma tekniği, kontrol grubuna
ise klasik not alma teknikleri ile ilgili strateji eğitimi verilmiştir. Uygulamadan 4 hafta sonra ise kalıcılık
testi yapılmıştır.
Çalışma sonunda elde edilen veriler SPSS 16.0 paket programında değerlendirilmiş ve aşağıdaki
sonuçlara ulaşılmıştır:
Türkçe eğitimi bölümünde öğrenim gören öğrencilerin dinledikleri metni zihin haritalama tekniği ve
klasik not alma tekniğiyle not almaları dinleme-anlama başarılarını önemli ölçüde artırmıştır. Ancak bu
artış zihin haritalama tekniğinin kullanıldığı grupta daha belirgin olmuştur.
Dinlenen metnin kalıcılığında zihin haritalama tekniğini kullanan grup klasik not alma tekniklerini
kullanan gruba göre çok daha başarılı olmuştur.
Zihin haritalama tekniğiyle ilgili strateji eğitiminin verildiği deney grubunda öğrencilerin derse kar-
şı ilgilerinin arttığı, derslerin daha zevkli ve eğlenceli hâle geldiği gözlenmiştir.

Keywords

Türkçe eğitimi, dinleme becerisi, not alma teknikleri, zihin haritalama tekniği

References

• Açıkgöz, K. Ü. (2006). Aktif Öğrenme. İzmir: Biliş Yay.
• Anılan, H. (2005). Yazılı Anlatım Becerilerinin Geliştirilmesinde Kelime Ağı Oluşturma Yönteminin Etkililiği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Arıkan, M. (2004). Nitelikli İnsan. İstanbul: Bilge Yayıncılık.
• Aydın, Gülnur (2009). Zihin Haritalama Tekniğinin Dinleneni Anlamaya Etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitü- sü.
• Baddeley, A. (2000). “The Episodic Buffer: A New Component of Working Memory?”. Trends in Cognitive Sciences, 4(11), 417–423.
• Barın, M. (2002). “Yabancı Dil Öğretiminde Dinleme Becerisinin Önemi”. Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (28-29), 17-22.
• Bıyıklı, C. ve Taşkaya, Ş. (2006). “Zihin Haritalarının Görsel Sanatlar Eğitiminde Uygulanması”. Eğitimde Çağdaş Yönelimler III ‘Yapılandırmacılık ve Eğitimi Yansımaları’ Sempozyumu Bildirileri (29 Nisan 2006). (ss. 26-28), İzmir: Özel Tevfik Fikret Okulları.
• Boyle, J. R. ve Weishaar, M. (2001). “The Effects of Strategic Note Taking on The Recall and Comprehension of Lecture Information for High School Students With Learning Disabilities”. Learning Disabilities: Research & Practice, 16(3), 133–141.
• Brent, I. L. (2004). Further Explorations in Online, Copy and Paste Note Taking: Mixed Method Evidence for Encoding Effects Associated with Imposed Levels of Restriction, Unpublished PhD Thesis. Nebraska University.
• Brinkmann, A. (2007). “Graphical Knowledge Display- Mind Mapping and Concept Mapping As Efficient Tools In Mathematics Education (Çev. Suphi Önder Bütüner)”. Elementary Education Online, 6(1), 1-11.
• Buzan, T. (2003-a). Yaratıcı Zekânın Gücü (Çev. Beyhan Kurt). İstanbul: Epsilon Yay.
• Buzan, T. (2003-b). Hızlı Okuma (Çev. Hür Güldü). İstanbul: Alfa Yayıncılık.
• Buzan, T. (2006). Aklını En İyi Şekilde Kullan (Çev. Banu Ergüder). İstanbul: Arion Yayınevi.
• Buzan, T., Buzan, B. (1994). The Mind Map Book. London: Penguin Books Ltd.
• Caine, R. N., Caine, G. (2002). Beyin Temelli Öğrenme (Çev. Ed. Gülten Ülgen). Ankara: Nobel Yay.
• Derelioğlu, Y. (2005). “Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi Dersinde Akıl Haritası-nın Kullanımı”. Eğitimde İyi Örnekler Konferansı, 12 Mayıs, Batman.
• Ertürk, S. (1982). Eğitimde Program Geliştirme, Ankara: Yelkentepe Yay.
• Faber, J. Morris, E. John, D. ve Lieberman, M. G. (2000). “The Effect of Note Taking on Ninth Grade Students’ Comprehension”. Reading Psychology, 21, 257-270.
