Atatürk Dönemi Eğitim Politikaları ve Mesleki ve Teknik Eğitim Alanındaki Gelişmeler

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 6, 4032 - 4056

Özlem Zeren

Öz

Atatürk'ün eğitim alanındaki çalışmaları Milli Mücadele yıllarında başlamıştır. Dolayısıyla Atatürk dönemi eğitim politikaları ile mesleki ve teknik eğitimdeki gelişmeleri inceleyen bu çalışma, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) açılışıyla kurulan İcra Vekilleri Heyeti dönemiyle başlamaktadır. Cumhuriyetin ilanından sonra oluşturulan dokuz hükümet programı da bu çerçevede incelenmiştir. Eğitim politikalarında meslek eğitimine yapılan vurgular ele alınmış ve bu dönemde mesleki ve teknik eğitimin gelişimi için yapılan çalışmalar ele alınmıştır. Bu araştırmanın amacı, 1920-1938 yılları arasında yapılan çalışmaların günümüz eğitim politikalarına ve mesleki eğitimin gelişim süreçlerine katkılarını ortaya koymaktır. Dönemin eğitim politikalarının, yıllar süren savaşlarla yıpranan Türk milletine gerekli ilgiyi göstermek ve Anadolu'yu eğiterek Cumhuriyet ilkelerinin devamlılığını sağlamak amacıyla yürütüldüğü söylenebilir. Atatürk'ün fikir ve düşüncelerinin dönemin eğitim politikalarını önemli ölçüde etkilediği görülmektedir. 1920-1938 yılları arasında ülke gerçeklerine ve koşullarına uygun meslek elemanları yetiştirme çabaları, ulusal bir mesleki ve teknik eğitim sisteminin kurulmasına yol açmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eğitim Politikası, Mesleki ve Teknik Eğitim, Eğitim Tarihi

Educational Policies and Developments in Vocational and Technical Education in Atatürk's Period

Öz

Atatürk's work in the field of education started during the years of the National Struggle. Therefore, this study, which analyses the educational policies and developments in vocational and technical education in Atatürk's era, starts with the period of the Committee of Executive Deputies established with the opening of the Grand National Assembly of Turkey (TBMM). The nine government programmes formed after the proclamation of the Republic are also examined within this framework. The emphasis on vocational education in educational policies is discussed and the efforts made for the development of vocational and technical education in this period are analysed. The aim of this study is to reveal the contributions of the studies carried out between 1920-1938 to today's education policies and the development processes of vocational education. It can be said that the education policies of the period were carried out in order to show the necessary attention to the Turkish nation, which was worn out by years of wars, and to ensure the continuity of the principles of the Republic by educating Anatolia. It is seen that Atatürk's ideas and thoughts significantly influenced the education policies of the period. Between 1920-1938, efforts to train professional staff in accordance with the realities and conditions of the country led to the establishment of a national vocational and technical education system.

Anahtar Kelimeler

Education Policy, Vocational and Technical Education, History of Education

Kaynakça

• Akçakayalıoğlu, C. (1980). Atatürk (Komutan, Devrimci ve Devlet Adamı Yönleriyle). Genelkurmay Basımevi.
• Akkutay, Ü. (1991). Türkiye’de çıraklık eğitimi. Erek Ofset.
• Akkutay, Ü. (1996). Milli eğitimde yabancı uzman raporları (Atatürk dönemi). Avni Akyol Kültür ve Eğitim Ümit Vakfı Yayınları.
• Akyüz, Y. (2001). Türk eğitim tarihi. Alfa.
• Alkan, C., Doğan, H., & Sezgin, İ. (1998). Mesleki ve teknik eğitimin esasları. Alkım Yayınları.
• Başgöz, İ. (2010). Atatürk’ün Eğitim Düşüncesi. M. A. Parlak (Ed.), Cumhuriyet Dönemi Eğitim Politikaları Sempozyumu, 07-09 Aralık 2005 (ss. 7-13). Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi.
• Bozdemir, S. (1998). Atatürk ve eğitim, Cumhuriyet döneminde eğitimdeki gelişmeler. Erdem, 11 (32), 439-458.
• Dinç, S. (1999). Cumhuriyet döneminde yapılan milli eğitim şuraları ve alınan kararların uygulanması (1927-1960) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi].Yök Tez.
• Doğan, H. (2019). Mesleki ve teknik eğitimin ilkeleri ve gelişmesi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 16(1), 167-181. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000941
• Doğan, İ. (2010). Türk eğitim tarihinin ana evreleri: Kurumlar, kişiler, söylemler. Nobel.
• Ekşioğlu, S. ve Taşpınar, M. (2019). The development of vocational and technical secondary education in Turkey. Sakarya University Journal of Education, 9 (3), 615-616. https://doi.org/10.19126/suje.657776
• Göksel, B. (1985). Atatürk'ün eğitim konusunda görüşleri ve Misak-ı Maarif. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 1 (3), 922-947.
• Hesapçıoğlu, M. (2013). Türkiye’de Cumhuriyet döneminde eğitim politikası ve felsefesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 29 (29), 121-138.
• Karagözoğlu, G. (1985). Atatürk’ün eğitim savaşı. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 2 (4), 193-214.
• Karakütük, H. (2021). Türk basınında 1921 Maarif Kongresi. Troy Academy, 6 (3), 751-776. https://doi.org/10.31454/troyacademy.953584 Kılınç, M. (2013). Türkiye'de Mesleki Teknik Eğitimin Tarihi Gelişimi (1908–1986) [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi]. Yök Tez.
• Kodal, T. (2023). Cumhuriyet döneminde Türkiye’de eğitim politikaları (1923-1960). Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 175-202. https://doi.org/10.33692/avrasyad.1341437
• Kuşçi, A. (2021). Türk eğitim tarihi. Iksad Publishing House.
• Okur, M. (2010). Milli Mücadele ve Cumhuriyetin ilk yıllarında milli ve modern bir eğitim sistemi oluşturma çabaları. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (1), 199-217. Öztürk, C. (2017). İmparatorluktan ulus devlete Türk inkılap tarihi. Pegem Akademi.
• Somuncu, A. (2020). Türkiye’de mesleki eğitim ve istihdam-hayaller beyaz olsa da gerçekler mavi yaka. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24 (1), 177-194.
• Turan, K. (1996). Ahilikten günümüze mesleki ve teknik eğitimin gelişimi. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
• TBMM. (2013). Hükümetler-programları ve genel kurul görüşmeleri (24 Nisan 1920 – 22 Mayıs 1950). (C.1). (Haz.İ. Neziroğlu ve T. Yılmaz). TBMM Yayınları.
• Yıldız, O., & Yıldız, T. (2016). Türkiye Cumhuriyeti eğitim politikaları. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 3 (1), 24-41.
• Yıldırım, K. & Şahin, L. (2015). Osmanlı’dan günümüze mesleki eğitimin gelişimi. Çalışma ve Toplum, 1 (44), 77-112.