SAFAVİD-OTTOMAN WARS İN AKHLAT AND SURROUNDİNGS İN THE PERİOD OF SHAH TAHMASP I AND KANUNİ SULTAN SULEİMAN ACCORDİNG TO SAVAVİD SOURCES

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 5, 16 - 31, 01.12.2015

Namık Musalı

Öz

Safavid – Ottoman Wars which occurred for Akhlat and surroundings in the 16-th century
described in various Ottoman sources and their information were investigated by modern
Turkish historians. For example, Orhan Kılıç touched to this theme when he researched
administrative, demographic and economic situation of Adiljevaz and Akhlat from 1534 to 1605
in the light of Ottoman archive documents. Also Rahmi Tekin in his work on the history of
Akhlat gives information about Safavid – Ottoman Wars in this region according to Ottoman
sources. But we in our article researched this theme mainly on the basic of Safavid sources,
ecpecially such as “Ahsan al-Tavarikh” by Hasan Bey Rumlu, “Tarikh-i Alamara-yi Abbasi” by
İskandar Bey Munshi, “Javahir al-Akhbar” by Budaq Munshi Qazvini, “Khulasat al-Tavarikh”
by Qazi Ahmad Qumi, “Takmilat al-Akhbar” by Khoja Zeynal Abidin Ali Abdi Bey Shirazi,
“Rawzat al-Safaviyya” by Mirza Bey Junabadi and besides these Shah Tahmasp’s memoirs.
Thus we tried to deal this subject with the unsought aspect in Turkish historiography.
Additionally we used researches of the modern historians such as İsmail Hakkı Uzunçarşılı,
Oktay Efendiyev, Faruk Sümer, Fahrettin Kırzıoğlu, Remzi Kılıç and others.

Anahtar Kelimeler

Akhlat, Ottoman, Safavid, Kanuni Sultan Suleiman, Shah Tahmasp I, Persian sources.

SAFEVÎ KAYNAKLARINA GÖRE I. ŞAH TAHMASP VE KANUNÎ SULTAN SÜLEYMAN DÖNEMİ’NDE AHLAT VE ÇEVRESİNDE SAFEVÎ – OSMANLI SAVAŞLARI

Öz

XVI. yüzyılda Ahlat ve çevresinde vuku bulmuş Safevî – Osmanlı savaşları çeşitli Osmanlı kaynaklarında anlatılmış ve bu bilgiler modern Türkiye tarihçileri tarafından incelenmiştir. Örneğin, Orhan Kılıç, Osmanlı arşiv belgeleri ışığında 1534-1605 yılları arasında Adilcevaz ve Ahlat’ın idarî, demografik ve iktisadî durumunu araştırırken konuya temas etmiştir. Rahmi Tekin’in Ahlat Tarihi konulu eserinde yine Osmanlı kaynakları esas alınarak bölgedeki Safevî – Osmanlı mücadelesine de yer verilmiştir. Fakat biz kendi makalemizde bu mevzuyu incelerken başlıca olarak Safevî kaynaklarına, özellikle de Hasan Bey Rumlu’nun “Ahsenü’t-Tevârîh”, İskender Bey Münşî’nin “Târîh-i ‘Âlemârâ-yi ‘Abbâsî”, Budak Münşî Kazvînî’nin “Cevâhirü’l-Ahbâr”, Kadı Ahmed Kumî’nin “Hulâsatü’t-Tevârîh”, Zeynelabidin Ali Abdi Bey’in “Tekmîletü’l-Ahbâr”, Mirzâ Bey Cünâbedî’nin “Ravzatü’s-Safeviyye” isimli eserlerine, aynı zamanda Şah Tahmasp’ın tezkiresine baş vurmuşuz ve böylece meseleyi Türkiye tarihçiliğinde araştırılmamış yönüyle ele almaya çalışmışız. Ayrıca İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Oktay Efendiyev, Faruk Sümer, Fahrettin Kırzıoğlu, Remzi Kılıç vd. çağdaş tarihçilerin çalışmalarından faydalanmışız.

Anahtar Kelimeler

Ahlat, Osmanlı, Safevî, Kanunî Sultan Süleyman, I. Şah Tahmasp, Farsça kaynaklar