Abstract
Politics books are formed with the words of book and politics. As a literary genre, they deal with attitudes and behaviors of governors as well as their moralities and educational background. These works examines the peculiarities of an ideal governor should have. They also include information about state government skills. Further, ideal politic and moral attributes that a governor should carry are described. On the other hand, praises are the specific sections of Kaside and in poetic forms such as Gazel, Mesnevî is literary genre praising a person. The person that the Kaside is to be submitted in praises is certain. The person is praised with his positive attributes. A governor should be fair, generous, heroic, smart and knowledgeable. He must demolish corruption. He must create a peaceful and prosperity atmosphere for the people. All these attributes are used to praise the governor. The interlocutors are in both politics books and praises are state governors. The aim in the politics books is to show how to gain good attitudes whereas, in praises, the aim is to praise them. * Yrd. Doç. Dr., Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, muhispir@gmail.comIn this paper, Nizâmülmülk’s Siyâset-nâmesi and Yusuf Has Hacib’s Kutadgu Bilig were examined as the samples. Related verses from Divan poets‟ praises were selected. The similarities between praises and politics books in terms of interlocutors and the themes were investigated. It was highlighted that while the poets were praising the governors they meant their ideal characters expected.
References
- Açıkgöz, N. (1986). Riyazi Hayatı, Eserleri ve Edebi Kişiliği (Divan, Sakiname ve Düsturül‘Amel’in Tenkitli Metni). Yayınlanmamış Doktora Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi.
- Akkuş, M. (1993). Nef’î Divanı. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Akkuş, M. (2006). Klasik Türk Şiirinin Anlam Dünyası-Edebi Türler ve Tarzlar. Erzurum.
- Bilkan, A.F. (1997). Nâbî Divanı. İstanbul: MEB Yayınları.
- Çavuşoğlu, M. (1986). Kaside, (Türk Dili, Türk Şiiri Özel Sayısı II-Divan Şiiri). Ankara: TDK. Doğan, M. N. (1997). Şeyhülislâm Es’ad ve Divanı. İstanbul: MEB Yayınları.
- İsen, M. ve Kurnaz, C. (1990). Şeyhî Dîvânı. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Kalkışım, M. (1994). Şeyh Gâlip Divanı. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Kavruk, H. (2001). Şeyhülislam Yahya Divanı. İstanbul: MEB Yayınları.
- Levent, Agâh Sırrı (1963). Siyâset-nâmeler, Türk Dili Araştırma Yıllığı, Belleten, s. 167-194, Ankara.
- Macit, M. (1997). Nedim Divanı. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Mermer, A. (1991). Mezakî Hayatı, Edebi Kişiliği ve Divanının Tenkitli Metni, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, sayı 87, Divanlar Dizisi, S. 3, Ankara.
- Nizamülmülk, “Siyâset-nâme ” (1999). haz. Mehmet Altay Köymen, Ankara: TTK.
- Tarlan, A. N. (1992). Ahmet Paşa Divanı. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Tarlan, A. N. (1997). Necâtî Beg Divanı. İstanbul: MEB Yayınları.
- Uzgör, T. (1991). Fehîm-i Kadîm Hayatı, Sanatı, Divanı ve Metnin Bugünkü Türkçesi, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Ankara 1991.
- Yusuf Has Hacib, “Kutadgu Bilig”, (2006). haz. Reşit Rahmeti Arat, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Abstract
Siyâset ve nâme kelimelerinin birleşmesinden oluşan siyâset-nâme edebî tür olarak devlet yöneticilerinin hâl, gidişat, tutum ve davranışlarını; yetişme ahlak ve adabını konu alan eserlerdir. Bu eserlerde yöneticilerin sahip olması gereken nitelikler anlatılır. Devlet yönetimiyle ilgili bilgiler verilir. Bir hükümdarda olması gereken siyasî ve ahlaki özellikler anlatılır. Medhiye ise özellikle kasidelerin asıl maksadını ortaya koyan bölümünde ve mesnevi, gazel gibi diğer nazım şekillerinde bir kişiyi öven edebî türe denir. Medhiyede kasidenin sunulacağı kişi bellidir. Bu kişi olumlu niteliklerle methedilir. Bir yönetici adaletli, cömert, cesaretli, akıllı ve bilgili olmalıdır. Zulmü ortadan kaldırmalıdır. Halkının huzur ve refahını sağlamalıdır. Medhiyede şair, yöneticide olması gereken bu özellikleri onu överek dile getirir. Hem siyâset-nâmelerde hem de medhiyelerde muhatap devlet yöneticileridir. Amaç ise siyâset-nâmelerde devlet yöneticilerinin iyi özelliklere nasıl sahip olacağını göstermek, medhiyelerde ise devlet yöneticilerinin sahip olması gereken özellikleri övgü malzemesi olarak kullanmaktır.
Bu makalede siyâset-nâme örneği olarak Nizâmülmülk’ün Siyâset-nâmesi ve Yusuf Has Hacib’in Kutadgu Bilig’i esas alındı. Divan şairlerinin medhiyelerinden konu ile ilgili beyitler seçildi. Muhatap ve işlenilen konunun içeriği açısından medhiyelerin siyâset-nâmelere benzerliği ele alındı. Şairlerin methederken aslında bir yöneticide olması gerekenleri ortaya koymaya çalıştığı belirtildi.References
- Açıkgöz, N. (1986). Riyazi Hayatı, Eserleri ve Edebi Kişiliği (Divan, Sakiname ve Düsturül‘Amel’in Tenkitli Metni). Yayınlanmamış Doktora Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi.
- Akkuş, M. (1993). Nef’î Divanı. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Akkuş, M. (2006). Klasik Türk Şiirinin Anlam Dünyası-Edebi Türler ve Tarzlar. Erzurum.
- Bilkan, A.F. (1997). Nâbî Divanı. İstanbul: MEB Yayınları.
- Çavuşoğlu, M. (1986). Kaside, (Türk Dili, Türk Şiiri Özel Sayısı II-Divan Şiiri). Ankara: TDK. Doğan, M. N. (1997). Şeyhülislâm Es’ad ve Divanı. İstanbul: MEB Yayınları.
- İsen, M. ve Kurnaz, C. (1990). Şeyhî Dîvânı. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Kalkışım, M. (1994). Şeyh Gâlip Divanı. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Kavruk, H. (2001). Şeyhülislam Yahya Divanı. İstanbul: MEB Yayınları.
- Levent, Agâh Sırrı (1963). Siyâset-nâmeler, Türk Dili Araştırma Yıllığı, Belleten, s. 167-194, Ankara.
- Macit, M. (1997). Nedim Divanı. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Mermer, A. (1991). Mezakî Hayatı, Edebi Kişiliği ve Divanının Tenkitli Metni, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, sayı 87, Divanlar Dizisi, S. 3, Ankara.
- Nizamülmülk, “Siyâset-nâme ” (1999). haz. Mehmet Altay Köymen, Ankara: TTK.
- Tarlan, A. N. (1992). Ahmet Paşa Divanı. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Tarlan, A. N. (1997). Necâtî Beg Divanı. İstanbul: MEB Yayınları.
- Uzgör, T. (1991). Fehîm-i Kadîm Hayatı, Sanatı, Divanı ve Metnin Bugünkü Türkçesi, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Ankara 1991.
- Yusuf Has Hacib, “Kutadgu Bilig”, (2006). haz. Reşit Rahmeti Arat, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | Makaleler |
| Authors | |
| Publication Date | April 23, 2014 |
| Published in Issue | Year 2014 Issue: 51 |
