Anadolu’daki Selçuklular Ve Beylikler Dönemi Medreseleri

Year 2018, Volume: 22 Issue: 3, 1457 - 1465, 30.09.2018

Selami Sönmez Hikmet Y. Celkan

Abstract

Bu
çalışma Selçuklu Türklerinin hangi tarihi ve coğrafi şartlarda İran, Suriye,
Türkiye, Ermenistan, Azerbaycan, Filistin topraklarında bir devlet kurduğunu,
ne tür sosyo-politik zorluklarla karşılaştıklarını ve bu zorlukları Tarihimizde
ilk kez “eğitimi bir devlet işi haline getirerek” çözmeye çalıştıklarının
anlatmak için yapılmıştır.

Selçuklular
Allah (cc)’ın rızasını kazanmaya yönelik bir felsefe ile bu felsefenin
tahakkukuna dönük bir eğitim politikası izlemişlerdir. Bu süreçte en tipik
tedbirleri öncelikle 12 kültür merkezinde kurdukları medreselerdir. Bu
medreselerde 4 tane mezhebe mensup aydınlar yetişecek, bu aydınlar hem itikadi
kirliliği temizleyecek, hem Selçuklu devletinin ihtiyaç duyduğu idari personeli
yetiştirecek hem de özellikle farsın Selçuklu Devleti aleyhine çıkardığı
fitneyi önleyerek devletin sosyal ve kültürel temellerini sağlamlaştıracaktır.
Böylece Selçuklu o topraklarda tutunmayı sürdürecektir.

Selçuklu
Medreseleri Selçukluların devlet felsefelerinin gerçekleşmesine hizmet eden
politik kuruluşlardır. Hocası, öğrencisi fars, öğretim dili Arapça, finansmanı devletten
olup, yönetimi vakıflarca yürütülen bu kurumların banisi Türkler, anavatanı
İrandır. Medreseler Selçuklu Türk Medeniyetine özgü kurumlardır. Selçuklu
Medreseleri eğitimin bir devlet işi olmaya başlayışına ve okulların politik amaçlar
doğrultusunda kurulmasına ve faaliyet göstermesine ilişki dünya eğitim
tarihinin ilk örnekleridir.

Keywords

Selçuklu İmparatorluğu Anadolu Selçuklular, Anadolu Beylikler Dönemi

References

• Akyüz, Yahya. (2008). Türk Eğitim Tarihi, Pegem Yayınları, Ankara.
• Asad. Talas. (1939). La Madrasa Nizamiyye et son Histoire, Paris.
• Bilhan, Saffet. (1991). Eğitim Felsefesi, AÜ. Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, Ankara.
• Ergün, Mustafa. (1999). Eğitim Felsefesi, Ocak yayınları, Ank.
• Gökalp, Ziya (1972) Türkçülüğün Esasları, Haz. Mehmet Kaplan, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
• Köymen, M. Altay. (1975). Alp Arslan Zamanı Selçuklu Kültür Müesseleri, Ank. Selçuklu Araştırmaları Dergisi, S. IV. S. 75-125.
• Köymen, M. Altay. (1975). Alp Arslan Zamanı Selçuklu Kültür Müesseseleri, Selçuklu Araştırmaları Dergisi IV.
• Köymen, M. Altay. (1993). Büyük Selçuklu İmparatorluğu Tarihi, T.T.K. Yayınları, Ankara.
• Nizamü’l Mülk (1999). Siyasetname, haz. M.A. Köymen, T.T.K. Yayınları, Ankara.
• Peacock, A.C.S. (2016). Selçuklu Devletinin Kuruluşu, Çev. Zeynep Rona, İş Bankası Yayınları, İstanbul.
• Sayılı, Aydın. (1947). Higher Education in Medieval İslam. Ankara Üniversitesi Yıllığı II, s. 30-71.
• Sönmez, Selami (1992). Anadolu’da ki Selçuklular ve Beylikler Dönemi Medreseleri. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Tozlu, Necmettin. (1977). Eğitim Felsefesi, M.E.B. Yayınları, İstanbul.
• Turan, Osman. (1978). Türk Cihan Hakimiyeti Mefhuresi Tarihi, C.1. Nahışlar Yayınevi, İstanbul.
• Turan, Osman. (1980) Selçuklular Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti. İst. Dergah Yayınları, İstanbul.
• Turan, Osman. (1980). Selçuklular Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti, Dergah Yayınları, İstanbul.
• Turan, Osman. (1980). Selçuklular Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti. İst. Dergah Yayınları, İstanbul.
• Turan, Osman. (1980). Selçuklular Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti, İstç. Dergah Yayınları, İstanbul.
• Ülken, Hilmi Ziya. (2013). Eğitim Felsefesi, Doğu-Batı Yayınları, Ank.