Şehir Klimatolojisi Çalışmalarının Geçmişi ve Geleceği: Türkiye Literatürüne Dair Bir İnceleme

Year 2025, Volume: 23 Issue: 2, 627 - 669, 30.10.2025

Yasin Furkan Şenlik , Erkan Yilmaz , İhsan Çiçek

https://doi.org/10.33688/aucbd.1702214

Abstract

Dünya nüfusunun artması ve hızlı şehirleşmeyle beraber şehir iklimleri de değişmeye başlamıştır. Bu çalışmada öncelikle Dünya’da şehir klimatolojisi çalışmalarının nasıl bir gelişim gösterdiği incelenmiş daha sonra Türkiye’deki çalışmaların gelişimi detaylı olarak ele alınmıştır. Türkiye’de şehir klimatolojisi çalışmaları 3 evrede gelişim göstermiştir. Birinci dönem 1960-2000 (Öncü Çalışmalar) yılları arasını kapsamaktadır ve bu dönemde hava kalitesi ölçümlerinin başlamasıyla genellikle büyük kentlerin hava kirliliği üzerine çalışmalar yapılmıştır. 2000-2015 (Meteoroloji İstasyonları Dönemi) yılları arasını kapsayan ikinci dönemde ise meteoroloji istasyonlarından yararlanarak Türkiye’nin birçok kentinde şehirleşmeyle sıcaklık ve yağış ilişkisi incelenmiştir. 2015-2025 (Uzaktan Algılama Dönemi) yılları arasındaki üçüncü periyodda ise termal bantlara sahip uydulardan yararlanılarak şehirlerin yüzey sıcaklıklarındaki değişimler incelenmiştir. Türkiye’de şehir klimatolojisi çalışmaları genellikle tekrar eden çalışmalardır ve şehir modeli oluşturularak yapılan çalışmalarda eksiklik söz konusudur. Şehir ikliminin daha iyi bir hal alabilmesi için bilim insanlarının konuya farklı açılardan bakması ve yetkililerin çalışmalara önem vermesi gerekmektedir.

Keywords

Şehir klimatolojisi , Şehir ısı adası , Uzaktan algılama , Meteoroloji istasyonu , Mobil ölçüm

The past and future of urban climatology studies: a review of the Turkey literature

Abstract

With the increasing world population and rapid urbanization, the climates of cities are gradually changing. In this study, the development of urban climatology studies in Turkey is analyzed. Urban climatology studies in Turkey have developed in 3 phases. The first period is the period between 1960-2000, when pioneering studies on urban climatology were put forward. In this period, with the introduction of air quality measurements, studies on air pollution of large cities were generally carried out. In the second period between 2000-2015, the relationship between urbanization and temperature and precipitation in many cities of Turkey was examined by using meteorological stations. In the third period between 2015-2025, there was a significant increase in studies. In this period, changes in the surface temperatures of cities were analyzed by utilizing satellites with thermal bands. Although there is an increase in urban climatology studies in Turkey, these studies are generally repetitive. In order to improve the urban climate, scientists should look at the issue from different perspectives and ministries and local governments should attach importance to the studies.

Keywords

Urban climatology , Urban heat island , Remote sensing , Meteorological station , Mobile measurement

References

• Acar, D. (2005). Bursa’da şehirleşmenin yağış ve sıcaklık üzerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Acroname (2020). The History of Lidar, 16.05.2025 Erişim adresi: https://acroname.com/blog/history-lidar
• Adalı, M. K. (1996). Trabzon'daki hava kirliliği ile meteorolojik koşullar arasındaki ilişkinin incelenmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Adebayo, Y. R. (1992). Urban climatology in Africa (WMO No. 509). Geneva: World Meteorological Organization. Erişim adresi: https://library.wmo.int/records/item/36904-urban-climatology-in-africa?offset=19
• Ahmed, S. O. (2015). Determining the impact of urban expansion on land surface temperature in Adana-Turkey (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Akalan, İ. (1984). Hava Kirlenmesi Ankara Örneği. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu.
• Akbaba, G. & Sunay, Ç. (1999). Nüfus artışı ve açlık. Bilim ve Teknik Dergisi, 32(376), 98–101. Erişim adresi: https://e-dergi.tubitak.gov.tr/edergi/yazi.pdf?dergiKodu=4&cilt=32&sayi=376&sayfa=98&yaziid=11374
• Akbari, H., Davis, S., Dorsano, S., Huang, J., & Winett, S. (1992). Cooling our communities: A guidebook on tree planting and light colored surfacing. Washington, DC: US Environmental Protection Agency.
• Akkurt, A. (2020). Arazi örtüsü/kullanım değişimlerinin yer yüzey sıcaklığına olan etkisinin araştırılması: Eskişehir ili örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Eskişehir. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Aksak, P., Kartum Öztürk, Ş. & Ünsal, Ö. (2023). Kentsel ısı adasının iklim parametreleri ve uzaktan algılama üzerinden incelenmesi: İstanbul kenti örneği. Ege Coğrafya Dergisi, 32(1), 151-171. doi: 10.51800/ecd.1266060
• Akyürek, Ö. (2020). Termal uzaktan algılama görüntüleri ile yüzey sıcaklıklarının belirlenmesi: Kocaeli örneği. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 6(2), 377-390. doi: 10.21324/dacd.667594
• Alkan, A., Adıgüzel, F. & Kaya, E. (2017). The importance of green places in decreasing the urban temperature in Batman. Journal of Geography, (34), 62-76. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/iucografya/issue/30935/310864
• Alpaslan, A. Ö. & Ortaçeşme, V. (2019). Antalya kentinde enerji etkin planlama kapsamında yeşil altyapının yeri ve önemi. Peyzaj Araştırmaları ve Uygulamaları Dergisi, 1(2), 31-37. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/paud/issue/51351/657184
• Altuntaş, A. K. (1992). 1990-1991 ısınma mevsiminde Konya'daki hava kirliliğinin meteorolojik verilere göre değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Ardahanlıoğlu, Z. R. (2023). Kayaköy-Hisarönü (Fethiye) ve Yakın Çevresinde Arazi Kullanımı/Arazi Örtüsü ile Arazi Yüzey Sıcaklığının Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Academic Social Resources Journal, 8(54), 4013-4022. doi: 10.29228/ASRJOU RNAL.73007
• Arellano Ramos, B., Roca Cladera, J., & Biere Arenas, R. M. (2018). Planning and urban climate: the example of the metropolitan area of Barcelona. SPIE Remote Sensing 2018, 10-13 Eylül, Berlin/Almanya. Erişim adresi: https://upcommons.upc.edu/handle/2117/127385.
• Aslan, N. (2016). Landsat uydu görüntülerinden kentsel ısı adalarının belirlenmesi: Batı Akdeniz bölgesi örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Antalya. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Aslan, N. (2023). Arazi örtüsü/arazi kullanımı ve arazi yüzey sıcaklıkları ilişkisinin zamansal-mekansal analizi ve gelecek için modellenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Antalya. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Aslantürk, F. (1990). Hava kirliliği yönünden İstanbul'da 1987-1988 yılları kükürtdioksit ve aslı partiküler madde kirliliğinin izlenmesi (Yayımlanmamış tıpta uzmanlık tezi). İstanbul Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Aşıcı, G., Aygün Oğur, A. & Hazar, D. (2025). Kır-Kent Çeperinde İklime Duyarlı Planlama Yaklaşımı: Denizli Örneği. Planlama Dergisi, 35(1), 50-69. doi: 10.14744/planlama.2024.10438
• Atalay, F. (1976). Ankara hava kirliliği incelenmesi-temizlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Austin, G. L. & Austin, L. B. (1974). The use of radar in urban hydrology. Journal of hydrology, 22(1-2), 131-142. doi: 10.1016/0022-1694(74)90100-0
• Ay, E. C. (2020). Kentsel ısı adası etkisinin belirlenmesi ve değerlendirilmesi: Van kenti örneği. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Van. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Ay, F. (2024). Assessment of spatial/temporal variablity of urban heat island effect: a case study in the central districts of İzmir. İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Bahtiyaroğlu, T. (2023). Kentsel dokunun yüzey sıcaklık farklılıklarına etkisinin değerlendirilmesi: Kars kenti örneği. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Bakarman, M. A. & Chang, J. D. (2015). The influence of height/width ratio on urban heat island in hot-arid climates. Procedia Engineering, 118, 101-108. doi: 10.1016/j.proeng.2015.08.408.
• Barış, M. E. (1995). Ankara kentinde hava kirliliği sorununun çözümünde peyzaj mimarlığı açısından alınması gerekli önlemler. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Bayrı, F. (1964). Ankara şehrinde hava kirlenmesi. Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Dergisi, 63, 64-74. Erişim adresi: https://dergi.mta.gov.tr/article/show/902.html.
