İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programında Saygı Değeri

Year 2018, Volume: 22 Issue: 1, 237 - 256, 10.04.2018

İsmail Arıcı Kenan Maden

Abstract

Küresel çaptaki
değişimler, dünyada ve ülkemizde değerlerin yeni yetişen nesle kazandırılması konusundaki
hassasiyeti artırmıştır. Bu nedenle ülkemizde okul öncesi kurumlardan
başlanarak eğitimin bütün aşamalarında değerler eğitimi üzerinde titizlikle
durulmaktadır. İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (İDKAB) dersi öğretim
programında da öğrenciler tarafından kazanılması beklenen birtakım değerler
vardır. Bu değerlerden biri de, “ hatır gözetme, hatır sayma, bazı şeyleri
önemseme ve onları incitmekten çekinme, kıymet verme itibar etme, mukaddes
bilinen şeyleri yüceltme duygusu” olarak tanımlanan saygıdır. Literatür
taramasında, bir değer olarak saygının eğitim sistemindeki özellikle İDKAB
dersi öğretim programındaki yerine yönelik araştırmaya rastlanılmamıştır. İşte
bu araştırmanın amacı da, yürüklükteki ve Temmuz 2017 tarihinde askıya
çıkarılan İDKAB dersi öğretim programında kazanılması beklenen değerlerden biri
olan saygı değerinin programın genelinde, amaçlarında, öğrenme alanlarında,
ünite içerikleri ve kazanımlarında nasıl yer aldığını tespit etmektir. Araştırmada,
İDKAB dersi öğretim programlarında saygı değerine yer verilmesine rağmen
eksiklerin bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. 

Keywords

Saygı, İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi, ilköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi öğretim programı, değer

References

• Önder, M. (2015). “Din Eğitiminde Başarı İçin Dikkate Alınması Gereken Bir Unsur Olarak İnsan Onuru”. Değerler Eğitimi Dergisi, 13 (29), 511-534.
• Bulut, R. (2011). “Okulda Din Öğretiminin Toplumsal Temeli ve İşlevleri”. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (1), 20-37.
• Öztekin-Ağır, H. S. (2017). İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersinde Sorumluluk Değeri İle İlgili Kazanımların Gerçekleşme Düzeyi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Perese Karakter Okulu Öğretmen Kitabı. (2005). Saygı, Yapılandırıcı Yaklaşımla Hazırlanmış 69 Etkinlik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Akbaş, O. (2008). “Değer Eğitimi Akımlarına Genel Bir Bakış”. Değerler Eğitimi Dergisi, 6 (16), 9-27.
• Selçuk, M. (1997). “Din Öğretiminin Kuramsal Temelleri”, Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2, 145-158.
• Türk, İ. (2009). Değerler Eğitiminde Saygı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, H. (2009). “Alevilik-Sünnilik Açısından Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersleri”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XIII (2), 189-209.
• Yiğittir, S. ve Öcal, A. (2010). “İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Değer Yönelimleri”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 407-416.
• Kaymakcan R. ve Meydan H. (2011). “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Programları ve Öğretmenlerine Göre Değerler Eğitimi”, Değerler Eğitimi Dergisi, 9 (21), 29-55.
• T. C. Milli Eğitim Bakanlığı. (6 Kasım 2017). http: //www.meb.gov.tr/din-kulturu-ve-ahlak-bilgisi-ogretim-programlari-askiya-cikarildi/haber/14140/tr.
• Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük. (27 Kasım, 2017). http: //www.tdk.gov.tr/
• Cebeci, A. (2005). İlköğretim Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde Ahlâkî Değerlerin Eğitimi ve Öğretimi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• www.turkcebilgi.com. (2017). https://www.turkcebilgi.com/arastir?q=sayg%C4%B1
• Akyıldız, S. (2015). “Hak ve Özgürlüklere Saygı Değerini Kazandırmada Sosyal Bilgiler Öğretmenlerince Yapılan Etkinlikler”. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24 (3), 1271-1288.
• Altınkurt, Y. ve Yılmaz, K. (2011). “İlköğretim ve Ortaöğretim Okullarının Vizyon, Misyon ve Değerleri İle İlgili Bir Çözümleme”. Akademik Bakış Dergisi, 23, 1-15.
• Altıntaş, M. E. (2016). “İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerine Göre Değer Öğretiminin Amaçları -Nitel Bir Araştırma-“. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 16 (2), 193-209.
• Arslan-Parlak, E. (2011). Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Müfredatında Ahlak ve Değerler Eğitimi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aşlamacı, İ. (2013). “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerinin Çoğulculuk Açısından Değerlendirilmesi”. Hikmet Yurdu, 6 (6), 267-282.
• Ay, M. F. (2013). İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerinde Hoşgörü Değerinin Öğretimi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Acun, İ., Yücel, C., Önder, A. ve Tarman, B. (2013). “Değerler: Kim Ne Kadar Değer Veriyor?”. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1), 191-206.
• Bolat, Y. (2016). “Sosyal Değerleri ve Değerler Eğitimini Anlamak”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (29), 322-348.
• Çakmak, A. (2013). İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerinde Adalet Değerinin Öğretimi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Çengelci, T., Hancı, B. ve Karaduman, H. (2013). “Okul Ortamında Değerler Eğitimi Konusunda Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri”. Değerler Eğitimi Dergisi, 11 (25), 33-56.
• Ekşi, H. (2003). “Temel İnsanî Değerlerin Kazandırılmasında Bir Yaklaşım: Karakter Eğitimi Programları”. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (1), 79–96.
• Ersan, A. (2010). Sahîh-İ Müslim’deki Hadislerin İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Programında Kazandırılması Öngörülen Değerler Açısından İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Gerda Pighin, (2005) Çocuklara Değer Aktarımı. (Çev.: Ali Yaşar Gök). İzmir: İlya Yayınevi.
• Gömeç, S. (2003).” Eski Türk İnancı Üzerine Bir Özet”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, 33(21), 79-104.
• Gör, F. (2013). İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programında Merhamet Değeri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Güler, S., Halıcıoğlu, M. B. ve Taşğın. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Kaymakcan. R. ve Meydan, H. (2010). “Demokratik Vatandaşlık ve Din Öğretimi: Yeni Yaklaşımlar ve Türkiye’de DKAB Dersleri Bağlamında Bir Değerlendirme”. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (1) 29-53.
• Koçak, K. (2012). “Bozkır Kültüründe Alp Karakterinin Ortaya Çıkışında Türk Geleneklerinin Etkisi”. Nevşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 125-135.
• Loomans D. ve Loomans, J. (2005). Çocuklara Öz Saygıyı ve Değerleri Öğretmenin 100 Yolu. (Çev.: Tufan Göbekçin). İzmir: Ege-Meta Yayınları.
• MEB. (2010). İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi (4,5,6,7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavuzu, Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Okumuşlar, M. (2007). “Çok Kültürlü Toplumlarda “Din Hakkında Öğrenme” ve “Dinden Öğrenme” Modeli”. Marife, 7 (2), 251-264.
• Osmanoğlu, C. (2012). “Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitaplarında Hoşgörü ve Birlikte Yaşama Kültürü”. Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2 (15), 55-78.
• Önder, M. (2013). “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretiminin Temelleri Üzerine”. AİBÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1 (1), 24-40.