Klasik Dönem Osmanlı Devleti’nde Eğitim ve Öğretim

Year 2018, Cilt: 22 Özel Sayı, 603 - 627, 15.04.2018

Sefa Yıldırım Ümit Kılıç

Abstract

Osmanlı Devleti, Beylik
döneminden itibaren eğitim ve öğretim faaliyetlerini tanzim etmiş ve
teşkilatlandırmıştır. Eğitim kurumları vakıflar yolu ile yürütülmüş böylelikle
ilmiye sınıfı için istihdam alanı da sağlanmıştır. Bu çalışmada klasik dönem
Osmanlı Tarihinde eğitim-öğretim faaliyetleri ve teşkilatı ele alınmaktadır.

Keywords

Osmanlı, Medrese

References

• Adıvar,A. Adnan. (1991) Osmanlı Türklerinde İlim, Remzi Kitabevi, 5.baskı, İstanbul.
• Akdağ, Mustafa. (1965) "Osmanlı İmparatorluğumun Yükseliş Devrinde Esas Düzeni, TAD, c. 5, s 139- 156, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Araştırmaları Dergisi, Ankara.
• Akgündüz, Hasan. (1997) Klasik Dönem Osmanlı Medrese Sistemi (Amaç-Yapı-İşleyiş), Ulusal Yayınları, İstanbul, 653 s.
• Akgündüz, Murat. (2002) Osmanlı Devletinde Şeyhülislâmlık, Beyan Yayınları, İstanbul.
• Akgündüz, Murat. (2002) "Şeyhülislâm* m Meclis-i Vükelâ'daki Yeri"', Dokuz Eylül Üniversitesi İlâhîyat Fakültesi Dergisi, Sayı XVI, s.265-276, İzmir.
• Akyüz, Yahya. (1993) Türk Eğitim Tarihi (Başlangıçtan 1993'e), Kültür Koleji Yayınları, 4.Baskı, İstanbul.
• Altıkulaç, Tayyar. (1999) "İbnül-Cezerî", TDVİA, c. XX, TDV İslâm Araştırmaları Merkezi Yayınları, İstanbul.
• Atay, Hüseyin. (1983) Osmanlılarda Yüksek Din Eğitimi, Dergâh Yayınları, İstanbul.
• Baltacı, Cahid. (2004) Mektep", DİA, c. XXIX, Ankara.
• Baltacı, Cahid.(1976) XV-XVI. Asırlarda Osmanlı Medreseleri, İrfan Matbaası, İstanbul.
• Baysun, M. Cavid, (1979) "Osmanlı Devri Medreseleri" İA, c. VIII.
• Bilge, Mustafa. (1984) İlk Osmanlı Medreseleri, İ.Ü. Edebiyat Fak. Mtb. İstanbul,. 326 s.
• Cihan, Ahmet. (1999) "Osmanlı Medreselerinde Sosyal Hayat", Osmanlı, c. V, s. 176-186, Ankara.
• Ergin, Osman. (1977) Türk Maarif Tarihi, Eser Kültür Yayınları, 5 cild, İstanbul.
• Ergün, Mustafa (1996) "Ders Programları ve Ders Kitapları Tarihi-I: Medreselerde Okutulan Dersler ve Ders Kitapları", A.K.Ü. Anadolu Dil-Tarih ve Kültür Araştırmaları Dergisi, Afyon,
• Fazlıoğlu, Şükran. (2003) "Manzûme Fî-tertîb El-kutub Fî el-ulûm" ve Osmanlı Medreselerindeki Ders Kitapları", Değerler Eğitimi Dergisi, c.l, sy.l, s.97-110.
• Hemedânîzâde, N. Ali. (1325 h.) Softalar ve Medreseler, İstikbal Matbaası, İstanbul.
• Hızlı, Mefail. (2002) "Osmanlı Klasik Döneminde Medrese", Türkler, Yeni Türkiye Yayınları, c.XI, s. 426-435, Ankara.
• Hızlı, Mefail. (2008) Osmanlı Medreselerinde Okutulan Dersler ve Eserler, Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 1, s. 25-46, Bursa.
