OSMANLI SULTANLARININ GELİBOLU VE ÇANAKKALE GEZİLERİ

Year 2012, Issue: 47, 303 - 318, 05.07.2012

Şerif Korkmaz

Abstract

Bu çalışmada, I. Ahmed, IV. Mehmed, II.
Mahmud, Abdülmecid ve Abdülaziz’in Gelibolu
ve Çanakkale şehirlerine yaptıkları geziler ele
alınmıştır. Çanakkale boğazı stratejik öneme
sahip uluslar arası bir suyoludur. Bu yüzden
Çanakkale boğazı üzerinde Fatih’ten itibaren
kaleler inşa edilmeye başlanmıştır. Daha
sonraki yıllarda kale ve tabyaların sayısı
artırılmıştır. Osmanlı padişahlarından beşi
Çanakkale boğazı üzerindeki kale ve tabyaları
ziyaret etmiştir. I. Ahmed Edirne’ye yaptığı
gezi sonrası Gelibolu ve Çanakkale’ye gelmiştir.
IV. Mehmed iki kere Çanakkale boğazını
ziyaret etmiştir. Sultanın birinci gezisine
Valide Hatice Sultan da eşlik etmiştir. Bu iki
padişahın av merakı olduğundan ziyaretlerinde
av da yapmışlardır. 19. yüzyılda memleket
gezileri yapan diğer üç padişahın ziyaret
amaçları daha farklıdır. Özellikle II. Mahmud
ve Abdülmecid tebaanın durumunu yakından
görmek, şikâyetlerini dinlemek ve ihtiyaçlarını
karşılamak için geziler yapmıştır. Bu gezilerin
diğer bir amacı da idarî, malî ve sosyal
alanlarda yapılan yeniliklerin yansımalarını
görmektir. Sultan Abdülaziz ise Mısır gezisi
dönüşü ve Avrupa gezisine giderken Gelibolu
ve Çanakkale şehirlerine uğramıştır. Sultanlar,
Gelibolu’da Gazi Süleyman Paşa ve
Yazıcızâde’nin türbelerini, Çanakkale’de ise
kale ve tabyaları ziyaret etmişlerdir. Gezilerde
Müslim ve Gayrimüslim fakirlere yardım
edilmiştir. İdarî, askerî memurlarla din
adamlarına hediyeler verilmiştir.

Keywords

I. Ahmed, IV. Mehmed, II. Mahmud, Abdülmecid, Çanakkale, Gelibolu, Gezi