• Bebek, Ö. (1996). Hava kirliliğinin solunum semptomları nedeniyle hastaneye yatışlara etkisi. Sağlık Bakanlığı, İstanbul Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Yayımlanmamış Tıpta Uzmanlık Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Bellon, A. & Austin, G. L. (1984). The accuracy of short-term radar rainfall forecasts. Journal of hydrology, 70(1-4), 35-49. doi: 10.1016/0022-1694(84)90112-4
• Bhang, K. J. & Park, S. S. (2009). Evaluation of the surface temperature variation with surface settings on the urban heat island in Seoul, Korea, using Landsat-7 ETM+ and SPOT. IEEE Geoscience and Remote Sensing Letters, 6(4), 708-712. doi: 10.1109/LGRS.2009.20238255
• Biçer, G. (2023). İklim değişikliği ve kentsel direnç: kırılganlıktan dirence Konya örneği. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Block, R. L. (1978). Development of thermal infrared imagery to the detection of urban heat islands. Universtiy of Nebraska-Lincoln, Department of Geography, Thesis (M. A.), Lincoln, USA. Erişim adresi: https://digitalcommons.unl.edu/opentheses/16/
• Bornstein, R. D. (1968). Observations of the urban heat island effect in New York City. Journal of Applied Meteorology, 7(4), 575-582. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/26174417
• Bozyiğit, R. (1996). Konya’da hava kirliliği. Marmara Coğrafya Dergisi, (1), 335-344. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/marucog/issue/448/560507.
• Bretz, S. E. & Akbari, H. (1997). Long-term performance of high-albedo roof coatings. Energy and buildings, 25(2), 159-167. doi: 10.1016/S0378-7788(96)01005-5
• Britannica (2025). History of Radar, 16.05.2025 tarihinde https://www.britannica.com/technology/radar/History-of-radar adresinden erişilmiştir.
• Bulut, Y., Toy, S., Irmak, M. A., Yılmaz, H. & Yılmaz, S. (2008). Urban-rural climatic differences over a 2-year period in the City of Erzurum, Turkey. Atmósfera, 21(2), 121-133. Erişim adresi: https://www.scielo.org.mx/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0187-62362008000200001
• Caetano, E., Méndez-Antonio, B. & Magaña, V. (2012). Use of Radar Precipitation Estimates in Urban Areas: A Case Study of Mexico City. Bech, J., Chau, J. L. (Eds.), Doppler Radar Observations-Weather Radar, Wind Profiler, Ionospheric Radar, and Other Advanced Applications içinde (143-158). Rijeka: IntechOpen.
• Canan, F. & Geyikli, H. B. (2021). Kentsel ısı adası etkisinin farklı dokusal özelliklerde karşılaştırmalı analizi: Konya kenti örneği. 5. Ulusal Yapı Kongresi ve Sergisi, 9-11 Eylül, Ankara. Erişim adresi: https://gcris.ktun.edu.tr/handle/20.500.13091/5808?mode=simple.
• Chandler, T. J. (1962). London’s urban climate. The Geographical Journal, 128 (3), 279-298. https://doi.org/10.2307/1794042
• Chandler, T.J. (1965). The Climate of London. London: Hutchinson.
• Chen, Z., Gong, C., Wu, J. & Yu, S. (2012). The influence of socioeconomic and topographic factors on nocturnal urban heat islands: a case study in Shenzhen, China. International Journal of Remote Sensing, 33(12), 3834-3849. doi: 10.1080/01431161.2011.635717
• Ciğerci, H. (2021). Yer yüzey sıcaklığının uzaktan algılama verileri ve mekânsal istatistik yöntemleri ile analizi: İstanbul örneği. İstanbul Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Corumluoglu, O. & Asri, I. (2015). The effect of urban heat island on Izmir’s city ecosystem and climate. Environmental Science and Pollution Research, 22, 3202-3211. doi: 10.1007/s11356-014-2874-z
• Çağlak, S., Toy, S., Bahadır, M. & Matzarakis, A. (2024). Assessment of biometeorological conditions in Eastern Mediterranean City Adana, Turkey from past to the future. International Journal of Biometeorology, 68, 1–16. doi: 10.1007/s00484-024-02666-w
• Çağlak, S., Toy, S., & Esringü, A. (2022). Kentlerin biyoklimatik şartlara etkisinin analizine dair bir yaklaşım: Erzurum örneği. Kesit Akademi Dergisi, 8(31), 220-239. doi: 10.29228/kesit.57438
• Çakıcı, G. (2021). Kayseri’nin arazi kullanımı ve ısı adası etkisinin modellenmesi. Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kayseri. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Çalhan, E. (2022). Denizli ili kent merkezindeki yer yüzey sıcaklıklarının değişiminin Landsat uydu görüntüleri kullanılarak çok zamanlı incelenmesi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Çalhan, E. & Özelkan, E. (2022). Şehirleşmenin Yer Yüzeyi Sıcaklıklarına Etkisinin İncelenmesi: Denizli İli Kent Merkezi Örneği. Journal of Research in Atmospheric Science, 4(1), 20-30. doi: 10.29228/resatmsci.64012
• Çalışkan, O. (2012). Türkiye’nin biyoklimatik koşullarının analizi ve şehirleşmenin biyoklimatik koşullara etkisinin Ankara ölçeğinde incelenmesi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Çalışkan, O. & Türkoğlu, N. (2014). Ankara’da termal konfor koşulların eğilimi ve şehirleşmenin termal konfor koşulları üzerine etkisi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 12(2), 119-132. doi: 10.1501/Cogbil_0000000156
• Çelebi, S. (1999). Çocuklarda hava kirliliğinin hematolojik parametreler üzerine etkisi. Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Yayımlanmamış Tıpta Uzmanlık Tezi, Bursa. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Çelik, B. (2019). Arazi örtüsü değişimlerinin kentsel ısı adalarına olan etkilerinin zamansal ve mekânsal olarak araştırılması. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Çevik Değerli, B. (2023). Kentsel peyzaj planlamada ısı adası oluşumunun uzaktan algılama yönetimi ile analizi; Samsun örneği. Kastamonu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kastamonu. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Çiçek, İ. (2003). The Statistical analysis of precipitation in Ankara, Turkey. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 1-20. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/71988#page=7.
• Çiçek, İ. (2004). Ankara’da şehirleşmenin yağış üzerine etkisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 1-17. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/71990#page=6 adresinden erişilmiştir.
• Çiçek, İ. (2005). Ankara’da şehir ve kırsal sıcaklık farklarındaki değişiklikler (1970-2002). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2). Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/firatsbed/issue/45191/565904.
• Çiçek, İ. & Doğan, U. (2005). Ankara’da şehir ısı adasının incelenmesi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 3(1), 57-72. doi: 10.1501/Cogbil_0000000049
• Çiçek, İ. & Doğan, U. (2006). Detection of urban heat island in Ankara, Turkey. Nuovo Cimento-C, 29(4), 399-409. Erişim adresi:https://www.semanticscholar.org/paper/Detection-of-urban-heat-island-in-Ankara%2C-Turkey(%E2%88%97)-%C3%87i%C3%A7ek-Do%C4%9Fan/84a6bd08b58c45443d93e0cb2536898362b7bb66
• Çiçek, İ. & Türkoğlu, N. (2005). Urban effects on precipitation in Ankara. Atmosfera, 18(3), 173-187. Erişim adresi: https://www.scielo.org.mx/scielo.php?pid=S0187-62362005000300003&script=sci_abstract&tlng=pt
• Çiçek, İ. & Türkoğlu, N. (2007). Konya’da Şehirleşmeye Bağlı Bağil Nem ve Su Buhari Basıncı Değişiklikleri. Coğrafi Bilimler Dergisi, 5(2), 1-13. doi: 10.1501/Cogbil_0000000077
• Çiçek, İ., & Türkoğlu, N. (2009). The effects of urbanization on water vapour pressure in a semi-arid climate. Theoretical and applied climatology, 95, 125-134. doi: 10.1007/s00704-007-0363-8
• Çiçek, İ., Türkoğlu, N. & Gürgen, G. (2004). Ankara’da hava kirliliğinin istatistiksel analizi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 1-18. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/71991#page=7
• Çiçek, İ., Yılmaz, E., Türkoğlu, N. & Çalışkan, O. (2013). Ankara şehrinde yüzey sıcaklıklarının arazi örtüsüne göre mevsimsel değişimi. International Journal of Human Sciences, 10(1), 621-640. Erişim adresi: https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/ijhs/article/view/2466
• Çiftçi, Ç., Dursun, Ş., Levend, S. & Kunt, F. (2013). Topoğrafik Yapı, İklim Şartları ve Kentleşmenin Konya’da Hava Kirliliğine Etkisi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 1(1), 19-24. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ejosat/issue/5383/73020
• Çirkin, D. A., Yılmaz, E. & Özcanlı, M. (2024). Şanlıurfa Şehir Isı Adası’nın Zamansal ve Mekânsal Özellikleri. Van İnsani ve Sosyal Bilimler Dergisi, (7), 66-95. doi: 10.62068/visbid.1481455
• Çufalı, A. B. (2023). İklim odağında tarihi ve kültürel kolektif belleğin yönlendirdiği kentsel tasarım rehberi: Safranbolu kent örneği. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Demircan, M., Çiçek, İ., Türkoğlu, N., Arslan, M. & Darende, V. C. (2014). Ankara’da Yağışın Dağılışının Uzaktan Algılama ve Coğrafî Bilgi Sistemleriyle Analizi. TÜCAUM-VIII. Coğrafya Sempozyumu, 23-24 Ekim, Ankara. Erişim adresi: https://cevresehiriklimkutuphanesi.csb.gov.tr/Books/Book/9244dc24-97ef-4446-bf89-3fc1cf00c52f
• Demircan, N., Çubukçu, G. S., Bayburtlu, H. & Toy, S. (2024). Kentlerde Yapı Yüzeylerinin Bitkilendirilmesinin Kent Mikro İklimine Etkisi. 6th International Symposium on Innovation in Architecture, Planning and Design, 9-10 Kasım, Ankara. doi: 10.36287/setsci.20.19.145 2687-5
• Djen, C. S. (1992). The urban climate of Shanghai. Atmospheric Environment, 26 (1), 9-15. doi: 10.1016/0957-1272(92)90033-O
• Dihkan, M. (2015). Kentsel ısı adalarının (KIA) uydu görüntüleri ile konumsal olarak modellenmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Trabzon. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Doğan, İ. (2023). Türkiye’de yüzey sıcaklıkları ile çeşitli indislerden elde edilen fenolojik aktivitenin kırsal ve kentsel alanlardaki durumunun incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kahramanmaraş. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Doğan, L. (1991). Adana'da ulaşım kaynaklı hava kirliliğinin belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp .
