KARS VE CİVARINDA ÇAYIR ÖRTÜSÜ ALTINDA TEŞEKKÜL ETMİŞ OLAN BÜYÜK TOPRAK GURUPLARININ MORFOLOJiK FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ ÜZERİNDE ARAŞTIRMALAR

Year 1972, Volume: 3 Issue: 2, - , 11.12.2010

Mehmet Şahin

Abstract

ÖZET
Bu araştırma adı geçen bMgedeki topraklann morfolojik,fiziksel ve
kimyasal özelliklerini ve büyük toprak grupları ile birlikte mevcut olabi/
ecek problemlerini tayin ve tesbit ,~tmek amacı i/e yapılmıştır.
Morfolojik ô·zellikleri arazi çalışmalın ile tesbit edilen bu toprakların
fiziksel ve kimyasal özellikleri uygwı metodların ku/lamlması
ile laboratuvarda tayin edilm~tir.
Türkiye'nin jeolojik olarak en 'genç arazisine sahip olan bu bölgenin
iklimi karasaldır.
i';; 1,00 - i';; 49,90 arasında kurn, i';; 16,20 - % 57,65 arasında silt
ve i';; 4,60 - i';; 72,40 arasında kil ihtiva eden bu topraklar genellikle
ince bünyeli topraklardır. Tarla kapasiteleri i';; 29,53 - i';; 59,12; solma
noktası değerleri i';; 15,n-1';; 43,30 ve faydalı su değerleri de i';; 5,82i';;
22,87 arasında değişmektedir. Geçirgenlik sımfları yavaş ila orta
hızlı arasında olup geçirgenlik değerle,ri 0,17 - 8,26 cm/saat arasında
yeralmaktadır. Hava permeabilitesi/su permeabilitesi oranları yüzey topraklarda
37,87 ila 311,50 arasındadır. Doyma yüzdelerinın i';; 53,62i';;
104,13; havada kuru rutubet değerlerinin ise %4,38-1,;; 8,34 arasında
değiştiği görülmektedir. Özgül ağırlıklom 2,34 - 2,84 gr/cm.3; volüm
ağırlıkları 0,94 - 1,48 gr.fcm3 ve total poroziteleri de %46,18 - %63,
ı 4 değerleri arasında yer almaktadır/ar.
pH değerleri saturasyon çamurunda 5,18 - 8,10; 1:5'lik toprak süspanSiyamında
5,75 - 8,80 arasında olup, genellikle alt kat/ara doğru
artmaktadır. Alt katlara doğru azalan organik madde miktarı % 0,3113,95
arasında değişmektedir. KarbonGıt değerleri i';; 0,03'ten yani eser
miktarlardan % 24,64'e kadar çıkmaktadır. Katyon değişim kapasiteleri
38,56-76,08 meq/100 gr. arasındadır. Toplam ekstrakte edilebilir
katyonlar 25,96-83,51 meq/100 gr. ve toplam değişebilir katyonları da
25,76-83,12 meq/100 gr. arasında yeralmaktadır. Çözünebilir katyonlar
toplamı 2,05-8,75 meq/lt. değerleri arasındadır. Elektriki geçirgenlik
değerleri 180,54 -722,57 micromhos/cm. arasında değişmektedir. Total
fosfor miktarları 277,02-1231,20 ppm. arasında olan bu topraklar genellikle
fosforca zengindirler.
Yapılan araştırma neticesinde bu bö'lgedeki taban ve etek arazilerde
oluşan topraklar "Çernozem"; yüksek düzlük, tepelik ve yamaç arazilerde
oluşan topraklar da" Yüksek Dağ çayır Toprakları" olarak adlandırılmıştır.

SUMMARY

RESEARCAHES ON MORPHOLOGICAL, PHYSICAL AND CHEMİCAL
PROPERTIES OF GREAT SOIL, GROUPS FORMED UNDER THE
GRASS VEGETATION AT KARS AND ITS VICINlTY


The aim of this research was to study the morphological, physical and chemical characteristics of the soils in this region studied and the problems to be faced, related to the great soil groups.
The data on the morphological characteristics
of the soils were obtained
from the observations madein thefield and
the determinations for the physicaland chemical
charaeteristics of the soils were
made in the laboratory by employing
the appropriate methods.
The region studied has geological1y
the youngest land of Turkeyand has
a continenta1 climate.
The soils are generally light in texture
with 1,00 %to 49,90 %sand, 16,20
%to 57,65 %silt and 4,60 %to 72,40
% clay.
The soils have field capacities vatying
between 29,53 % and 59,12 % ;.
wilting points of 15,77 % to 43,30 %;
available water capacities of 5,82 % to
22,87 %; permeabilities to water of 0.17
to 8.26 c.m/hour which may be Cıassjfied
slow to moderately rapid; water penneability
to air permeability ratios for the
surface soi1s varying between 37.87 and
311.50; saturation percentages of 53.62
%to 104.13 %; air dry mOİsture contents
of 4.38 % to 8.34; specific gıavities of
2.34 to 2.84 g/cm 3; buIk densities of
0.94 to 1.48 g/cm3; total porosities of
46.18 %to 63.14 % ;pH vaIues of 5.18
to 8.10 in saturatioD paste and of 5.75
to 8.80 in soil: water suspensions of 1:5
which show generally inerease with the
depth of soil profile; organic matter contents
of 0.31 % to 13.95 %which show
deerease with the depth of soil profile;
carbonate contents of 0.03 % (or traee)
to 24.64 % ; cation exchange capac.ities
of 38.56 to 76,08 m.e./ıoO g ; total
extractable cations of 25.96 to 83.51 m.e./
100 g ; total exchangeable catiousof 25.
76 to "83.12 m.e,f100 g; total soluble catiOns
of 2.05 to 8.75 m.e./I.;
electrical conductivities of 180.54 to 722.
57 micromhos/cm.; and total phosphorus
contents of 277.02 to 1231.20 ppm.;
indicating that the soils are rich İn phosphorus.
From the results obtained the soils
formed on the 10w1ands and footslopes
areas of the region were classjfied as
"Chernozem" and those formed on the
uplands, hilly areas and sloping lands
as "High Mountain Meadow Soils".

Keywords

-