Thomas More, Francis Bacon ve Tommaso Campanella'nın Ütopyalarında Bilim ve Eğitim Felsefesi

Year 2017, Volume: 21 Issue: 2, 609 - 624, 20.06.2017

Murat Sultan Özkan

Abstract

Ütopya kavramı ilk kez Thomas More’un Utopia adlı kitabında
kullanılmıştır. Kitap, iki bölümdür. Birinci bölümde İngiltere'de yaşanan
sorunlar dillendirilmiştir. İkinci bölümde ise ütopik çözüm önerileri
sunulmuştur. More, devlet düzeninin ve toplumsal barışın sağlanmasında eğitimin
önemli olduğunu belirtir. Teorik eğitimin yanında uygulamayı da önemli
görürken, öğrenme stratejisi olarak da yaparak, yaşayarak öğrenmeye değer
vermektedir. Onun için bilimde deney ve gözlem hayati bir öneme sahiptir.
Campanella'nın eğitim ve bilim felsefesi alanlarındaki görüşleri More'un
düşünceleriyle benzerlik göstermektedir. Campanella, eğitimde görsel
materyallerin önemine dikkat çekmek için Güneş Ülkesi’ni bir eğitim öğretim
müzesi olarak tasarlamıştır. Öğrencilerin eğitiminde bu görselleri
kullanmalarının gerektiğini vurgulamıştır. Ayrıca öğretimde konuların
öğretimini basitten karmaşığa doğru sıralar. More ve Campanella, eğitimin erken
yaşlarda başlamasını öngörürlerken okul öncesi eğitimin önemini, her zaman ve
her yerde eğitim anlayışları ile de hayat boyu öğrenimin gerekliliğini
belirtmişlerdir. Bacon, Yeni Atlantis isimli ütopik eserinin büyük bir bölümünü
bilimsel çalışmalara ayırmıştır. O, bilimsel çalışmalar için adeta özerk bir
kurum kurgular: Süleyman'ın Evi. Süleyman'ın Evi teknik bir okul ya da
üniversiteyi andırmaktadır. Burada deney ve gözleme dayalı bilimsel
araştırmalar yapılır. Dünya'da yapılan çalışmalar takip edilir ve onlardan
faydalanılır. Bacon bilim felsefesi alanındaki görüşlerini ütopik bir üslupla
kurgulamış ve gelecekte nelerin icat edilebileceği hususunda bir öngörüde
bulunmuştur.