• Doğan, T. (2021). Kentsel ısı adalarının uydu görüntüleri kullanılarak belirlenmesi: Samsun ili örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Samsun. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Doulos, L., Santamouris, M. & Livada, I. (2004). Passive cooling of outdoor urban spaces. The role of materials. Solar energy, 77(2), 231-249. doi: 10.1016/j.solener.2004.04.005
• Duman Yüksel, Ü. (2005). Ankara Kentinde Kentsel Isı Adası Etkisinin Yaz Aylarında Uzaktan Algılama ve Meteorolojik Gözlemlere Dayalı Olarak Saptanması ve Değerlendirilmesi Üzerinde Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Duman Yüksel, Ü. (2008). Kentlerde Yapısal ve Yeşil Alanlardaki Hava ve Yüzey Sıcaklıklarının İrdelenmesi: Ankara Örneği. Ekoloji Dergisi, 17(69), 66-74. Erişim adresi: https://www.academia.edu/16535772/Kentlerde_Yap%C4%B1sal_ve_Ye%C5%9Fil_Alanlardaki_Hava_ve_Y%C3%BCzey_S%C4%B1cakl%C4%B1klar%C4%B1n%C4%B1n_%C4%B0rdelenmesi
• Duman Yüksel, Ü. & Yılmaz, O. (2008). Ankara kentinde kentsel ısı adası etkisinin yaz aylarında uzaktan algılama ve meteorolojik gözlemlere dayalı olarak saptanması ve değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23(4), 937-952. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/gazimmfd/issue/6678/88558
• Eğri, D. M. (1997). 1996-1997 Kış Döneminde Malatya İl Merkezi Hava Kirliliği Parametrelerine Meteorolojik Koşulların Etkisi. Journal of Turgut Ozal Medical Center, 4(3), 265-269. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/totm/issue/13148/158563
• Eljadid, A. G. (1992). Urban heat island effect in İstanbul city. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://polen.itu.edu.tr/items/7b72b64c-b5f7-42af-bd71-b51b49e41171
• Eminoğlu, Y. (2023). Yüzey kentsel ısı adası yoğunluğu ve kırılganlığının araştırılması: İstanbul metropoliten bölgesi için çok boyutlu bir yaklaşım. İstanbul Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Emiroğlu, M. (1967). Ankara şehrinde hava kirlenmesini arttıran doğal faktörler. Türk Coğrafya Dergisi, (24-25), 172-193. doi: 10.17211/tcd.01119
• Engin, N. (2010). Enerji kaynağı olarak doğalgaz ve Türkiye. Marmara Coğrafya Dergisi, (22), 233-244. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/marucog/issue/469/3798
• Erdem Okumuş, D. (2022). Kentsel mikro iklimin iyileştirilmesine yönelik kent dokularında ısı adası etki değerlendirme ve azaltım stratejileri geliştirme modeli: İstanbul örneği. İstanbul Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Ergene, E. M. (2016). Landsat 8 uydu görüntüsü kullanılarak yeryüzü sıcaklıklarının uzaktan algılama tekniği ile belirlenmesi: İstanbul örneği. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Erol, H. (1996). Ankara'da hava kirliliği ve çözüm yolları. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• ESA (2024). Meteosat satellites, 24.11.2024 tarihinde https://www.esa.int/Applications/Observing_the_Earth/Meteosat_satellites#:~:text=Initiated%20in%201972%20by%20ESA's,1%20from%20Kourou%2C%20French%20Guiana. adresinden erişilmiştir.
• Esri (2024). Timeline of the evolution of GIS, 24.11.2024 tarihinde https://www.esri.com/en-us/what-is-gis/history-of-gis adresinden erişilmiştir.
• Esringü, A. & Toy, S. (2021). Kent İklimine Çatı ve Cephe Bahçelerinin Etkisi. Climate and Health Journal, 1(2), 97-103. Erişim adresi: https://climateandhealthj.org/index.php/ch/article/view/19/33
• Etikan, D. İ. & Alpar, D. (1995). Ankara’daki hava kirliliği üzerine bir çalışma. Journal of Turgut Ozal Medical Center, 2(2), 184-188. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/totm/issue/13157/158764
• EUMETSAT (2024). Meteosat Series, 09.12.2024 tarihinde https://www.eumetsat.int/our-satellites/meteosat-series adresinden erişilmiştir.
• Everest, N. (1993). Sivas kentinde hava kirliliğinin incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sivas. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Ezber, Y., Sen, L. O., Kindap, T. & Karaca, M. (2007). Climatic effects of urbanization in Istanbul: a statistical and modeling analysis. International Journal of Climatology, 27(5), 667-679. doi: 10.1002/joc.1420
• Feizizadeh, B., Blaschke, T., Nazmfar, H., Akbari, E. & Kohbanani, H. R. (2013). Monitoring land surface temperature relationship to land use/land cover from satellite imagery in Maraqeh County, Iran. Journal of Environmental Planning and Management, 56 (9), 1290–1315. doi: 10.1080/09640568.2012.717888
• Fındık, O. (2021). Yerleşmelerde güneş ışınımından optimum yararlanma ve gökyüzü görüş faktörünün belirlenmesine yönelik bir algoritma önerisi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Gallo, K. P., McNab, A. L., Karl, T. R., Brown, J. F., Hood, J. J. & Tarpley, J. D. (1993). The use of NOAA AVHRR data for assessment of the urban heat island effect. Journal of Applied Meteorology and Climatology, 32 (5), 899-908. doi: 10.1175/1520-0450(1993)032<0899:TUONAD>2.0.CO;2
• Geçen, R., & Aytemur, D. (2022). Termal uzaktan algılama görüntüsü ile Hatay ili yer yüzey sıcaklığının belirlenmesi, yer şekilleri ve arazi örtüsüyle ilişkilendirilmesi. Çukurova Araştırmaları, 8(3), 514-534. doi: 10.29228/cukar.66583
• Gökdemir, N. (2020). Yapay su yapılarının yer yüzey sıcaklığı değişimine olan etkilerinin meteorolojik veriler ve uydu görüntüleri ile araştırılması: Afyonkarahisar örneği. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Güllü, G. (1999). Çevrenin önemi, İstanbul'da yaşanan hava kirliliği ve kaliteli kömür kullanımının hava kalitesine etkisi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Gülten, A. & Aksoy, U. T. (2010). Gökyüzü Görüş Faktörü ve Bina Yüzey Sıcaklıklarına Bağlı Olarak Cadde Geometrisi-Güneş Işınımı İlişkisi. Firat University Journal of Engineering Science, 22(2), 157-170. Erişim adresi: https://research.ebsco.com/c/fqb72i/viewer/pdf/5t3ax4oiff
• Gümüş, A. E. (2015). Ankara kenti ısı adası oluşumunun saptanması ve değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Gümüş, M. G. & Durduran, S. S. (2022). Arazi kullanımı/arazi örtüsü değişiminin arazi yüzey sıcaklığı üzerindeki etkisinin Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Tekniği kullanılarak araştırılması. IV. Uluslararası Türk Dünyası Fen Bilimleri ve Mühendislik Kongresi, 23-24 Haziran, Niğde. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/361513037_Arazi_kullanimiarazi_ortusu_degisiminin_arazi_yuzey_sicakligi_uzerindeki_etkisinin_Uzaktan_Algilama_ve_Cografi_Bilgi_Sistemleri_Teknigi_kullanilarak_arastirilmasi
• Güneş, M. (1987). Hava kirliliğinde etkili parametrelerin istatistiksel analizi. Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Güran, Ş. (2023). Fiziksel boyutta kentsel iklim direncinin analitik hiyerarşi süreci (AHP) yöntemi ile belirlenmesi: Sivas ili örneği. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sivas. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Halder, B., Bandyopadhyay, J. & Banik, P. (2021). Monitoring the effect of urban development on urban heat island based on remote sensing and geo-spatial approach in Kolkata and adjacent areas, India. Sustainable Cities and Society, 74, 1-18. doi: 10.1016/j.scs.2021.103186
• Hammerle, M., Gal, T., Unger, J. & Matzarakis, A. (2011). Comparison of models calculating the sky view factor used for urban climate investigations. Theoretical and Applied Climatology, 105, 521-527. doi: 10.1007/s00704-011-0402-3
• Hann, J. V. (1885). Über den Temperaturunterschied zwischen Stadt und Land [On the temperature difference between town and country]. Österreichischen Gesellschaft für Meteorologie, Zeitschrift, 20, 457-462.
