TÜRK ÇOCUK EDEBİYATINDA GÖÇ OLGUSU \ MIGRATION PHENOMENON IN TURKISH CHILDREN’S LITERATURE

Year 2017, Issue: 58, 339 - 353, 18.01.2017

Yasin Mahmut Yakar

Abstract

Öz
Hiçbir insan yaşadığı yeri, yani vatanını nedensiz yere terk etmek istemez. Ancak ekonomik kaygılar, savaş, doğal afetler vb. zorunlu nedenler, insanların yaşadıkları yerlerden ayrılmalarına neden olabilir. Göç kavramı Türkçe Sözlük’te “Ekonomik, toplumsal, siyasi sebeplerle bireylerin veya toplulukların bir ülkeden başka bir ülkeye, bir yerleşim yerinden başka bir yerleşim yerine gitme işi, taşınma, hicret, muhaceret.” (2011: 954) olarak tanımlanır. 2011 yılında Suriye’de başlayan iç savaş, milyonlarca Suriye vatandaşının farklı ülkelere göç etmelerine neden olmuştur. Bu ülkelerden biri de Türkiye’dir. Türkiye’de 15.01.2016 itibarıyla İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü verilerine göre 269.193’ü 10 ildeki 25 barınma merkezinde olmak üzere toplamda 2.540.784 Suriyeli mülteci bulunmaktadır (http://www.goc.gov.tr/icerik3/gecici-koruma_363_378_4713 Son Erişim Tarihi: 20.01.2016).
Edebî eserler, insanı ve insan etrafında şekillenen olayları konu edinirler. Bu çerçevede, edebî eserlerde göç olgusunun konu edildiğini ve insanda neden olduğu travmalara yer verildiğini görmek mümkündür. Bu çalışmada Çiğdem Sezer tarafından kaleme alınan Juju ve Gülsevin Kıral’ın yazdığı Umut Sokağı Çocukları adlı eserler, göç olgusunun çocuk edebiyatına yansıması bağlamında incelenmeye çalışılmıştır. Çalışma, doküman analizi deseniyle yapılmıştır. Çalışmada veriler toplanırken iki kaynaktan yararlanılmıştır. Önce çalışmanın kuramsal çerçevesini çizmek amacıyla literatürdeki göç ve göçün edebiyata ve özellikle çocuk edebiyatına yansımasıyla ilgili çalışmalar taranmış, bu tarama sonucunda elde edilen veriler fişlenerek kayda geçirilmiş ve tasnif edilmiştir. Çalışma için toplanan veriler, betimsel olarak analiz edildikten sonra daha derinlemesine bilgi edinebilmek amacıyla içerik analizine tabi tutulmuştur. Çalışma sonucunda, göç olgusunun ve göçmen durumuna düşmüş/düşmek zorunda kalmış insanların gerek geride bıraktıkları hayatlarının, gerek karşılaştıkları yeni topluma ait kültürel kodlara uyum sağlamaya çalışırken yaşadıkları zorlukların, gerekse geleceğe ait hayallerinin çalışmaya konu olan eserlere yansıdığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Göç olgusu ve Türk çocuk edebiyatı, Umut Sokağı Çocukları, Juju.

 

Abstract
No one would leave his/her own home for nothing. However, such obligations as economic concerns, war, natural disasters would certainly cause people to leave their homeland. The concept of migration in Turkish Dictionary refers to “the act of moving of individuals or societies from one country to another, one settlement to another for economic, social or political reasons, moving, emigration” (2011, p. 954). The civil war that broke out in 2011 in Syria caused millions of Syrian citizens to leave their country and migrate to other countries. One of these countries is Turkey. According to official data, totally 2.540.784 refugees are in Turkey, 269.193 of which are based in 25 camps in 10 different cities as of 15.01.2016 (http://www.goc.gov.tr/icerik3/gecici-koruma_363_378_4713 date of access: 20.01.2016).

Literary works deal with man and the events around him. In this respect, it is possible to see migration and its traumas in man in literary works. In the present study, the works Juju written by Çiğdem Sezer and Umut Sokağı by Gülsevin Kıral were examined in terms of effect of migration on children’s literature. Document analysis design was used in the study. Two sources were employed in data collection. First, in order to form theoretical background of the study, the previous studies on migration and its effect on literature and specifically children’s literature were examined then the data obtained as a result were indexed and classified. Following descriptive analysis, the data were passed through content analysis to get detailed information. The results of the study suggest that phenomenon of migration, the lives left behind of the people that are forced to migrate, the difficulties experienced in adaptation to cultural conduct of the new community that they are engaged in and their future dreams are all reflected in the works examined in this study.
Key Words: Migration and Turkish Children’s Literature, Umut Sokağı Çocukları, Juju.