Keywords

Thomas More, Francıs Bacon, Tommaso Campanella, Ütopya, Eğitim

References

• Akdemir, M. (2016). Düş'ün Felsefesi Ütopyalar (1.bs.). İstanbul: Sentez Yayıncılık.
• Akkoyun, T. (2016). Ütopya / Distopya Batı ve Türk Romanlarından Örneklerle Bir Karşılaştırmalı Edebiyat Çalışması (1. bs.). Ankara: Kurgu Kültür Merkezi Yayınları.
• Bacon, F. (2000). The New Atlantis. South Bend: Infomotions, Inc.. Retrieved from https://ebookcentral.proquest.com/lib/ataturk-ebooks/detail.action?docID=331440
• Bacon, F. (2003). The New Organon. New York: Cambrıdge Unıversıty Press https://rosswolfe.files.wordpress.com/2015/05/francis-bacon-the-new-organon.pdf.
• Bacon, F. (2013). Yeni Atlantis. (Çev.: Cenk Saraçoğlu). İstanbul: Bs. Yay. Bs. Dağ. Org. San. Tic. Ltd. Şti.
• Bacon, F. (2015). Denemeler (12. Baskı). (Çev.: Akşit Göktürk). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Baudart, A. (2012). "Rönesans". Jacquelıne Russ (Yön.). Felsefe Tarihi Çilt: 2 Modern Dünyanın Yaratılması (1. bs.). (ss. 135-190). (Çev.: İsmail Yergüz). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bloch, E. (2002). Rönesans Felsefesi Üzerine (1. bs.). (Çev.:Hüsen Portakal). İstanbul: Cem Yayınevi.
• Campanella. (1996). Güneş Ülkesi (3. bs.). (Çev.: Vedat Günyol ve Haydar Kazgan). İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Campanella, T. (2009). City of the Sun. Auckland: The Floating Press. Retrieved from https://ebookcentral.proquest.com/lib/ataturk-ebooks/detail.action?docID=435856
• Campanella, T. (2016). Güneş Ülkesi (4.Baskı). (Çev.: Selahattin Bağdatlı). İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Cevizci, A. (2007). On Yedinci Yüzyıl Felsefe Tarihi (Gözden geçirilmiş 2. bs.). Bursa: Asa Kitabevi.
• Cevizci, A. (2014). Eğitim Felsefesi (14. bs.). İstanbul: Say Yayınları.
• Çörekçioğlu, H. (2015). Modernite ve Ütopya - Ütopya, 1984 ve Mülksüzler Üzerine (1. bs.). İstanbul: Sentez Yayıncılık.
• Dürüşken, Ç. (2016). "Sunuş". Güneş Ülkesi (2. bs.). (ss. 7-28). (Çev.: Çiğdem Dürüşken). İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. Ltd. Şti.
• Eroğlu, N. (2013). Ütopyalar Işığında Gaspıralı'nın Dârürrahat Müslümanları.İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayın Dağıtım San. ve Tic. Ltd. Şti.
• Fieser, J. ve Lillegard, N. (2002). A Historical Introduction to Philosophy Texts and Interactive Guides. New York: Oxford University Press.
• Firpo, L. (2016). "Önsöz". Güneş Ülkesi (4.bs.). (ss. 23-62). (Çev.: Selahattin Bağdatlı). İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Gjertsen, D. (2000). Bilim ve Felsefe Dün- Bugün (1. bs.). (Çev.: Feride Kurtulmuş). İstanbul: Say Yayınları.
• Günyol, V. (1996). "Önsöz". Güneş Ülkesi (3. bs.). (ss. 9- 14). (Çev.: Vedat Günyol ve Haydar Kazgan). İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Küken, G. (2001). Ortaçağda Eğitim Felsefesi (1. bs.). İstanbul: Alfa Basım Dağıtım Ltd. Şti.
• Mannheim, K. (2009). İdeoloji ve Ütopya ( Gözden geçirilmiş 3. bs.). (Çev.: Mehmet Okyayuz). Ankara: Nika Yayınevi.
• More, T. (2000). Utopia. South Bend: Infomotions, Inc. Retrieved from https://ebookcentral.proquest.com/lib/ataturk-ebooks/detail.action?docID=3314672
• More, T. (2003). Utopia. (Çev.: İbrahim Yıldız). Ankara: Ütopya Yayınları.
• More, T. (2016). Utopia (Mina Urgan'ın İncelemesiyle) (21. bs.).(Çev.: Sabhattin Eyüboğlu, Vedat Günyol ve Mina Urgan). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Okyayuz, M. (2009). "Sunuş". İdeoloji ve Ütopya (Gözden geçirilmiş 3. bs.). (ss. 11-28) (Çev.: Mehmet Okyayuz). Ankara: Nika Yayınevi.
• Özden, H. Ö. ve Elmalı, O. (2012). Yeniçağ Felsefesi Tarihi Metinlerle (1. bs.). İstanbul: Arı Sanat Yayınevi.
• Özden, H.Ö. (2005). "Platon ve Campanella'nın Siyaset Felsefelerinin Karşılaştırılması". (ss. 33-62). TabulaRasa Felsefe- Teoloji 5 (13).
• Özden, H.Ö. (2011). Bir İnanç ve Kültür Takipçisi Yahya Kemal (2. bs.). Ankara: Ötüken Neşriyat A.Ş.
• Özden, H.Ö. (2014). Resimli Türk Düşünce Tarihi. İstanbul: Arı Sanat Yayınları.
• Özden, H.Ö. (2015). İbnSînâ- Descartes Metafiziği (Gözden geçirilmiş 2. bs.). İstanbul: Dergah Yayınları.
• Öztürk, F. (2006). Ütopya ve Eğitim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Pala, H. (2014). Ütopyalar Tarihi.Ankara: Gece Kitaplığı.
• Solomon, R. C. ve Higgens, K. M. (1996). A Short History of Philosophy. New York: Oxford University Press.
• Tarnas, R. (2014). Batı Düşünce Tarihi 2.Cilt (2. bs.).(Çev.: Yusuf Kaplan). İstanbul: Külliyat Yayınları.
• Tenenti, A. (2011). "Ütopya". Philippe Raynaud ve Stéphane Rials (Eds.). Siyaset Felsefesi Sözlüğü (2. bs.). (ss.749-756). (Çev.: İsmail Yergüz). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Urgan, M. (2016). "Thomas More'un Yaşamı ve Utopia'nın İncelenmesi". Utopia (Mina Urgan'ın İncelemesiyle) (21. bs.).(Çev.:Sabhattin Eyüboğlu, Vedat Günyol ve Mina Urgan). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Weber, A. (1998). Felsefe Tarihi (5. bs.). (Çev.: H. Vehbi Eralp). İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Yıldırım, C. (1998). Bilim Felsefesi (6. bs.). İstanbul: Remzi Kitabevi.