• He, B. J., Ding, L. & Prasad, D. (2020). Relationships among local-scale urban morphology, urban ventilation, urban heat island and outdoor thermal comfort under sea breeze influence. Sustainable Cities and Society, 60, 102289. doi: 10.1016/j.scs.2020.102289
• Hidalgo, J., Masson, V., & Gimeno, L. (2010). Scaling the daytime urban heat island and urban-breeze circulation. Journal of Applied Meteorology and Climatology, 49(5), 889-901. doi: 10.1175/2009JAMC2195.1
• Himayah, S., Ridwana, R. & Ismail, A. (2020). Land surface temperature analysis based on land cover variations using satellite imagery. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 500(1), 1–9. doi: 10.1088/1755-1315/500/1/012019
• Howard, L. (1818). The climate of London. Dublin: SATTAL.
• Höppe, P. (1993) Heat balance modelling. Experientia, 49, 741–746. doi: 10.1007/BF01923542
• Höppe, P. (1999) The physiological equivalent temperature–a universal index for the biometeorological assessment of the thermal environment. International Journal of Biometeorology, 43, 71–75. doi: 10.1007/s004840050118 Hwang, R. L., Lin, T. P. & Matzarakis, A. (2011). Seasonal effects of urban street shading on long-term outdoor thermal comfort. Building and environment, 46(4), 863-870. doi: 10.1016/j.buildenv.2010.10.017
• Imhoff, M. L., Zhang, P., Wolfe, R. E. & Bounoua, L. (2010). Remote sensing of the urban heat island effect across biomes in the continental USA. Remote sensing of environment, 114(3), 504-513. doi: 10.1016/j.rse.2009.10.008
• Irfeey, A. M. M., Chau, H. W., Sumaiya, M. M. F., Wai, C. Y., Muttil, N. & Jamei, E. (2023). Sustainable mitigation strategies for urban heat island effects in urban areas. Sustainability, 15(14), 10767. doi: 10.3390/su151410767
• Işık, D. (2019). Kentsel iklim değişiminin yapay sinir ağları ile simülasyonu. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sivas. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• İnce, A. (2023). Kentsel ısı adası oluşumu; Trabzon Ortahisar örneği. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Rize. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Jauregui, E. (1973). The urban climate of Mexico City. Erdkunde, 27 (4), 298-307. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/25641419
• Jauregui, E. (1993). Bibliography of urban climate in tropical/subtropical areas, 1981-1991. Geneva: World Meteorological Organization, No: 552. Erişim adresi: https://library.wmo.int/records/item/37193-bibliography-of-urban-climate-in-tropical-subtropical-areas-1981-1991?offset=59
• Jauregui, E. (1996). Bibliography of urban climatology for the period 1992-1995 including a special section on urban climate in tropical/subtropical areas. Geneva: World Meteorological Organization, No: 759. Erişim adresi: https://library.wmo.int/ar/records/item/37197-bibliography-of-urban-climatology-for-the-period-1992-1995-including-a-special-section-on-urban-climate-in-tropical-subtropical-areas?offset=29
• Kaçmaz, G. (2021). Uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri entegresyonu ile arazi örtüsü değişiminin arazi yüzey sıcaklığına etkisinin belirlenmesi: Aksaray ili örneği. Aksaray Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aksaray. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Kaçmaz, G. & Gürbüz, E. (2022). Arazi örtüsü değişiminin arazi yüzey sıcaklığına etkisinin uzaktan algılama ve CBS entegrasyonu ile belirlenmesi: Aksaray ili örneği. Harita Dergisi, 88(167), 38-54. Erişim adresi: https://www.harita.gov.tr/uploads/files/articles/arazi-ortusu-degisiminin-arazi-yuzey-sicakligina-etkisinin-uzaktan-algilama-ve-cbs-entegr-1590.pdf.
• Kadıoğlu, M. & Toros, H. (1993). Şehirleşmenin Türkiye’de iklime etkisi. Türk Devletleri Arasında 2. İlmi İşbirliği Konferansı, 26-29 Haziran, Almatı, Kazakistan. Erişim adresi: https://web.itu.edu.tr/~toros/yayinlar/sehirlesmenin_Turkiyede_iklime_etkisi.pdf.
• Kadıoğlu, M. (1995). Şehirleşmenin İstanbul’da yağışa etkisi. II. Hava Kirlenmesi, Modellemesi ve Kontrolü Sempozyumu, 22-24 Mart, İstanbul. Erişim adresi: https://www.academia.edu/20268305/%C5%9Eehirle%C5%9Fmenin_%C4%B0stanbulda_Ya%C4%9F%C4%B1%C5%9Fa_Etkisi.
• Kadıoğlu, M. (1997a). Trends in surface air temperature data over Turkey. İnternational Journal of Climatology, 17(5), 511-520. doi: 10.1002/(SICI)1097-0088(199704)17:5<511::AID-JOC130>3.0.CO;2-0
• Kadıoğlu, M. (1997b). Şehirleşmenin Marmara Bölgesindeki yağışlara etkisi. Su ve Çevre Sempozyumu, 2-5 Haziran, İstanbul. Erişim adresi: https://www.mmo.org.tr/sites/default/files/38901788c533e82_ek.pdf.
• Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Meteoroloji Laboratuvarı (2024). Tarihçe, 26.11.2024 tarihinde https://meteoroloji.boun.edu.tr/tarihce.php adresinden erişilmiştir.
• Kanter Otçu, İ. (2023). Kent ikliminin geometrik indeksler ve termal konfor üzerinden değerlendirilmesi: Ankara kenti örneği. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Karaca, M., Anteplioğlu, Ü. & Karsan, H. (1995). Detection of urban heat island in Istanbul, Turkey. II. Nuovo Cimento, 18(1), 49–55. doi: 10.1007/BF02561458
• Karaca, M., Tayanç, M. & Toros, H. (1995). Effects of urbanization on climate of İstanbul and Ankara. Atmospheric Environment, 29(23), 3411-3421. doi: 10.1016/1352-2310(95)00085-D
• Kartal, Ş. (1985). Kayseri'deki hava kirliliği ve kirletici konsantrasyonlarının meteorolojik parametrelerle ilişkisi. Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kayseri. Erişim adresi:https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Katzschner, L. (1988). The urban climate as a parameter for urban development. Energy and Buildings, 11, 137-147. doi: 10.1016/0378-7788(88)90030-8
• Kayahan, N. G. (2020). Farklı arazi örtüsü ve kullanımının yer yüzey sıcaklıklarına etkisinin uydu görüntüleri ile belirlemesi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Keleş, R. Y. (1962). Şehirlerde hava kirlenmesi problemi. İller ve Belediyeler Dergisi, 203, 417-420. Erişim adresi: https://www.tbb.gov.tr/online/dergiler/1962/1962_eylul/index.html#p=2.
• Kesgin Atak, B. (2020). Analysing the relationships between land use/land cover and urban land surface temperature using regression tree in İzmir. International Journal of Geography and Geography Education, (41), 280-291. doi: 10.32003/igge.632841
• Kesgin Atak, B. & Ersoy Tonyaloğlu, E. (2020). Alan kullanım/arazi örtüsü ve bitki örtüsündeki değişimin arazi yüzey sıcaklığına etkisinin değerlendirilmesi: Aydın ili örneği. Turkish Journal of Forestry, 21(4), 489-497. doi: 10.18182/tjf.786827
• Khorrami, B. & Gündüz, O. (2019). Uzaktan Algılama ve CBS’nin Yüzey Sıcaklığı ve Kentsel Isı Adası Tespit ve Analizinde Uygulanması. Meteorolojik Uzaktan Algılama Sempozyumu, 11-15 Ekim, Antalya. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/profile/BehnamKhorrami/publication/337275043_Uzaktan_Algilama_ve_CBS'nin_Yuzey_Sicakligi_ve_Kentsel_Isi_Adasi_Tespit_ve_Analizinde_Uygulanmasi/links/5dce537b92851c382f3e1459/Uzaktan-Algilama-ve-CBSnin-Yuezey-Sicakligi-ve-Kentsel-Isi-Adasi-Tespit-ve-Analizinde-Uygulanmasi.pdf
• Kırcı, B. & Yılmaz, E. (2024). Kastamonu şehri yakın çevresinde aylık ve günlük yüzey sıcaklık değişimleri. Kastamonu İnsan ve Toplum Dergisi, 2(4), 187-222. doi: 10.5281/zenodo.13902427
• Kidder, S. Q. & Vonder Haar, T. H. (1995). Satellite Meteorology: An Introduction. San Diego: Academic Press.