• Hızlı, Mefail. (1987) "Kuruluşundan Osmanlılara Kadar Medreseler", U.U. ilahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı:2, Cilt:2, Yı\:2, s.273-281, Bursa.
• İhsanoğlu, Ekmeleddin (2002) "Osmanlı Medrese Geleneğinin Doğuşu", Belleten, c. LXVI, sy. 247, s.849-903, Ankara.
• İpşirli, Mehmet, (1993) "Cer", DİA, c. VII, s. 388-389, İstanbul.
• İpşirli, Mehmet, (1993) "Cihet", DİA, c. VII, s. 546-548, İstanbul.
• İpşirli, Mehmet, (1993) "Danişmend", DİA, c. VIII, s. 464-465, İstanbul.
• İpşirli, Mehmet, (2003) "Medrese", DİA, c. XXVIII, s. 327-333, Ankara.
• İzgi, Cevat. (1997) Osmanlı Medreselerinde İlim Riyazî İlimler I, İz Yayıncılık, İstanbul.
• Karataş, A. İhsan. (2001) "XVI. Yüzyılda Bursa'da Tedavüldeki Kitaplar", U.Ü. İlâhiyat Fakültesi Dergisi, c.10, sy.l, s. 209-230, Bursa.
• Kaya, Abdullah. (2008) "Selçuklular Dönemi Sivas'ta İlmi Hayat ve İlim Adamları", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, s.212 - 242,
• Kazıcı, Ziya. (1995) Ana Hatlarıyla İslam Eğitim Tarihi, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Kılıç, Ümit. (2014) “İlmiye Teşkilatı” , Osmanlı Teşkilat Tarihi El Kitabı. Ed. Tufan Gündüz. Ankara. Koçi Bey. Risâle-i Koçi Bey, Mösyö Vats Tabhanesi, İstanbul, 1277 h.
• Kramers, J.H. (1970) "Şeyhülislam " Mad., İA, c. XI, İstanbul. Osmanlı Tarihi II, (1975) TTK Yayınları, 3. Baskı, Ankara.
• Özcan, Tahsin. (2002) " Osmanlı Devleti'nde Eğitim Hizmetlerinin Finansmanı", Türkler, c. X, s. 872-877, Ankara.
• Pakalın, M. Zeki. (1993) Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, c. I-II-III, M.E.B Yayınları, Ankara.
• Sarıkaya, Yaşar. (1997) Medreseler ve Modernleşme, İz Yayıncılık, İstanbul.
• Şanal, Mustafa. (1999) "Kuruluşundan Ortadan Kaldırılışlarına Kadar Olan Süre İçersinde Medreseler", Milli Eğitim, Sayı: 143, s.123-128, Ankara.
• Taşdemirci, Ersoy. (1988) "Medreselerin Doğuş Kaynakları ve İlk Zamanları", Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:2, s.269-278, Kayseri.
• Tietze, Andreas, (1979- 1982) Mustafa bin Ahmet Ali. Nushatü's-selâtin (Hrsg. von A. Tietze: Mustafa Ali's Counsel for Sultans of 1581), Sülemaniye Kütüphanesi,
• Unan, Fahri. (2004) ''Medreseler ve Osmanlı Merkezî Yönetimi", Koomduk İlimder Jurnali / Sosyal Bilimler Dergisi Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi, Sayı 9, s. 1-7,
• Bişkek. Unat, F. Reşit. (1964) Türkiye Eğitim Sisteminin Gelişmesine Tarihi Bir Bakış, M.E.B. Yayınları, Ankara.
• Uzunçarşılı, İ. Hakkı. (1988) Osmanlı Devletinin İlmiye Teşkilatı, TTK Yayınları, Ankara.
• Ünal, M. Ali. (2005) Osmanlı Müesseseleri Tarihi, Fakülte Kitabevi, Isparta,
• Yakut, Esra. (2005) Şeyhülislâmlık: Yenileşme Döneminde Devlet ve Din, Kitap Yayınevi, İstanbul.