Genç Osman’ın Reformist Vizyonu: Osmanlı Merkeziyetçiliği ve Yeniçeri Direnci

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 1, 365 - 377, 08.04.2025

İlker Gedik , Zehra Gedik

https://doi.org/10.5281/zenodo.15618874

Öz

Genç Osman, Osmanlı padişahları arasında reformcu kimliğiyle öne çıkan ve yenilikçi fikirleriyle dikkat çeken bir hükümdardır. 1618 yılında tahta çıkan II. Osman (Genç Osman), özellikle Yeniçeri Ocağı'nın disiplinini ve gücünü sorgulamış, bu kurumu dönüştürmek istemiştir. Osmanlı ordusunun temel dayanağı olan Yeniçeriler, zamanla askerî görevlerinden uzaklaşarak sosyal düzeni bozan bir güç hâline gelmişti. Genç Osman, ordunun modernleşmesi ve devletin yeniden güçlenmesi için Yeniçeri Ocağı'nı kaldırmayı ve yerine daha disiplinli bir askerî yapı kurmayı planlamıştı. Ancak bu girişim, Yeniçeriler arasında büyük bir tepkiyle karşılandı. 1622 yılında patlak veren Yeniçeri isyanı, Genç Osman’ın reform çabalarını başarısızlığa uğrattı. İsyan sonucunda Genç Osman tahttan indirildi ve maalesef trajik bir şekilde öldürüldü. Bu olay, Osmanlı tarihinde hem bir padişahın ilk kez kendi askerleri tarafından öldürülmesi hem de reform çabalarının engellenmesi açısından önemli bir dönüm noktasıdır. Genç Osman ve Yeniçeriler arasındaki bu gerilim, Osmanlı Devleti'nin uzun vadeli yönetim ve ordu sorunlarına dair derin ipuçları sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Genç Osman, Yeniçeriler, Osmanlı İmparatorluğu, reform, isyan, askerî yapı, modernleşme

Young Osman's Reformist Vision: Ottoman Centralisation and Janissary Resistance

Öz

Young Osman was a ruler who stood out among the Ottoman sultans with his reformist identity and drew attention with his innovative ideas. Osman II (Young Osman), who ascended the throne in 1618, questioned the discipline and power of the Janissary Corps and wanted to transform this institution. The Janissaries, the mainstay of the Ottoman army, had become a force that disrupted social order by moving away from their military duties over time. Young Osman planned to abolish the Janissary Corps and replace it with a more disciplined military structure in order to modernise the army and strengthen the state. However, this initiative was met with a great reaction among the Janissaries. The Janissary rebellion that broke out in 1622 failed Genç Osman's reform efforts. As a result of the rebellion, Young Osman was deposed and unfortunately tragically killed. This event is an important turning point in Ottoman history, both in terms of the first assassination of a sultan by his own soldiers and the prevention of reform efforts. This tension between Young Osman and the Janissaries provides profound clues to the long-term governance and military problems of the Ottoman Empire.

Anahtar Kelimeler

Young Osman, Janissaries, Ottoman Empire, reform, rebellion, military structure, modernisation

Kaynakça

• Faroqhi, S. (2006). The Ottoman Empire and the World Around It. I.B. Tauris.
• Finkel, C. (2006). Osman’s Dream: The History of the Ottoman Empire. Basic Books.
• İnalcık, H. (2019). Osmanlı İmparatorluğu: Klasik Dönem (1300-1600). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Kafadar, C. (2009). Between Two Worlds: The Construction of the Ottoman State. University of California Press.
• Peirce, L. P. (1993). The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire. Oxford University Press.
• Shaw, S. J. (1976). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey. Cambridge University Press.
• Uzunçarşılı, İ. H. (2011). Osmanlı Devleti Teşkilatına Dair Kaynaklar. Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Yalçın, A. (2020). Osmanlı Tarihi: Reform ve İsyanlar Çağı. Türk Tarih Kurumu Yayınları.