Türk Edebiyatında Postfeminist Bir Söylem: Chick-Literature (Çıtır Edebiyatı)

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 4 - Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 1921 - 1937, 31.12.2022

Sibel Bayram

Öz

1980’li yıllardan itibaren kadınların feminizme bakışları değişir, destekleri azalır. Özellikle genç kadınlar, farklı bir pencereden feminizme bakmaya başlarlar. Çoğu kadın, haklarının zaten alındığını, ikinci ve üçüncü feminist dalgaları eleştirirek, onları cinsiyetçilikle, tekçi olmakla suçlar. Toplumla ya da erkeklerle herhangi bir çatışmadan kaçınarak anti-feminist bir tavır sergilerler. Sert söylemleri benimsemeyen postfeminist düşünce de ikinci, üçüncü feminist dalgaları eleştirir, çoğulluğu ön plana alır, kadınlar arasındaki farklılığı göz önünde bulundurulması gerektiğini savunur. Feminizmin tarihe karıştığına dair eleştirileri de beraberinde getiren postfeminizm, özellikle medyadan desteğini alır. Feminist tarihini etkilemesinin yanında edebiyatta yeni türlerin doğmasına da sebep olur. Chick literature, postfeminizm düşüncesine dayanarak doğan yeni türlerden biridir. 1990’lı yıllardan itibaren örneklerini görmeye başladığımız bu edebiyat türü, modern kadının giyim-kuşamını, aşklarını, zayıflıklarını, günlük hayatını anlatır. Bu yeni roman türü, daha çok kadın yazarlar tarafından ele alınan, kadın okuyuculara hitap eden, popüler kültürü destekleyen bir roman türüdür. Romantizmin, tüketimin, komedi ve kişisel gerçekleştirmenin ana unsurlar olduğu Chick-lit, önce İngiltere ve Amerika’da başlamış, daha sonra diğer ülke edebiyatlarına yayılmıştır. Türk edebiyatında çıtır edebiyatı olarak da bilinen bu romanların popülaritesi her geçen gün artmaktadır. Bu çalışmamızda postfeminizm, chick literature (çıtır edebiyatı) türünün doğuşu, gelişimi, özellikleri, postfeminizmle ile ilgisi ele alınacak, Türk chick-lit ile Batı chick-lit arasında bir karşılaştırma yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Postfeminizm, chick-literature- popüler, tüketim.

A Postfeminist Discourse in Turkish Literature: Chick-Literature

Öz

Since the 1980s, women’s views of the feminist movement has gone brough a sea change and their supports have increased. Especially, young women have begun to look at it from varying perspectives. Many women criticize the second and third waves of feminism, thinking / saying that their rights have already been taken away, and accusing them of being sexist and exclusionary. They have begun to take an anti-feminist stance, but avoiding any conflict with the society or men Postfeminist thought, which has not taken on harsh rhetoric, criticizes the second and third wave feminism, emphasizes plurality, and argues that the difference between among women should be taken into account. Postfeminism, which has brought with it criticism that feminism is a thing of the past, and has received its support from the media, in particular. In addition to affecting the feminist history, it also has caused the birth emergence of new genres in literature. Chick literature is based on the idea of postfeminism. This type genre of literature, which we have started to see examples of since the 1990s, tells about the dressing, loves, weaknesses and daily life of modern women. This new type of genre the one that is mostly handled by women writers, appeals to female readers, and supports popular culture. Chick-lit, in which romance, consumption, comedy and personal realization are the main elements, first started in England and America, and then spread to the literatures of other countries. The popularity of these novels, also known as çıtır literature in Turkish literature, is increasing day by day. In this study, the birth, development, characteristics of chick literature, its relation with postfeminism and a comparison between Turkish chick-lit and Western chick-lit will be made.

Anahtar Kelimeler

Postfeminism, chick-literature, pop culture, consumerism.