Abstract
Yüzlerce yıllık biriken sorunların ve gidişatın sonucu kaçınılmaz hale gelen I. Dünya Savaşı, tarihin gördüğü ilk büyük savaş olarak tarihte yerini almıştır. Uzun yıllar Balkanlarda hâkimiyet mücadelesi veren ve bire bir veya bloklar halinde savaşan Osmanlı ve Avusturya-Macaristan İmparatorlukları bu savaş öncesinde Almanya öncülüğündeki İttifak Devletleri bloğunda yer alarak kader birliği yapmışlardır. Bu birliktelik savaşın sonuna kadar güçlenerek devam etmiştir.
I. Dünya Savaşı'nın başlangıcını teşkil eden olay; Avusturya İmparatorluğu ve Macaristan Krallığı Prensi Arşidük Fransuva Ferdinand ve eşi Prenses Sophie Saraybosna'da Sırp Milliyetçisi Gavrilo Princip ve ekibi tarafından suikastla öldürülmesidir. Bu olay üzerine Osmanlı Padişahı V. Mehmed Reşad, İmparator I. Franz Joseph'e taziye mektubu göndermiş ve Osmanlı topraklarında Avusturyalıların matem tutmalarına müsaade etmiştir. Yine kısa süre sonra eşinin vefatı dolayısıyla Padişah, İmparatora taziye mesajı göndermiştir (13 Eylül 1914).
Avusturya İmparatoru'nun doğum gününü tebrik için bir heyet İstanbul'daki Avusturya Sefarethanesine gitmiştir (15 Ağustos 1914). Yine aynı gün Karakol Gemisi süslenmiş ve top atışı ile doğum günü tebrik edilmiştir.
Arşidüşes Adelgunde Deoryer'in vefatı üzerine Padişah'ın taziye mektubunu iletmek üzere bir heyet Viyana'ya gönderilmiştir(29 Aralık 1914).
Osmanlı yönetimi tarafından Avusturya İmparatoru Fransuva Joseph ile Arşidük Şarl Fransuva ve Başkumandan Arşidük Frederik'e altın ve gümüş harp madalyaları verilmiştir (16 Mayıs 1915).
Padişahın ameliyatının başarılı geçmesi üzerine İmparatordan ve yöneticilerden, konsolos ve elçilerden "geçmiş olsun" mesajları gelmiştir(2 Ağustos 1915).
Arşidüşes Mari'nin vefat etmesi nedeniyle Padişah, İmparatora taziye mesajı göndermiştir (26 Eylül 1915).
Veliaht Yusuf İzzeddin Efendi'nin vefatı dolayısıyla İmparator I. Fransuva Joseph taziye mektubu göndermiştir (Şubat 1916).
İmparator I. Fransuva Joseph'in vefatı nedeniyle cenaze törenine katılmak üzere Veliaht Vahideddin Efendi başkanlığında bir heyet Viyana'ya gönderilmiş, ayrıca İstanbul'da yapılan dini törene Şehzade Ziyaeddin Efendi başkanlığında bir heyet katılmıştır (Ekim 1916). Yerine geçen Arşidük Fransuva Şarl'ın tahta çıkışını bildirmek üzere Arşidük Maksimilien İstanbul'a gelmiş ve oldukça görkemli törenlerle ağırlanmıştır (Kasım 1916). Ayrıca yeni imparatora Osmanlı nişanı gönderilmiştir. Avusturya-Macaristan İmparatoru I. Fransuva Şarl ve eşi Mayıs 1918'de İstanbul'u ziyaret etmişler ve gayet görkemli törenlerle ağırlanmışlardır. Padişah V. Mehmed Reşad'ın vefatı üzerine İmparator hem taziye mektubu ve cenaze törenine bir heyet göndermiştir. Daha sonra tahta çıkan VI. Mehmed Vahideddin'in cülusunu tebrik etmiştir (Temmuz 1918). Osmanlı Devleti ile Avusturya-Macaristan İmparatorluğu arasındaki siyasi, askeri ve ekonomik ilişkilerin oldukça iyi olduğu I. Dünya Savaşı döneminde bu iyi ilişkiler iki hanedan arasındaki münasebetlerin ve dostluk havasının güçlenmesine de yansımıştır. Birçok alanda yapılan anlaşmaların yanında iki hanedan ailesi arasında çok yoğun bir yazışma süreci yaşanmış, taziye, tebrik, taltif amaçlı ziyaret ve yazışmalar yapılmıştır. Bildiride; yukarıda verilen örnek olaylar ve diğer ilişkiler Osmanlı Arşivi'nde tespit edilen belgeler ve araştırma eserlerden yararlanılarak değerlendirilecektir.
Details
| Journal Section | Makaleler |
|---|---|
| Authors | |
| Publication Date | June 15, 2016 |
| Published in Issue | Year 2016 Issue: 56 |
