İlyas Əfəndiyevin Hekayələrində Xalq Yaradıcılığının İzləri

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 3, 952 - 967, 25.09.2021

Reyhan Mənəfova

Öz

İlyas Əfəndiyev mütəffəkir sənətkardır. Onun yaradıcılığı aydın və dərin fəlsəfəsi xalq mənəviyyatından qidalanır. Çünki İ.Əfəndiyevin yaradıcılığı xalq həyatı fonunda inkişaf edərək öz yolunu tapmışdır. Yazıçının əsərlərində geniş yer tutan xalqımızın milli-mənəvi dəyərlərinin gənc nəslin tərbiyəsində müstəsna rolunun olduğu danılmaz bir faktdır. Bu əsərlərin həm də istər bədii cəhətdən, istərsə də məna yükü etibarı ilə ədəbiyyatın inkişafında müstəsna əhəmiyyətə malik olması yazıçının ruhunun zənginliyindən xəbər verir. İ.Əfəndiyevin daim xalqla iç-içə yaşayan bir sənətkar olması, əsərlərinə xalqın içərisindən qəhrəmanlar seçməsi ilk növbədə onun böyük vətənpərvər olduğunun sübutudur. İ.Əfəndiyev fəlsəfəsinin mayasında dayanan azərbaycançılıq ideyası da bu əsərlərdən aydın görünür. Məqalədə, İlyas Əfəndiyevin xalq yaradıcılığı örnəkləri əsasında yazılmış bəzi hekayələri araşdırılaraq təhlil edilmiş, digər folklor nümunələri ilə müqayisələr aparılmışdır. Məqalədə həmçinin, İlyas Əfəndiyevin hekayələrində milli-mənəvi dəyərlər, xalqın tarixi keçmişinin izlərinin insanların tərbiyəsinə təsiri faktının vacibliyi məsələsi də araşdırılmışdır.

Anahtar Kelimeler

xalq ənənələri, milli özünüdərk, mənəvi dəyərlər, estetik gözəllik, bədii priyom

Traces of folk art in the stories of Ilyas Efendiyev

Öz

İlyas Afandiyev is a thoughtful artist. His creativity, clear and deep philosophy were fed from folk morality. Because of the creation of I.Afandiyev developed in the background of the life of people and found its way. It is fact that natural- moral values of our people which have a large place in the works of the writer have an exceptional role in the upbringing of the young generation. Having exceptional importance of these works both artistically and in terms of meaning, informs the richness of his spirit. Being an artist of I.Afandiyev living in harmony with people, and choosing heroes among them are the proves of his great patriotism. The idea of Azerbaijanis stands in the main point of the philosophy of I.Afandiyev was seen clearly. In the article some articles of I.Afandiyev which was written onthe basis of the examples of folk art were analyzed and differentiated from the other folklore samples. It is also explored the issue of the affection fact of the traces of peoples historical past to the upbringing of people.

Anahtar Kelimeler

Folk traditions, national self-awareness, moral values, aesthetic beauty, artistic method

Kaynakça

• ATALAR SÖZLƏRİ, Nurlan, Bakı 2013. AZƏRBAYCAN FOLKLORU ANTOLOGİYASI. C.I, “Naxçıvan Folkloru”, Sabah, Bakı 1994. ƏFƏNDİYEV, İ., “Seçilmiş Əsərləri”, C.VII, C.I, Çinar-Çap, Bakı 2002. QARAYEV, Y., Əsrə sığmayan nəsr, yaxud çiynində teatrı, səhnəni saxlayan lirika, İlyas Əfəndiyevin əsərləri, Çinar-çap, Bakı 2002.