SULTAN ABDÜLAZİZ'DEN BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI'NA OSMANLI DONANMASI

Year 2004, Volume: 11 Issue: 25, - , 26.02.2010

Mehmet Beşirli

Abstract

ÖZET
XiX. yüzyıl çıünyası Avrupa devletlerinin gemicilik sektöründe de
geliştiği bir dönemi ifade eder. Artık donanrnalarda yelken devri sona
ermiş ve buharlı zırWı gemi çağı başlamıştır. Osmanlı Devleti de, 1827
Navarin yenilgisinden sonra, bu gelişmelerden uzak kalmamak için,
Avrupa ve ABD'den buharlı zırWı. savaş gemileri satın almaya
başlamıştır. XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Osmanlı
donanmasında başlayan bu gelişme, Sultan Abdülaziz döneminde zirveye
çıkmıştır. Sultan Abdülaziz, Türk donanmasım İngiltere ve Fransa'dan
sonra dünyanın üçüncü donanması seviyesine çıkarmıştır. Ancak bu
donanmanın işlevini sürdürmesi, ABD ve İngiliz mühendis ve
kaptanlarının insafına terkedilmiştir. Sultan Abdülhamid döneminde Türk
donanması çeşitli sebeplerle işlevsiz duruma soku1makla birlikte, 1900'lü
yılann başından itibaren donanmaya yeni gemiler satın alınmaya
başlanmıştır. 1907'den Birinci Dünya Savaşı'na kadar Osmanlı
donanmasında çok fazla gelişmelerin olduğu görülmemektedir. Bu
dönemde bazı eski gemiler, Avrupa tersanelerinde tamir edilmeye, yeni
alet ve silahlarla donatılmaya çalışılmıştır. Aynı zamanda İngiltere'nin
kontrolünde olan Türk donanrnasım, bu nüfuzdan kurtarmak için
Almanların çalışmalan gözlenmektedir. Fakat bunu gerçekleştirmek
mümkün olmamıştır.
Bu çalışmada Sultan Abdülaziz döneminde kurulmaya başlanan
modern Osmanlı donanması, Sultan Abdülhamid dönemindeki gelişim
süreci ve nihayet donanmanın İttihat ve Terakki döneminden ı. Dünya
Savaşı'na kadarki durumu üzerine arşiv vesikalarının ışığında bilgiler
verilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Türk donanrnası, kruvazör, Sultan Abdülaziz,
Sultan Abdülhamid, bahriye

ABSTRACT
The World of the XIXth century is the period that the
European States developed in the sector of navigation. The age of
sailing ships in the fleets ended and that of steam armor-plated
warships has began. After the defeat ofNavarin in 1827, the Otlornan
State also began to buy steam armor-plated warships from Europe
and USA not to stay behind from these developments. From the
second half of the XIXth century, this development seen in the
Otlornan fleet increased under the reign of Sultan Abdülaziz. Sultan
Abdülaziz raised the Turkish fleet to the level of the third fleet of the
World after the French and British fleets. However, the working of
this fleet was depended on American and British captains and
engineers sense of fair play. During the period of Sultan Abdülhamid
II, the Turkish navy was left un-functional because of various
reasons. From the beginning of the years of 1900, it has been began
to buy new warships for the fleet. it has not been seen to has been
much more developments in the Ottornan fleet from 1907 to the first
World War. During this period, some old warships were worked to
be repaired in European shipyards, equipped with new equipments
and weapons. At the same time, Germans efforts have been seen to
save the Turkish navy under the control of England. But to realize
this has not been possible.
In this artic1e, the beginning to be established in the period of
Sultan Abdü1aziz of the modem Ottornan fleet, its situation under the
reign of Sultan Abdülhamid ii and, finally, the condition of the fleet
during the period of time from the period of Union and Progress to
the first World War have been examined based on archival
documents.

Key words: Navy, Turkish fleet, cruiser, Sultan Abdülaziz,
Sultan Abdülhamid II

 

Keywords

-