Taşra Rüşdiye Mekteplerinde Öğrenci İşlerine Dair Bazı Muamelât

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 2, 976 - 1009, 25.06.2020

Ercan Çelebi

Öz

İlk rüşdiye olarak kabul edilen Mekteb-i Maarif-i Adlî, 1838 yılında II. Mahmut döneminde sadece erkek talebelerin eğitim alması için açılmıştır. Daha sonra rüşdiye mektepleri 1869 yılına kadar gerek İstanbul’da gerekse taşrada küçümsenmeyecek bir artış göstererek, fonksiyonlarını tamamlayıncaya kadar faaliyetlerini sürdürmüştür. Rüşdiye mekteplerinin kuruluşu, idarî yapısı bu çerçevede binaları ve eğitim düzeni, görevli personel, ders programları, kullanılan kitaplar ile bunların temini, tatil günleri ve imtihan zamanları, ders araç ve gereçleri gibi hususların araştırılması önemli görülmektedir. Bu çalışmada taşra rüşdiye mekteplerinde mektebe ve derslere devam, tatil, imtihanlar, mükâfat ve ceza hususları ele alınmış, konuyla ilgili talimatnâmelerde belirtilen kurallar ile uygulamada karşılaşılan durumlara dair tespitlerde bulunulması düşünülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Taşra Rüşdiye Mektepleri, Maarif-i Umûmîye Nizamnâmesi, Demirbaş Defteri

Some Practices Associated with Students at Ottoman Provincial Secondary Schools

Öz

The first Ottoman secondary school (Rushtiye), School of Legal Education, was founded in 1838 during the reign of Mahmud II only for boys. Until 1869, secondary schools were widely distributed both in the capital, Istanbul, and in the provinces, and continued their activities until the completion of their functions. In this context, it is considered important to study such problems as the creation and administrative structure of secondary schools, their buildings and the order of instruction, personnel, the curriculum, the used textbooks and how to purchase them, holidays and testing time, materials and equipment for conducting studies. This study examined issues such as school and lesson attendance, vacations, exams, and promotions in provincial secondary schools, as well as conclusions about the rules and situations that arise in practice.

Anahtar Kelimeler

Provincial Secondary Schools, the Statute On General Education, Inventory Book

Некоторые практики, связанные с делами учащихся в провинциальных средних школах Османской державы

Öz

Первая османская средняя школа (руштийе), Школа юридического образования, была основана в 1838 году во время правления Махмуда II только для мальчиков. До 1869 года средние школы получили широкое распространение как в столице, Стамбуле, так и в провинциях, и продолжали свою деятельность до завершения своих функций. В этом контексте считается важным исследовать таких проблем, как создание и административная структура средних школ, их здания и порядок обучения, персонал, учебная программа, использованные учебники и способы их приобретение, каникулы и время тестирования, материалы и оборудование для ведение учёбы. В этом исследовании были рассмотрены такие вопросы, как посещаемость школы и уроков, каникулы, экзамены и поощрений в провинциальных средних школах, а также были сделаны выводы относительно правил и ситуаций, возникающих на практике.

Anahtar Kelimeler

Провинциальные Средние Школы, Положение Об Общем Образовании, Инвентарная Таблица

Kaynakça

• “Dersaadet Mekâtib-i Rüşdiyesinin İdare-i Dâhiliyesine Mahsûs Talimatdır”, Salnâme-i Nezâret-i Maârif-i Umûmîye, H. 1316/1. “Taşra Mekâtib-i Rüşdiyesinin İdare-i Dâhiliyelerine Mahsûs Talimatdır”, Salnâme-i Nezâret-i Maârif-i Umûmîye, H. 1316/1. ACAR Şinasi-Atilla Bir-Mustafa K., “Osmanlı’da Sivil Mühendis Yetiştirmek Üzere Açılan Hendese-i Mülkiye Mektebi”, Elektrik Mühendisliği, sy. 461 (2017): 83-89. AKYILDIZ A., “Maârif-i Umûmîyye Nezareti”, İslâm Ansiklopedisi, c. 27, (2003): 273-274. AKYÜZ Y., Türk Eğitim Tarihi, Ankara: Pegem Akademi, 2008. AYDIN M., “Denizli’de Rüşdiyelerin Kuruluşu ve Gelişimi”, Belleten, c. LXXV, sy. 274 (2011): 815-843.