Theodor Fontane’nin “Effi Briest” ve Halit Ziya Uşaklıgil’in “Aşk-ı Memnu” Adlı Romanlarında Aldatan Kadın

Year 2022, Issue: 73, 37 - 45, 30.01.2022

Merve Karabulut

https://doi.org/10.54614/JTRI.2022.4591

Abstract

Bu çalışmada Alman ve Türk edebiyatı için klasik birer eser olarak nitelendirilen ve 19. yüzyılın önemli yazarları tarafından kaleme alınan “Effi Briest” ve “Aşk-ı Memnu” adlı eserler incelenmiş ve birbirleriyle karşılaştırılmıştır. Her iki eserde de ortak motif olan aldatan kadın üzerinden gidilerek, eserlerdeki benzerlikler ve farklılıklar ortaya konmaya çalışılmıştır. Aldatan kadına yönelik farklı yaklaşım tarzları olduğu göze çarpmaktadır. Bu yaklaşım tarzlarındaki farklılık, sadece farklı kültürlerde değil, aynı kültüre ait farklı sosyoekonomik tabakalarda da görülebilir. İçinde bulundukları dönemi eserlerine etkili bir biçimde yansıtan yazarlar, yaşadığı döneme ve sonraki yıllara eserleriyle damgasını vururlar. Eşine ihanet eden bir kadın ve yasak ilişkinin sonuçları bu romanların temelini oluşturur. Her yanıyla gerçek yaşama uyan ve gerçeklikten bir kesit olan aldatan bir kadın ve onun toplumdaki yeri ve sosyal yapıdaki çarpıklıklar her iki romanda da göze çarpan en belirgin noktalardır. Buradan hareketle eserlerde yer alan farklı kültürlere ait aldatan kadın ve aldatan kadına toplumun bakış açısı ortaya konmaya çalışılmıştır.

Keywords

Effi Briest, Theodor Fontane, Aşk-ı Memnu, Halit Ziya Uşaklıgil, Aldatan Kadın

Adulteress in Theodor Fontane's "Effie Briest" and Halit Ziya Uşaklıgil's "Aşk-ı Memnu"

Abstract

In this study, the works named “Effie Briest” and “Aşk-ı Memnu”, which are described as classic works for German and Turkish literature and written by important writers of the 19th century, were examined and compared with each other. The similarities and differences in the works were tried to be revealed by going over the adulteress, which is the common motif in both works. It is striking that there are different approaches to adulteress. The difference in these approaches can be seen not only in different cultures, but also in different socio-economic strata belonging to the same culture. The writers, who left their mark on the period in which they lived and the following years with their works, effectively reflected the period they were in to their works. A woman who betrays her husband and the results of the forbidden relationship form the basis of these novels. A deceiving woman who fits real life with all its aspects and is a cross-section of reality and her place in society and the distortions in the social structure are the most prominent points in both novels. From this point of view, the point of view of the society on the adulteress belonging to different cultures in the works has been tried to be revealed.

Keywords

Effi Briest, Theodor Fontane, Aşk-ı Memnu, Halit Ziya Uşaklıgil, Adulteress

References

• Akyıldız Ercan, C. (2014). Cinsiyetin Toplumsal Rol’deki Yeri-Elfriede Jelinek’in Seçilmiş Romanlarında Kadınlık. Konya: Çizgi Yayınevi.
• Eğilmez, S. (2007). Theodor Fontane “Effi Briest”, Lev Nikolai Tolstoy “Anna Kareninna”, Halit Ziya Uşaklıgil “Aşk-ı Memnu” Örneklerinde “Farklı Kültürlerde Aldatan Kadının Toplumdaki Yeri”. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Fontane, T. (1949). Effi Briest. Alman Klasikler: 62. MEB Yayınları.
• Fontane, T. (2014). Effi Briest. Berlin: Suhrkamp Verlag.
• Moran, B. (2003). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1/Ahmet Mithat’tan A. H. Tanpınar’a. İletişim Yayınları. İstanbul. 15. Baskı.
• Öncü, M. T. (2013). Der Umgang des Übersetzers mit mehrsprachigen Texten am Beispiel von Theodor Fontanes Effi Briest. Humanities Sciences. 8 (1), 51-71.
• Uşaklıgil, H. Z. (2003). Aşk-ı Memnu. Özgür Yayınları. İstanbul. 3. Basım.
• Toprak, M. (2002). Theodor Fontanes Realismuskonzept. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 19 (1), 105-119.
• Overton, B. (1996). The Novel of Female Adultery: Love and Gender in Continental European Fiction,1830-1900. London: Macmillan Press.
• Yalom, M. (2002). Antik Çağlardan Günümüze Evli Kadının Tarihi, İstanbul: Çitlembik Yayınları.