DELİ DELİ OLMA FİLMİNDE ÂŞIKLIK GELENEĞİ \ MINSTREL TRADITION IN THE FILM “DELİ DELİ OLMA”

Year 2017, Issue: 58, 377 - 387, 18.01.2017

Ezgi Metin Basat

Abstract

Öz
Bu yazıda, 2009 yılında çekilmiş olan Deli Deli Olma isimli sinema filmi örneğinden hareketle sinema ve halk bilimi ilişkisi incelenmektedir. Film, halk bilimsel unsurların kullanımı ve bağlamına ilişkin dikkat çekici örnekler sunmaktadır. Özellikle filmin bağlamını oluşturan bölge, âşıklık geleneğinin önemli temsilcilerinin yetiştiği bölgelerden biridir. Bu nedenle filmde âşıklık geleneğinin biçim ve içerik açısından dikkat çekici unsurlarının kullanıldığı görülmektedir. Çalışmada Alan Dundes’ın “Doku, Metin, Konteks” başlıklı makalesinde dikkat çektiği üç madde filmdeki örnekler üzerinden incelenmiştir. Söz konusu bu örneklerde halk bilimsel unsurların farklı bir metindeki dönüşümlerinin izini sürmek mümkündür. Âşıklık geleneğinin biçim ve içerik özelliklerinin filmin temeline yerleştirildiği ve bunlar üzerinden mizahi bir dil oluşturulduğu görülmektedir. Bu nedenle filmin alt metinlerinin anlaşılmasında seyircinin algısı oldukça önemlidir. Buradan hareketle çalışma halk bilimi disiplininin farklı alanlarda kullanım biçimlerini sözü edilen film üzerinden irdelemektedir. Bunun yanı sıra çalışmada farklı alanlardan beslenen sinemanın, halk bilimsel unsurları aktarma ve dönüştürme biçimlerinin halk bilimi çalışmalarına katkısı vurgulanmaktadır. Bütün bunlar göz önünde tutularak çalışmada, örnek film özelinde halk bilimsel unsurların farklı metinler içinde yeniden ve farklı üretim biçimlerine dönüştüğü irdelenmektedir. Bunun yanı sıra halk biliminin farklı disiplinlerle ilişkisi de makalenin tartışma alanlarından biridir.
Anahtar Kelimeler: sinema, halk bilimi, âşıklık geleneği, mizah, bağlam.

 

Abstract
In this study relationship between cinema and folklore is examined with reference to the film Deli Deli Olma made in 2009. The film represents remarkable examples related with usage and context of components of folklore. Particularly, the region which forms context of film is one of the places where important representatives of minstrel tradition grow. Therefore it seems remarkable components in terms of form and context of minstrel tradition are used in the film. In this study three items on which attention is drawn in the article ‘texture text contex’ by Alan Dundes are examined through the examples in the film. It is possible to trace the mark of transformation of the elements of folklore in a different text. Placing of formal and contextual features of minstrel tradition to the base of the film and creation of a humorous language is seen. Herewith the sense of audience is essentially important in understanding of subtext of the film. From this point of view, the usage of folklore in different fields is scrutinized in the study via film mentioned above.

Furthermore the contribution of the way of transfer and transform of folklore elements by cinema which is feeded by different fields are emphasized here. Within all these observations, transformation to newly and different form of manufacture of folklore elements in different texts is scrutinized in this study. Apart from all these the relationship of folklore with different disciplines is another argument of this study.
Key Words: cinema, folklore, minstrel tradition, humor, context