Gagauzlar In The Single Party Period

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 12, 96 - 119, 25.08.2017

Mehmet Pınar

Öz

Significant discussions were made
with the identities of the Orthodox Gagauz, the Turks living within the borders
of Bulgaria and Romania. In the process of increasing the importance of the
nation-state components in the 1930s, there was considerable variation in these
collective approaches due to the religious identities of the Republican staff.
While Hamdullah Suphi thought that this society, which is in a different
religion apart from Muslims, would constitute an important dynamism for the
formation of secular national identity, the founding members of the Republic
had seen the Gagauz except these national identity belonging to different
reasons Since the founding elements of the Republic approached the Gagauz as a
people representing only the Balkans in the "Turkicity Motif", they
were not warm to the masses to migrate to Turkey.

Anahtar Kelimeler

Gagauz, Republic, The Sıngle Party

Tek Parti Döneminde Gagauzlar (Gökoğuzlar)

Öz

Bulgaristan ve Romanya sınırları
içerisinde yaşayan Türk olan Ortodoks Gagauzların kimlikleri ile önemli
tartışmalar yapılmıştır.     1930’larda
ulus-devlet bileşenlerinin öneminin arttığı bir süreçte Cumhuriyet kadrolarının
dini kimliklerinden ötürü bu topluma yaklaşımlarında önemli değişkenlikler
görülmüştür. Hamdullah Suphi’nin Müslümanlığın dışında farklı bir din
tercihinde bulunan bu toplumun seküler-milli kimliğin oluşumuna önemli bir dinamizm
katacağını düşünürken, Cumhuriyet’in kurucu kadroları farklı nedenlerden
Gagauzları bu milli kimlik aidiyetinin dışında görmüşlerdi.

Cumhuriyetin kurucu unsurları,
Gagauzlara sadece Balkanlarda “Türklük Motifini” temsil eden bir halk olarak
yaklaştığından bu halkın kitlesel olarak Türkiye’ye göç etmelerine sıcak
bakmamıştı.

Anahtar Kelimeler

Cumhuriyet, Gagauz, Tek Parti

Kaynakça

• Arşivler
• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA)
• Cumhurbaşkanlığı Arşivi
• TBMM Arşivi
• Gazete ve Dergiler
• Cumhuriyet gazetesi Milli İnkılap
• Tan
• Türk Yurdu
• Araştırma Eserler
• ACAROĞLU , M.Türker, 1967, “Tanrıöver ve Gagauzlar”, Türk Yurdu, Hamdullah Suphi Tanrıöver Özel Sayısı, Cilt: 6, Sayı:2, Şubat.
• ARGUNŞAH, Mustafa, 2002, Gagauzların Tarihi, Türkler Ansiklopedisi, XX, Yeni Türkiye Yayınları, s.391-421,Ankara.
• BAYDAR, Mustafa, 1968, Hamdullah Suphi Tanrıöver ve Anıları, Menteş Kitabevi, İstanbul.
• DAĞISTAN, Adil,2002, "Hamdullah Suphi'nin Romanya Büyükelçiliği ve Gagauz Türkleri", Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, XVIIl, Kasım. s.815-828.
• ERTEM, Sadri, 1937, Ankara-Bükreş, İstanbul.
• KARPAT, Kemal, 2010, Türk Demokrasi Tarihi, Timaş Yayınları, İstanbul.
• KURAT, Akdes Nimet, 1992, IV-XVIII. Yüzyıllarda Karadeniz Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri, Ankara.
• MANOF, Atanos, 1939, Gagauzlar (Hristiyan Türkler), Çev: Türker Acaroğlu, Varlık Neşriyat, Ankara. NADİ, Nadir, 1979, Perde Aralığından, Çağdaş Yayınları,İstanbul.
• NAYIR, Yaşar Nabi, 1936, Balkanlar ve Türklük, Ulus Basımevi, Ankara.
• Hikmet Öksüz, 2002, Atatürk Döneminde Balkan Politikası (1923-1938), Türkler Ansiklopedisi, XVI, Yeni Türkiye Yayınları, s.1134-1170, Ankara.
• SERASLAN, Halim, 1995, Hamdullah Subhi Tanrıöver, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara.
• TANRIÖVER, Hamdullah Suphi, 1987, Dağyolu II, Hazırlayan: Fethi Tevetoğlu, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, İzmir.
• TEVETOĞLU, 1986, Fethi, Hamdullah Suphi Tanrıöver, Ankara.
• YALMAN, Ahmet Emin, “Hariçteki Türkler” Tan, 4 Ağustos 1935.
• YAVER, Halil, 1937, Türkiye ve Balkanlar Nereye Gidiyorsun Türkiye, Gütemberg Basımevi. İstanbul.
• YAVUZ, Nuri, 2010, Hamdullah Suphi Tanrıöver ve Gagavuzlar, Gazi Akademik Bakış, IV/7, s.177-184.
• YILMAZ, Murat, 2002, Tek Parti Döneminde Müstakil Mebuslar ve CHP Müstakil Grubu,(Basılmamış Doktora Tezi), Ankara.