• Koç, K. & Toy, S. (2022). Yeşil Bina Uygulamalarının Sürdürülebilirlik İlkeleri Açısından Değerlendirilmesi ve Sivas Hobbit Yamaç Evleri Örneği. JENAS Journal of Environmental and Natural Studies, 4(1), 52-64. doi: 10.53472/jenas.1060741
• Kolev, I., Savov, P., Kaprielov, B., Parvanov, O. & Simeonov, V. (2000). Lidar observation of the nocturnal boundary layer formation over Sofia, Bulgaria. Atmospheric Environment, 34(19), 3223-3235. doi: 10.1016/S1352-2310(99)00490-2
• Kum, G. (2006). Göztepe, Kandilli ve Şile sıcaklık verileri kullanılarak İstanbul’da şehir ısı adası etüdü. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Kum, G. & Kılıç, S. (2013). Şehirleşmenin sıcaklık ve yağış parametreleri üzerine etkisi: Gaziantep örneği. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 21-42. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/kilissbd/issue/45256/566845.
• Kuşçu Şimşek, Ç. (2013). İstanbul’da kentsel iklim üzerine antropojenik etkiler: kent ısı adalarının incelenmesi. Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Kuşçu Şimşek, Ç. & Şengezer, B. (2012). İstanbul Metropoliten Alanında Kentsel Isınmanın Azaltılmasında Yeşil Alanların Önemi. Megaron, 7(2), 116-128. Erişim adresi: https://research.ebsco.com/c/fqb72i/search/details/v77vjslumb?db=obo Landsat (2024). Landsat 1, 09.12.2024 tarihinde https://landsat.gsfc.nasa.gov/satellites/landsat-1/ adresinden erişilmiştir.
• Landsberg, H.E. (1981). The urban climate. New York: Academic Press.
• Lee, K. W., Craver, V. O., Kohm, S., Chango, H. (2010). Cool pavements as a sustainable approach to green streets and highways. In Green Streets and Highways. 2010: An Interactive Conference on the State of the Art and How to Achieve Sustainable Outcomes, 235-247. doi: 10.1061/41148(389)20
• Le Moal, S. (2023). History of meteorological satellites. Phulpin, T., Renaut, D., Roquet, H., Camy-Peyret, C. (Eds.), Satellites for Atmospheric Sciences 1: Meteorology, Climate and Atmospheric içinde (3-36). Londra & Hoboken: ISTE & Wiley.
• Lenschow, D. H., & Dutton, J. A. (1964). Surface temperature variations measured from an airplane over several surface types. Journal of Applied Meteorology and Climatology, 3(1), 65-69. doi: 10.1175/1520-0450(1964)003<0065:STVMFA>2.0.CO;2
• Li, X., Stringer, L. C. & Dallimer, M. (2021). The spatial and temporal characteristics of urban heat island intensity: implications for East Africa’s urban development. Climate, 9(4), 51. doi: 10.3390/cli9040051
• Lin, C. Y., Chen, F., Huang, J. C., Chen, W. C., Liou, Y. A & Liu, S. C. (2008). Urban heat island effect and its impact on boundary layer development and land–sea circulation over northern Taiwan. Atmospheric Environment, 42(22), 5635-5649. doi: 10.1016/j.atmosenv.2008.03.015
• Lorenz, D. (1966). The effect of the long-wave reflectivity of natural surfaces on surface temperature measurements using radiometers. Journal of Applied Meteorology and Climatology, 5 (4), 421-430. doi: 10.1175/1520-0450(1966)005<0421:TEOTLW>2.0.CO;2
• Mamizadeh, S. (2019). Yapay sinir ağları ile yüzey sıcaklık ve albedo modellemesi. İstanbul Aydın Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Manso, M. & Castro-Gomes, J. (2015). Green wall systems: A review of their characteristics. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 41, 863-871. doi: 10.1016/j.rser.2014.07.203
• Manso, M., Teotonio, I., Silva, C. M. & Cruz, C. O. (2021). Green roof and green wall benefits and costs: A review of the quantitative evidence. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 135. doi: 10.1016/j.rser.2020.110111
• Mascaro, J. J. (2012). Shaded pavements in the urban environment–a case study. Road materials and pavement design, 13(3), 556-565. doi: 10.1080/14680629.2012.657098
• Matson, M., McClain, E. P., McGinnis Jr, D. F., & Pritchard J. A. (1978). Satellite detection of urban heat islands. Monthly Weather Review, 106 (12), 1725-1734. doi: 10.1175/1520-0493(1978)106<1725:SDOUHI>2.0.CO;2
• Matzarakis, A., Rutz, F., & Mayer, H. (2007). Modelling radiation fluxes in simple and complex environments-application of the RayMan model. International Journal of Biometeorology, 51, 323-334. doi: 10.1007/s00484-006-0061-8
• Matzarakis, A., Rutz, F., & Mayer, H. (2010). Modelling radiation fluxes in simple and complex environments: basics of the RayMan model. International Journal of Biometeorology, 54, 131-139. doi: 10.1007/s00484-009-0261-0
• Menut, L., Flamant, C., Pelon, J., & Flamant, P. H. (1999). Urban boundary-layer height determination from lidar measurements over the Paris area. Applied Optics, 38(6), 945-954. doi: 10.1364/AO.38.000945
• Mercan, Ç. (2020). Yer Yüzey Sıcaklığının Termal Uzaktan Algılama Görüntüleri ile Araştırılması: Muş İli Örneği. Türkiye Uzaktan Algılama Dergisi, 2(2), 42-49. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/tuzal/issue/57834/787041.
• Miles, V., & Esau, I. (2017). Seasonal and spatial characteristics of urban heat islands (UHIs) in northern West Siberian cities. Remote sensing, 9(10), 989. doi: 10.3390/rs9100989
• MODIS (2024). About, 09.12.2024 tarihinde https://modis.gsfc.nasa.gov/about/ adresinden erişilmiştir.
• Murayama, T., Furushima, M., Oda, A., Iwasaka, N., & Kai, K. (1996). Depolarization ratio measurements in the atmospheric boundary layer by lidar in Tokyo. Journal of the Meteorological Society of Japan. Ser. II, 74(4), 571-578. doi: 10.2151/jmsj1965.74.4_571
• NASA (2024). Advanced Spaceborne Thermal Emission and Reflection Radiometer, 09.12.2024 tarihinde https://terra.nasa.gov/about/terra-instruments/aster adresinden erişilmiştir.
• NESDIS (2021). Celebrating 60 Years of the World’s First Weather Satellite, 23.11.2024 tarihinde https://www.nesdis.noaa.gov/news/celebrating-60-years-of-the-worlds-first-weather-satellite#:~:text=On%20April%201%2C%201960%2C%20the,world's%20first%20successful%20meteorological%20satellite.&text=Nearly%2063%20years%20ago%2C%20on,placed%20in%20orbit%20around%20Earth. adresinden erişilmiştir.
• NESDIS (2024a). History of NOAA Satellites, 09.11.2024 tarihinde https://www.nesdis.noaa.gov/our-satellites/related-information/history-of-noaa-satellites adresinden erişilmiştir.
• NESDIS (2024b). Geostationary Satellites: A Look Back, 09.11.2024 tarihinde https://www.nesdis.noaa.gov/our-satellites/related-information/history-of-noaa-satellites/goes-history adresinden erişilmiştir.
• Nichol, J. E., Fung, W. Y., Lam, K. S., & Wong, M. S. (2009). Urban heat island diagnosis using ASTER satellite images and ‘in situ’air temperature. Atmospheric Research, 94(2), 276-284. doi: 10.1016/j.atmosres.2009.06.011
• Nişancı, A. (1994). Belli hava durumlarında Erzurum’un hava kirliliği. Edebiyat ve Beşeri Bilimler Dergisi, (15), 319-324. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/literatureandhumanities/issue/83391/1445494. Oguz, H. (2017). Landsat 8 uydu görüntüsünden otomatik yer yüzey sıcaklığı eldesi: Diyarbakır-Türkiye örneği. Turkish Journal of Forest Science, 1(1), 33-43. doi: 10.32328/turkjforsci.296845
• Oguz, H., Doygun, N., Kısakürek, Ş., & Özçalık, M. (2019). Calculating Surface Temperature of Izmir, Turkey. ArtGRID-Journal of Architecture Engineering and Fine Arts, 1(2), 36-46. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/artgrid/issue/51326/664786.
• Oke, T. R. (1973). City size and the urban heat island. Atmospheric Environment (1967), 7(8), 769-779. doi: 10.1016/0004-6981(73)90140-6
• Oke, T. R. (1974). Review of urban climatology, 1968-1973. Genova: World Meteorological Organization, Vol: 383. Erişim adresi: https://urban-climate.org/wp-content/uploads/2023/10/Oke_1974.pdf
• Oke, T. R. (1979). Review of urban climatology, 1973-1976. Genova: Secretariat of the World Meteorological Organization, Vol: 539. Erişim adresi: https://urban-climate.org/wp-content/uploads/2023/10/Oke_1979_wmo_539.pdf
• Oke, T. R. (1981b). Bibliography of urban climate, 1977-1980. Vancouer: World Meteorological Organization, Vol: 45. Oke, T. R. (1981a). Canyon geometry and the nocturnal urban heat island: Comparison of scale model and field observations. Journal of Climatology, 1(3), 237-254. doi: 10.1002/joc.3370010304
• Oke, T. R. (1982a). The energetic basis of the urban heat island. Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society, 108 (455), 1–24. doi: 10.1002/qj.49710845502
• Oke T. R. (1982b). Bibliography of urban climate, 1977-1980. World Meteorological Organization, Vol: 45. https://urban-climate.org/wp-content/uploads/2023/10/Oke_1983_wcp_45_en.pdf
• Oke, T. R. (1987). Boundary layer climates (Second Edition). Methuen: Routledge.
