FARKLILIĞIN RENK VE SAYILARDA BULUŞAN AYNILIĞI

Year 2012, Issue: 48, 165 - 190, 03.01.2013

Ayşe Ulukan

Abstract

Globalleşen dünyamızda kültürler arasında
geçmişten bugüne var olan benzerlik ya da
farklılıklar; kültürlerin gerçek kimliklerinin
yansıması olarak varlığını sürdüre gelmiştir. Bu
benzerlik ve farklılıklar geçmişin derinliklerine
inildikçe toplumların benlik ve kişisellik olgusunu
daha da belirginleştirir. Edebiyatın kültürel taşıyıcı
olması göz önüne alındığında, farklı kültürlerin
yaşam ve inançlarına yerleşmiş olan olgu ve
kavramlarının, kendilerini edebi eserler aracılığı ile
ortaya serdiği görülür. Çalışmamızda, Dede Korkut
Hikâyeleri ve Grimm Masalları’nda var olan bazı
sayı ve renk kavramlarının; kültürlerin inanç ve
yaşayışlarında nasıl algılandıkları incelenmiştir. Bu
olguların hangi anlamda kullanıldıklarına ve bu
kullanım alanlarında bir temel noktanın var olup
olmadığına cevap aranmaya çalışılacaktır. Ancak
çalışma belli sınırlar dâhilinde olduğundan,
kültürlerde daha yaygın kullanım alanı olan ortak
renk ve sayılar ele alınmıştır. Bu çalışmada nitel
araştırma tekniklerinden kaynak taraması yöntemi
kullanılmış olup, bu konuda daha önce ele alınmış
olan araştırmalar sonucunda ortaya çıkan veriler de
yardımcı unsur olarak kullanılmışlardır. Eserler
bazında yürütülen bu çalışmada, renk ve sayı
imgeleri aracılığıyla kültürleri birbirinden ayıran
olguların, insan olmanın ve inancın ortak
paydasında buluşma eğiliminde olduğu
saptanmıştır.

Keywords

Dede Korkut, Grimm Masalları, Renk, Sayı, Kültür

References

• ALBAYRAK, Kadir (2010), Dinlerin Rengi Renklerin Dili, Sarkaç Yayınları, Ankara
• BAYAT, Fuzuli (1993), Oğuz Epik En’enesi ve Oğuz Kağan Destanı. Sabah, Azerbaycan Elmler Akademiyası.
• BETZ, Otto (2005) Die Geheimnisvolle Welt Der Zahlen, Symbolik, Mythologie, Deutung, Kösel Verlag, München
• DURBİLMEZ, Bayram (2010), Romanya Sözlü Türk Edebiyatı Ürünlerinde Mitolojik Sayılar. Folklor / Edebiyat, A Peer Reviewed Quarterly İnternational Journal, Cyprusİnternational University, Lefkoşa.
• DUYMAZ, Ali (Bahar 2005). Oğuz Kağan Destanından Dede Korkut’a Toy Geleneğinin Simgesel Anlamı ve Türk paylaşım Modeli, Karadeniz Araştırmaları, Sayı 5.
• GENÇ, Reşat (1999). Türk İnanışları ile Milli Geleneklerinde Renkler ve Sarı-Kırmızı-Yeşil, Atatürk Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Ankara.
• ELİADE, Mircea (1992) İmgeler Simgeler, Gece Yayınları, Ankara
• ENDRES, Franz Carl; SCHİMMEL, Annemarie (2005). Wege der Weisheit, Das Mysterium der Zahl, Zahlen Symbolik im Kulturvergleich, Weltbild Verlag mit freundlicher Genehmigung der Diederichs Verlag- München, Augsburg/ Deutschland-Sammler Edition.
• ERGİN, Muharrem (2009). Dede Korkut Kitabı 1, TDK Yayınları, ANKARA
• ERGİN, Muharrem (2009). Dede Korkut Kitabı 2, TDK Yayınları, ANKARA
• ÖGEL, Bahaeddin (1991). Türk Kültürüne Giriş, c. VI, Ankara Kültür Bakanlığı yayınları.
• ÖGEL, Bahaeddin (1998). Türk Mitolojisi. C. I, Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınları
• GRİMM, Büder (1949). Kinder- Haus Märchen, Winkler-Verlag München.
• _________, (1991). Kinder- und Hausmärchen, Band2, Philipp Reclam Jun, Stuttgart.
• _________, (1983), Kinder Und Hausmärchen, Band 3, Philipp Reclam Jun, Stutgart.
• GÜNDÜZÖZ, Soner (2003), Kur’an da Renklerin Büyülü Gücü, Ekev dergisi, Sayı 16
• FİNLAY, Victoria (2005). Das Geheimnis Der Farben, Eine Kulturgeschichte, List Taschenbuch, Berlin.
• İTTEN, Johannes (1962). Kunst der Farbe, Ravensburg.
• JANTZEN, H (1959). Ottonische Kunst, rde, Hamburg
• KARABAŞ, Seyfi (1996). Dede Korkut’ta Renkler, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• NURBAKİ, Hâluk (2006). Kur’anı Kerimden Ayetler ve İlmi Gerçekler, Türk Diyanet Vakfı Yayın ve Matbaacılık, Ankara RAYMAN, Hayrettin (2003). Nevruz ve Türk Kültüründe Renkler, Milli Folklor Dergisi, Yıl 14, sayı 53.
• ÖLMEZ, Zuhâl Kargı (1996). Ebulgazi bahadır Han Şecere-i Terȃkime (Türkmenlerin Soykütüğü), Ankara, Simurg.
• RAYMAN, Hayrettin (2003). Nevruz ve Türk Kültüründe Renkler, Milli Folklor Dergisi, Yıl 14, sayı 53.
• RİEDEL, İngrid (1987). Farben İn Religion, Gesellschaft, Kunst und Psychotherapie, 6. Auflage, Kreuz verlag, Stuttgart
• TOGAN, Zeki Velidi (1982). Oğuz Destanı. Reşideddin Oğuz-namesi Tercüme ve Tahlil, , 2. Baskı.
• VOLLMAR, Klausbernd (2009). FARBEN Symbolik-Wirkung-Deutung, Königsfurt Verlag Knaur Taschenbuch, München.
• YÜKSEL, H. Avni (1981)Türk Folklorunda Sayılar, Milli Folklor, ANKARA
• http://bilgimce.com/belirligun/nevruz-ve-renklerin-dili1.html. 24.04.2011
• http://www.tarihportali.net/tarih/turk_kulturunde_renkler_ve_yonler-t3358.0.html 11.08.2011
• http://www.sgipt.org/galerie/tier/schlang/schl_kult.htm 13.03.2012
• http://www.ahmetakyol.net/index.php?option=com_content&task=view&id=9298&Itemid=35 17.03.2012