DİVAN EDEBİYATINDA ELİFNAMELER VE BİLİNMEYEN İKİ ELİFNAME ÖRNEĞİ : MEMİ CAN SARUHÂNÎ ve ÖMER KARÎBÎ ELİFNAMELERİ \ ELIFNAMES IN DİVAN LITERATURE AND SAMPLE OF TWO UNKNOWN ELIFNAMES: MEMI CAN SARUHANI and OMER KARIBI ELIFNAMESİ

Year 2017, Issue: 58, 159 - 202, 18.01.2017

Lokman Taşkesenlioğlu

Abstract

Klasik edebiyatımızda harflerle ilgili söz hünerlerinden biri de elifnamelerdir. Divan ve halk edebiyatının müşterek unsurlarından biri olan elifnameler, çok eski dönemlerden itibaren edebiyatımızda yazılmaya başlanmış, özellikle dinî ve tasavvufi konularda eser veren şairlerin itibar ettiği bir tarz olmuştur. Edebiyatımızda yüze yakın örneği bulunduğu tahmin edilen; Fuzûlî, Muhibbî, Âşık Paşa gibi büyük şairlerin de kaleme aldığı elifnamelerin sayısı yapılan yeni araştırmalarla artmaktadır.
Bu çalışmada elifnameler ile ilgili genel bilgiler verilmiş, özellikle divan edebiyatı şairlerinin elifname örnekleri derlenmiş, Halvetilik tarikatının kıymetli isimlerinden olan 16. y.y. şairleri Memî Can Saruhânî ve Ömer Karîbî’nin divanlarında yer alan elifnameleri bilim dünyasına kazandırılmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Elifname, Divan edebiyatı, Memî Can Saruhânî, Ömer Karîbî, Halvetilik.

One of the verbal skills about letters in our classic literature are elifnames. Elifnames which are one of the common elements of classical and folk literature were began to be written from ancient times in our literature, it has a reputation by poets who especially master in religious and mystical matters. The number of elifnames which is estimated to have about a hundred samples, and is penned by the great poets like Fuzuli, Muhibbi, Aşık Paşa is increasing according to recent researches.
The study provides general information about elifnames, especially elifname samples of divan literature’s poets were compiled, the elifnames which are located in divan of 16th century poets Memi Can Saruhani and Ömer Karibi who are important names of Halveti cult, is tried to be presented to the world of science.
Key Words: Elifname, Divan literature, Memi Can Saruhani, Ömer Karibi, Halveti cult.