• Oke, T. R. (1990). Bibliography of urban climate, 1981-1988. Genova: World Meteorological Organization, Vol: 397. Erişim adresi: https://library.wmo.int/records/item/37329-bibliography-of-urban-climate-1981-1988?offset=7741
• Oke, T. R. (2004). Siting and exposure of meteorological instruments at urban sites. 27th NATO/CCMS International Technical Meeting on Air Pollution Modelling and its Application, 25-29 October, Banff/Kanada. Erişim adresi: https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-0-387-68854-1_66.
• Oke, T. R., & Maxwell, G. B. (1975). Urban heat island dynamics in Montreal and Vancouver. Atmospheric Environment (1967), 9(2), 191-200. doi: 10.1016/0004-6981(75)90067-0
• Okur, E. H. (2022). A generative urban configuration model: Optimization of sky view factor and open spaces. Yaşar Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Olgun, Ç. (1996). Hava kirliliğinin 0-2 yaş grubunda solunum sistemi enfeksiyonlarına mortalite ve morbidite yönünden etkisi. Sağlık Bakanlığı, İstanbul Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Yayımlanmamış Tıpta Uzmanlık Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Orhan, O. (2021). Mersin İlindeki Kentsel Büyümenin Yer Yüzey Sıcaklığı Üzerine Etkisinin Araştırılması. Geomatik, 6(1), 69-76. doi: 10.29128/geomatik.679858
• Ozdemir, H., Unal, A., Kindap, T., Turuncoglu, U. U., Durmusoglu, Z. O., Khan, M., Tayanc, M., & Karaca, M. (2012). Quantification of the urban heat island under a changing climate over Anatolian Peninsula. Theoretical and applied climatology, 108, 31-38. doi: 10.1007/s00704-011-0515-8
• Özbilge, M. K. (2020). Şehir ısı adası ile yüzey adası kavramları arasındaki farklar ve İstanbul örneği. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Özçelik, H. (2018). Doğal gaz dağıtım ve satış işletmelerinde özellik arzeden muhasebe işlemleri: İGDAŞ örneği. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Özdemir, H. (2013). Investigation of the impact of urbanization on climate and air quality: a case study over Turkey. Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Özkök, M. K., Tok, E., Gündoğdu, H. M., & Demir, G. (2017). Arazi yüzey sıcaklığı farklılaşmalarının kentsel gelişim ve planlama süreçleri açısından uzaktan algılama verileri ile değerlendirilmesi: Çorlu/Çerkezköy/Ergene/Kapaklı alt bölgesi örneği. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi, 5(2), 69-79. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/tbbbd/issue/32854/365405.
• Özsoy, Y. (1988). İzmir'de hava kirliliğinin meteorolojik klimatolojik nedenleri. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Pal, R. K., Goyal, P., & Sehgal, S. (2020). Thermal performance of buildings with light colored exterior materials. Materials Today: Proceedings, 28, 1307-1313. doi: 10.1016/j.matpr.2020.04.508
• Papanastasiou, D. K., & Melas, D. (2009). Climatology and impact on air quality of sea breeze in an urban coastal environment. International Journal of Climatology: A Journal of the Royal Meteorological Society, 29(2), 305-315. doi: 10.1002/joc.1707
• Park, J. H., Kim, J., Yoon, D. K., & Cho, G. H. (2016). The influence of Korea’s green parking project on the thermal environment of a residential street. Habitat International, 56, 181-190. doi: 10.1016/j.habitatint.2016.05.005
• Parsova, Ö. (2020). Kentsel ısı adası etkisinin yapısal ve bitkisel alanlarda incelenmesi: Kadıköy ilçesi örneği. Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Peng, S., Piao, S., Ciais, P., Friedlingstein, P., Ottle, C., Bréon, F. M., Nan, H., Zhou, L., & Myneni, R. B. (2012). Surface urban heat island across 419 global big cities. Environmental science & technology, 46(2), 696-703. doi: 10.1021/es2030438
• Polat, N. (2020). Mardin ilinde uzun yıllar yer yüzey sıcaklığı değişiminin incelenmesi. Türkiye Uzaktan Algılama Dergisi, 2(1), 10-15. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/tuzal/issue/52699/649526
• Rao, P. K. (1972). Remote Sensing of Urban Heat Islands from an Environmental Satellite. Bulletin of the American Meteorological Society, 53, 647-648.
• Rawat, M., & Singh, R. N. (2022). Impact of light-colored paint materials on discomfort in a building for hot-dry climate. Materials Today: Proceedings, 52, 998-1005. doi: 10.1016/j.matpr.2021.10.470
• Renou, E. (1855). Instructions meteorologiques. Annuaire Societe Meeorologie de France, 3(1), 73-160. Renou, E. (1868). Differences de temperature entre la ville et la campagne'. Annuaire Societe Meeorologie de France, 3, 83-97.
• Saltikoff, E., Friedrich, K., Soderholm, J., Lengfeld, K., Nelson, B., Becker, A., Hollmann, R., Urban, B., & Tassone, C. (2019). An overview of using weather radar for climatological studies: Successes, challenges, and potential. Bulletin of the American Meteorological Society, 100(9), 1739-1752. doi: 10.1175/BAMS-D-18-0166.1
• Samancı, Ö. N., & Toy, S. (2024). Soğuk İklim Kentlerinde İklim Değişikliğine Uyumlu Kentsel Tasarım İlkeleri. Doğu Coğrafya Dergisi, 29(51), 90-99. doi: 10.17295/ataunidcd.1453087 Santamouris, M. (2007). Heat island research in Europe: the state of the art. Advances in building energy research, 1(1), 123-150. doi: 10.1080/17512549.2007.9687272
• Sarı, E. N., & Yılmaz, S. (2021). Farklı sokak kanyonlarında rüzgârın hava kirliliği dağılımı üzerindeki etkisi: Erzurum örneği. Planlama, 31(3), 466-479. doi: 10.14744/planlama.2021.49368
• Schmauss, A. (1927). Groszstadte und Niederschlag. Meteorolog. Z. 44, 339-341.
• Schmetz, J., Pili, P., Tjemkes, S., Just, D., Kerkmann, J., Rota, S., & Ratier, A. (2002). An introduction to Meteosat second generation (MSG). Bulletin of the American Meteorological Society, 83(7), 977-992. doi: 10.1175/1520-0477(2002)083<0977:AITMSG>2.3.CO;2
• Schmidt, W. (1917). Zum Einfluss grosser Stadte auf das Klima. Naturwissenschaften, 5, 494-495. doi: 10.1007/BF02450060
• Schmidt, W. (1927). Die Verteilung der Minimumtemperaturen in der Frostnacht des 12.5.1927 im Gemeindegebiet von Wien. Fortschr. Landwirtsch. 2(21), 681-686.
• Schmidt, W. (1930). Kleinklimatische Aufnahmen durch Temperaturfahrten. Meteorologische Zeitschrift, 47, 92-106.
• Sengel, C. M. Y. (1992). Kadıköy belediye sınırları içerisinde ısınmada kullanılan yakıtlardan kaynaklanan hava kirliliğinin boyutlarının belirlenmesi ve öneriler getirilmesi. Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Sensoy, S., Türkoğlu, N., Çiçek, İ., Demircan, M., Arabacı, H., & Bölük, E. (2015). Urbanization effect on trends of extreme temperature indices in Ankara. VII. Uluslararası Katılımlı Atmosfer Bilimleri Sempozyumu, 28-30 Nisan, İstanbul. Erişim adresi: https://www.mgm.gov.tr/FILES/iklim/yayinlar/2015/3.pdf
• SentiWiki (2024). SentiWiki Home Page, 09.12.2024 tarihinde https://sentiwiki.copernicus.eu/web/sentiwiki adresinden erişilmiştir.
• Shafique, M., Kim, R., & Rafiq, M. (2018). Green roof benefits, opportunities and challenge –A review. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 90, 757-773. doi: 10.1016/j.rser.2018.04.006
• Shang, K., Xu, L., Liu, X., Yin, Z., Liu, Z., Li, X., Yin, L., & Zheng, W. (2023). Study of urban heat island effect in Hangzhou Metropolitan Area based on SW-TES algorithm and Image Dichotomous Model. Sage Open, 13(4). doi: 10.1177/21582440231208851
• Sierka, E., Radosz, Ł., Ryś, K., & Woźniak, G. (2022). Ecosystem services and post-industrial areas. Dyczko, A., Jagodzinski, A. M., Wozniak, G. (Eds), Green Scenarios: Mining Industry Responses to Environmental Challenges of the Anthropocene Epoch içinde (265-274). Leiden: CRC Press.
• Somuncu, D. H. (2021). Kentsel ısı adası etkisinin yerel iklim bölgeleri sınıflandırma sistemi kullanılarak irdelenmesi: Ankara kent merkezi örneği. Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Stone Jr, B. (2001). A remote sensing analysis of residential land use, forest canopy distribution, and surface heat island formation in the Atlanta Metropolitan Region. Georgia Institute of Technology, Thesis (PhD), Erişim adresi: https://repository.gatech.edu/entities/publication/71630b79-2514-44d7-aaf3-3db1b132b6d5
• Şahin, M., Yıldız, B., Şenkal, O., & Peştemalcı, V. (2011). Uydu verileri kullanılarak Izmir şehir merkezinin yer yüzey sıcaklığının tahmini. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 15(1), 36-45. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/sdufenbed/issue/20794/222159.