• Fender, G. (2003). Learning to Learn -Öğrenmeyi Öğrenmek- (çev. Osman Akınbay). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Gelb, M. J. (2002). Düşünmenin Tam Zamanı (çev. Taylan Bilgiç). İstanbul: Arion Yayı- nevi.
• Güneş, F. (2007). Türkçe Öğretimi ve Zihinsel Yapılandırma. Ankara: Nobel Yay.
• Kaplan, R. S., Norton, D. P. (2000). “Having Trouble With Your Strategy? Then Map It”. Harvard Business Review On Point, September–October, pp. 4.
• Kıdık, F. E. (2005). ‘Canlılar Çeşitlidir’ Ünitesinin Öğretilmesinde Zihin Haritalama Tekniği Kullanılarak Geliştirilen Yapılandırmacı Öğretim Yönteminin Uygulanması ve Geleneksel Yöntemle Karşılaştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Kiewra, K. A. (2002). “How Classroom Teachers Can Help Students Learn and Teach Them How to Learn”. Theory into Practice, 41, 71.
• Kiewra, K. A., Benton, S. L. (1988). “The Relation Between Information-Processing Ability and Note-Taking”. Contemporary Educational Psychology, 13, 33-44.
• Makany, T. Kemp, J. ve Dror, I. E. (2009). “Optimising the Use of Note-Taking as an External Cognitive Aid for İncreasing Learning”. British Journal of Educational Technology, 40(4), 619-635.
• Nast, J. (2006). Idea Mapping How to Access Your Hidden Brain Power, Learn Faster, Remember More, and Achieve Success in Business. New Jersey: John Wiley & Sons Inc.
• Nye, P. A. Crooks, T. J., Powley, M., ve Tripp, G. (1984). “Student Note Taking Related to University Examination Performance”. Higher Education, 13, 85–97.
• Osada, N. (2004). “Listening Comprehension Research: A Brief Review of the Past Thirty Years”. Dialogue, 3, 54.
• Özbay, M. (2005). Bir Dil Becerisi Olarak Dinleme Eğitimi. Ankara: Akçağ Yay. Özden, Y. (2005). Öğrenme ve Öğretme. Ankara: PegemA Yay.
• Piolat, A. Olive, T. Kellogg, R. T. (2005). “Cognitive Effort During Note Taking”. Applied Cognitive Psychology, 19, 291–312.
• Robertson, A. K. (2008). Etkili Dinleme (çev. E. Sabri Yarmalı). İstanbul: Hayat Yay.
• Saban, A. (2005). Çoklu Zekâ Teorisi ve Eğitim. Ankara: Nobel Yay.
• Sanalan, V. A. Sülün, A. ve Çoban, T. A. (2007). “Görsel Okuryazarlık”. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 33-47.
• Sekman, M. (2000). Kesintisiz Öğrenme. İstanbul: Alfa Yay.
• Shafir, R. Z. (2003). Dinlemenin Zen’i (çev. Işık Uçkun). İstanbul: Ruh ve Madde Yay.
• Simonet, R., Simonet, J. (1995). Not Alma Teknikleri (çev. Pınar Kurt). İstanbul: Arion Yayınevi.
• Suritsky, S. K. (1992). “Note Taking Approaches and Specific Aeras of Difficulty Reported by University Students With Learning Disabilities”. Journal of Postsecondary Education and Disability, 10(1), 3–10.
• Tan, Ş. (2005). Öğretimi Plânlama ve Değerlendirme. Ankara: PegemA Yay.
• Taşer, S. (2000). Konuşma Eğitimi. İstanbul: Papirus Yay.
• Titsworth, B. S., Kiewra, K. A. (2004). “Spoken Organizational Lecture Cues and Student Note Taking as Facilitators of Student Learning”. Contemporary Educational Psychology, 29(4), 447–461.
• Tok, Ş. (2008). “Not Tutma ve Bil-İste-Öğren (BİÖ) Stratejilerinin Tutum ve Akademik Başarıya Etkisi”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 244-253.
• Yaşar, I. Z. (2006). Fen Eğitiminde Zihin Haritalama Tekniğiyle Not Tutmanın Kavram Öğrenmeye ve Başarıya Etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.