Carpet-weaving of Zanjan and Hamadan provinces of South Azerbaijan

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 3, 1027 - 1045, 08.10.2022

Ramil Rüstemov

Öz

Zanjan and Hamadan provinces have a favorable natural-geographical locations for people to live since ancient times. Such conditions have allowed people to create their dwelling places and settle down. Material culture samples discovered during archaeological investigations in residential areas prove that the living conditions and the economic life of the people living here are high. Carpet weaving is one of this region’s most popular areas of art. Connected to this region, carpet weaving has been the dominant position in the life of the people since ancient times. Like other parts of South Azerbaijan, carpets woven in Zanjan and Hamadan have been the most valuable examples of world museums. This field is currently being advanced and transmitted from generation to generation. The article’s primary aim is to determine the development of forgotten carpet weaving in Zanjan and Hamadan and to show that this art, introduced to the world as Persian carpet weaving, belongs to Azerbaijanis.In this article, the author provided information about the development of ancient carpet weaving through the example of Zanjan and Hamadan, one of the most ancient cities of South Azerbaijan, the author explored carpet weaving as ancient Turkic art and proved that this area, falsely called Persian culture in world literature, belongs to the Turks of Azerbaijani.

Anahtar Kelimeler

Carpet, Zanjan, Hamadan, Material Culture, Archaeological Investigations, Economic Life

Güney Azərbaycanın Zəncan və Həmədan Əyalətlərində Xalçaçılıq

Öz

Zəncan və Həmədanostanları qədimdən insanların yaşaması üçün əlverişli təbii-coğrafi mövqeyə malik olmuşdur. Belə şərait isə insanlara özlərinə məxsus yaşayış yerlərini yaratmağa və məskunlaşmağa şərait yaratmışdır. Əraziyə daxil olan yaşayış yerlərində aparılmış arxeoloji tədqiqatlar zamanı aşkar edilən maddi mədəniyyət nümunələri burada yaşayan əhalinin məişəti və təsərrüfat həyatının yüksək səviyyədə olduğunu sübut edir. Bu bölgədə ən geniş yayılmış sənətkarlıq sahələrindən biri də xalçaçılıqdır. Xalçaçılıq bu əraziyə xas bir sahə olmaqla ən qədim zamanlardan günümüzədək əhalinin məişətində üstün mövqe tutmuşdur. Cənubi Azərbaycanın digər bölgələri kimi, Zəncan və Həmədanda toxunmuş xalçalar dünya muzeylərinin ən qiymətli nümunələri olmuşdur. Hal-hazırda da bu sahə inkişaf etdirilərəknəsldən-nəslə ötürülür. Məqalənin əsas məqsədi Zəncan və Həmədanda unudulmuş xalçaçılıq sənətininin inkişafını üzə çıxarmaq və İran xalçaçılıq sənəti ilə dünyaya tanıdılan bu sənətin azərbaycanlılara məxsus oluğunu göstərməkdir. Bu məqalədə müəllif araşdırma apararaq Cənubi Azərbaycanın ən qədim şəhərlərindən olan Zəncan və Həmədan şəhərlərinin nümunəsində qədim xalçaçılıq sənətinin inkişafı haqqında məlumat vermiş, xalçaçılığın qədim türk sənət sahəsi olduğunu araşdırmış və dünya ədəbiyyatlarında yalnış olaraq fars mədəniyyəti adlandırılan bu sahənin Azərbaycan türklərinə məxsusluğu sübut edilmişdir.

Anahtar Kelimeler

Xalça, Zəncan, Həmədan, Maddi Mədəniyyət, Arxeoloji Tədqiqatlar, Iqtisadi Həyat

Kaynakça

• АLEKPEROV, А., К., İssledovaniya po arxeloqii i etnoqrafii Azerbaydjana, Baku: İzdatelstvo Akademii Nauk Azerbaydjanskoy SSR, 1960.
• BİER, C., Woven from the Soul, Spun from the Heart: Textile Arts of Safari and Qatar Iran, Sixteenth–Nineteenth Centuries, Washington, DC: The Textile Museum, 1987.
• CANBY, SH., The Golden Age of Persian Art, 1501–172, New York: Harry N. Abrams, 2000.
• EDWARDS, A., C., The Persian Carpet; a Survey of the Carpet-Weaving Industry of Persia, 1953.
• HİLLMANN, M., Persian Carpets, Austin: University of Texas Press, 1984.
• FLOOR, W., Traditional Crafts in Qajar Iran (1800–1925 ), USA, Costa Mesa, CA: Mazda Publishers, 2003.
• JAVA, M., N., A travelling in Iran carpet weaving art, Tehran: author, 1995.
• DANİEL, E.- MAHDİ, A., A., Culture and customs of Iran, Westport: Greenwood Press, 2006.