• Şekertekin, A. (2019). Işınım Transferi Denklemi Baz Alınarak Yer Yüzey Sıcaklığının Landsat-8 Uydu Verileri ile Haritalanması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 19(3), 769-777. doi: 10.35414/akufemubid.559576
• Şekertekin, A., Çiçekli, S. Y., & Arslan, N. (2018). Gece ve gündüz yer yüzey sıcaklığı görüntüleri ile yüzey ısı adası analizi. VII. Uzaktan Algılama-CBS Sempozyumu, 18-21 Eylül, Eskişehir. Erişim adresi:http://uzalcbs.org/wp-content/uploads/bildiriler/2018/2018_6905.pdf.
• Şekertekin, A., Kutoğlu, Ş. H., Kaya, Ş., & Marangoz, A. M. (2015). Uydu Verileri ile Arazi Örtüsündeki Yer Yüzey Sıcaklığı Değişimlerinin Analizi: Zonguldak Örneği, Türkiye. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 25-28 Mart, Ankara. Erişim adresi: https://obs.hkmo.org.tr/show-media/resimler/ekler/82d5c1f3a23df2c_ek.pdf
• Şekertekin, A., & Marangoz, A. M. (2019). Zonguldak Metropolitan Alanındaki Arazi Kullanımı Arazi Örtüsünün Yer Yüzey Sıcaklığına Etkisi. Geomatik, 4(2), 101-111. doi: 10.29128/geomatik.497051
• Şengün, E. (2022). Arazi örtüsü-arazi kullanımı değişikliğinin yer yüzey sıcaklığına etkisinin Landsat görüntüleri ve Google Earth Engine platformu kullanımıyla uzun vadeli izlenmesi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Şenlik, Y. F. (2024). Antalya ilinde orman yangınlarının farklı parametrelerle ilişkisi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Şenlik, Y. F., & Çiçek, İ. (2025). MODIS-AQUA verilerine göre Bursa şehri ve çevresinde yüzey sıcaklıklarının dağılışı ve eğilimleri. Türk Coğrafya Dergisi, (87), 79-97. doi: 10.17211/tcd.1642864
• Şenlik, Y. F., & Yılmaz, E. (2023). MODIS Verilerine göre İzmir ve Manisa Şehirleri ve Çevresinde Yüzey Sıcaklık Dağılışı ve Eğilimleri. Ege Coğrafya Dergisi, 32(1), 51-68. doi: 10.51800/ecd.1223028
• Şenlik, Y. F., & Yılmaz, E. (2024). İzmir ve Manisa şehirlerinde en sıcak ve en soğuk noktaların dağılışı ile arazi kullanımı arasındaki ilişkiler. Türk Coğrafya Dergisi, (86), 45-56. doi: 10.17211/tcd.1488891
• Şenlik, Y. F., & Yılmaz, E. (2025). Antalya İlinde Yüzey Sıcaklıklarındaki Değişimler ve Orman Yangınları ile İlişkisi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 11(1), 220-248. doi: 10.21324/dacd.1532721
• Şensoy, S., Shahin, L., Yılmaz, E., Türkoğlu, N., Çiçek, İ., Darende, V., & Yazıcı, B. (2017). Antalya Yüzey Isı Adası Özelliklerinin Uydu Verileri ile Analizi. III. Meteorolojik Uzaktan Algılama Sempozyumu, 16-19 Ekim, Antalya. Erişim adresi: https://www.mgm.gov.tr/FILES/iklim/yayinlar/2017/17.pdf
• Şentürk, Y., & Çubukçu, K. M. (2022). Kentsel soğuk alan soğutma kapasitesinin araştırılması, İzmir örneği. Çevre Şehir ve İklim Dergisi, 1(1), 106-126. Erişim adresi:https://dergipark.org.tr/tr/pub/csid/issue/69388/1102333
• Şentürk, Y., & Çubukçu, K. M. (2023). Kentsel Mekânda Soğutma Yayılımının Araştırılması, İzmir Örneği. Coğrafi Bilimler Dergisi, 21(2), 453-480. doi: 10.33688/aucbd.1340464
• Tanrıkulu, M. (2006). İzmir’de şehirleşmenin sıcaklık ve yağış üzerine etkisi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Taşdelen, Ö. (2019). Yer yüzey sıcaklık haritalarının yerel ve ülke ölçeğinde zamansal ve mekânsal olarak uzaktan algılama ile tespiti. Kocaeli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Tayanç, M., Karaca, M., & Yenigün, O. (1997). Annual and seasonal air temperature trend patterns of climate change and urbanization effects in relation to air pollutants in Turkey. Journal of Geophysical Research: Atmospheres, 102(D2), 1909-1919. doi: 10.1029/96jd02108
• Tayanç, M., & Toros, H. (1997). Urbanization effects on regional climate change in the case of four large cities of Turkey. Climatic Change, 35, 501-524. doi: 10.1023/A:1005357915441
• Taymuş, N. (2009). NOAA-AVHRR verileri kullanılarak Çukurova bölgesinin yayınırlık değerlerinin bulunması. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• T. C. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) (2024). Türkiye Meteoroloji Gözlem Sistemleri İstatistiksel Analizleri: (1949-2024), 04.01.2025 tarihinde https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?k=gozlemSistemleri adresinden erişilmiştir.
• T. C. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) (2024). Türk Meteoroloji Tarihi, 11.12.2024 tarihinde https://www.mgm.gov.tr/genel/meteorolojitarihi.aspx adresinden erişilmiştir. T. C. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) (2025). Meteoroloji Radarı Nedir? 16.05.2025 tarihinde https://www.mgm.gov.tr/genel/meteorolojiradarlari.aspx#:~:text=Meteoroloji%20Radar%C4%B1%20Nedir%3F,dijital%20formda%20bilgiler%20al%C4%B1nmaya%20ba%C5%9Flanm%C4%B1%C5%9Ft%C4%B1r. Adresinden erişilmiştir.
• T. C. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Sürekli İzleme Merkezi (SİM) (2024). Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı (UHKİA), 10.12.2024 tarihinde https://sim.csb.gov.tr/intro/uhkia#:~:text=%C4%B0lk%20olarak%201961%20y%C4%B1l%C4%B1nda%20Ankara,saatlik%20ortalamalar%20verebilen%20tam%20otomatik adresinden erişilmiştir.
• Temizöz, H. P. (2019). Kentsel ve kırsal alanlarda şehirleşmenin etkisinin, iklim modeli COSMO-CLM ve TERRA-URB kullanılarak incelenmesi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Topuz, M., & Geçen, R. (2021). Silifke ve Erdemli ilçe merkezlerinin yer yüzey sıcaklığına etkisi. Çukurova Araştırmaları Dergisi, 7(14), 439-453. doi: 10.29228/cukar.54129
• Toy, S., & Esringü, A. (2021). Erzurum’da kent kanyonu alanlarının gelişimi ve peyzaj mimarlığı açısından alınabilecek tedbirler. ATA Planlama ve Tasarım Dergisi, 5(2), 89-96. doi: 10.54864/ataplanlamavetasarim.1038118
• Toy, S., & Kayıp, D. B., ve Çağlak, S. (2019). Eskişehir’de (biyo)İklime Duyarlı Kentsel Tasarım Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 9(2), 353-361. doi: 10.17714/gumusfenbil.470288
• Toy, S., & Yılmaz, S. (2010). Evaluation of urban-rural bioclimatic comfort differences over a ten-year period in the sample of Erzincan city reconstructed after a heavy earthquake. Atmósfera, 23(4), 387-402. Erişim adresi: https://www.scielo.org.mx/scielo.php?pid=S0187-62362010000400006&script=sci_abstract&tlng=pt
• Tulay, T. (1994). Doğalgaza dönüşümün hava kalitesi üzerine etkisinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi, Sağlık bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Tunçbilek, L. N. (2023). Climate sensitive design approach to reduce the urban heat island effect: case of poligon stream and its surroundings, Izmir. İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Türkoğlu, N., & Çalışkan, O. (2011). Nevşehir ve Ürgüp’te Şehirleşmenin Biyoklimatik Koşullar Üzerine Etkisi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 51(1), 45-63. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/dtcfdergisi/issue/66783/1044309.
• Türkoğlu, N., Çalışkan, O., Çiçek, İ., & Yılmaz, E. (2012). Şehirleşmenin biyoklimatik koşullara etkisinin Ankara ölçeğinde incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 9(1), 933-955. Erişim adresi: https://arastirmax.com/en/publication/uluslararasi-insan-bilimleri-dergisi/9/1/sehirlesmenin-biyoklimatik-kosullara-etkisinin-ankara-olceginde-incelenmesi/arid/e8ede687-badd-4363-8e79-5843b90a8b23
• Türkoğlu, N., Çiçek, İ., & Gürgen, G. (2004). Analysis of effects of meteorological factors on air pollutant concentrations in Ankara, Turkey. Nuovo Cimento-C, 27(4), 347-358. doi: 10.1393/ncc/i2004-10032-0
• Türkyılmaz, M. (2021). Çanakkale ilindeki 1984-2020 yılları arasındaki kent ısı adası değişiminin Landsat uydu görüntüleri kullanarak çok zamanlı incelenmesi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp .
• Türkyilmaz, M., Özelkan, E., & Karaman, M. (2020). Termal Uydu Görüntülerinden Üretilen Yer Yüzeyi Sıcaklığı ile Hava Sıcaklığı İlişkisinin Değerlendirilmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (20), 932-948. doi: 10.31590/ejosat.799722
• Uçar, A. (1996). Şanlıurfa'da hava kirliliği ve kontrolü. Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Şanlıurfa. Erişim adresi:https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Ulpiani, G. (2021). On the linkage between urban heat island and urban pollution island: Three-decade literature review towards a conceptual framework. Science of the total environment, 751, 1-31. doi: 10.1016/j.scitotenv.2020.141727
• UN-Habitat (2025). Urban energy, 26.04.2025 tarihinde https://unhabitat.org/topic/urban-energy adresinden erişilmiştir.
• Ünal Çilek, M. (2022). Kent Kanyon Geometrilerinin Yer Yüzeyi Sıcaklığı Üzerindeki Etkisi: Kurtuluş Mahallesi Örneği. Türk Uzaktan Algılama ve CBS Dergisi, 3(2), 98-111. doi: 10.48123/rsgis.1095619
• Ünsal, Ö., Aksak, P., & Kartum, Ş. (2024). Investigation of Surface Urban Heat Island by High-Rise Buildings: Istanbul Levent Region. Papers in Applied Geography, 10(4), 376-392. doi: 10.1080/23754931.2024.2393171
• Ünsal, Ö., & Avci, V. (2023). Yer Yüzeyi Sıcaklıkları ile Kentsel Arazi Kullanımı Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi: Şanlıurfa, Diyarbakır ve Mardin Örneği. Türk Uzaktan Algılama ve CBS Dergisi, 4(2), 125-150. doi: 10.48123/rsgis.1195902
• Ünsal, Ö., Kuzulugil, A. C., Aytatlı, B., Demircioğlu ve Yıldız, N. (2023). Alan Kullanım Türlerinin Yer Yüzey Sıcaklığı Verileri ile Zamansal Değişiminin Belirlenmesi (Erzurum Kenti Örneği). Kent Akademisi, 16(2), 1334-1361. doi: 10.35674/kent.1200305
• Vardar, N. (1993). Bursa'daki hava kirliliğinin matematik modelle incelenmesi. Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Vijayaraghavan, K. (2016). Green roofs: A critical review on the role of components, benefits, limitations and trends. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 57, 740-752. doi: 10.1016/j.rser.2015.12.119
• Voogt, J. A., & Oke, T. R. (1998). Radiometric Temperatures of Urban Canyon Walls obtained from Vehicle Traverses. Theoretical and Applied Climatology, 60(1), 199-217. doi: 10.1007/s007040050044
• Wark, D. Q., Yamamoto, G., & Lienesch, J. H. (1962). Methods of estimating infrared flux and surface temperature from meteorological satellites. Journal of the Atmospheric Sciences, 19 (5), 369-384. doi: 10.1175/1520-0469(1962)019<0369:MOEIFA>2.0.CO;2
• Wong, N. H., Tan, C. L., Kolokotsa, D. D., & Takebayashi, H. (2021). Greenery as a mitigation and adaptation strategy to urban heat. Nature Reviews Earth ve Environment, 2(3), 166-181. doi: 10.1038/s43017-020-00129-5
• World Bank (2024a). Population 2023, 23.11.2024 tarihinde https://datacatalogfiles.worldbank.org/ddh-published/0038126/DR0046429/POP.pdf?versionId=2024-07-01T12:43:46.5296311Z adresinden erişilmiştir. World Bank (2024b). Urban population (% of total population), 21.11.2024 tarihinde https://data.worldbank.org/indicator/SP.URB.TOTL.IN.ZS?view=map adresinden erişilmiştir.
• Xiong, Y., Huang, S., Chen, F., Ye, H., Wang, C., ve Zhu, C. (2012). The impacts of rapid urbanization on the thermal environment: A remote sensing study of Guangzhou, South China. Remote sensing, 4(7), 2033-2056. doi: 10.3390/rs4072033
• Yalçın, N. (1990). Erzurum'da hava kirliliğinin klimatik açıdan incelenmesi. İstanbul Üniversitesi, Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Yalcin, T., & Yetemen, O. (2009). Local warming of groundwaters caused by the urban heat island effect in Istanbul, Turkey. Hydrogeology journal, 17(5), 1247-1255. doi: 10.1007/s10040-009-0474-7
• Yamashita, S. (1990). The urban climate of Tokyo. Geographical Review of Japan, 63 (1), 98-107. doi: 10.4157/grj1984b.63.98
• Yang, C., He, X., Yu, L., Yang, J., Yan, F., Bu, K., Chang, L., & Zhang, S. (2017). The cooling effect of urban parks and its monthly variations in a snow climate city. Remote Sensing, 9(10), 1066. doi: 10.3390/rs9101066
• Yavaş, M., Yılmaz, S. (2019). Soğuk İklim Bölgesinde Kentsel Mikro İklimin Değerlendirilmesi: Erzurum Kentsel Dönüşüm Alanı Örneği. Artium, 7(2), 103-114. Erişim adresi: http://artium.hku.edu.tr/tr/pub/issue/47900/568298.
• Yavaş, M., & Yılmaz, S. (2020). İklim duyarlı kentsel tasarım ilkeleri: Erzurum kenti örneği. Planlama Dergisi, 30(2), 294-312. doi: 10.14744/planlama.2020.04934
• Yavaşlı, D. D. (2017). Spatio-temporal trends of urban heat island and surface temperature in Izmir, Turkey. American Journal of Remote Sensing, 5(3), 24-29. doi: 10.11648/j.ajrs.20170503.11
• Yavaşlı, D. D., Ölgen, M. K., & Zoğal, V. (2018). Are Summer Resorts Cooler in Summer? A Case Study of İzmir Province. Ege Coğrafya Dergisi, 27(2), 127-134. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ecd/issue/41304/499202
• Yavuzdemir, F. (1997). Air quality impacts of various heating systems in Ankara. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Yıldız, S. (2024). MODIS uydu verileri ile Ankara yüzey ısı adası ve bulutluluk oranlarının incelenmesi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Yılmaz, E. (2013). Ankara şehrinde ısı adası oluşumu. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Yılmaz, E. (2015). Landsat görüntüleri ile Adana yüzey ısı adası. Coğrafi Bilimler Dergisi, 13(2), 115-138. doi: 10.1501/Cogbil_0000000167
• Yılmaz, E. (2017a). Türkiye’nin bazı şehirlerindeki ısı adası özellikleri. F. Arslan (Ed.), Türkiye coğrafyası araştırmaları-Prof. Dr. Mesut Elibüyük’e armağan içinde (177-204). Ankara: PEGEM Akademi. Yılmaz E. (2017b). Türkiye şehirlerinde ısı adası karakterleri. Türk Coğrafya Kurumu 75. Yıl Uluslararası Kongresi, 8-10 Kasım, Ankara.
• Yılmaz, E. (2018). Surface Heat Island Characteristics of Erzurum, Northeast Turkey. EGU General Assembly Conference, 4-13 Nisan, Vienna-Austria. Erişim adresi: https://meetingorganizer.copernicus.org/EGU2018/EGU2018-3734-1.pdf
• Yılmaz, E., & Darende, V. (2021). Türkiye’de yağış ölçümü yapılan manuel-otomatik meteoroloji gözlem istasyonu verilerinin karşılaştırılması. Türk Coğrafya Dergisi, (77), 53-66. doi: 10.17211/tcd.834500
• Yılmaz, E., Özcanlı, M. (2021). Van Şehir Gelişimi ile Şehir Isı Adası Arasındaki İlişkiler ve Sıcaklık Değişimleri. Van İnsani ve Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 40-60. https://dergipark.org.tr/en/pub/visbid/issue/68752/1084820 adresinden erişilmiştir.
• Yılmaz, H., Toy, S., Irmak, M. A., Yılmaz, S., & Bulut, Y. (2008). Determination of temperature differences between asphalt concrete, soil and grass surfaces of the City of Erzurum, Turkey. Atmósfera, 21(2), 135-146. Erişim adresi: https://www.scielo.org.mx/scielo.php?pid=S0187-62362008000200002&script=sci_arttext&tlng=en .
• Yılmaz, H., Yılmaz, S., Yavaş, M., Mutlu, E., & Koç, A. (2016). Climate-sensitive pavement modelling for pedestrian ways. Procedia Engineering, 169, 408-415. doi: 10.1016/j.proeng.2016.10.050
• Yılmaz, S., Toy, S., Demircioglu Yildiz, N., & Yilmaz, H. (2009). Human population growth and temperature increase along with the increase in urbanisation, motor vehicle numbers and green area amount in the sample of Erzurum city, Turkey. Environmental monitoring and assessment, 148, 205-213. doi: 10.1007/s10661-007-0151-z
• Yılmaz, S., Toy, S., Irmak, M. A., & Yilmaz, H. (2007). Determination of climatic differences in three different land uses in the city of Erzurum, Turkey. Building and Environment, 42(4), 1604-1612. doi: 10.1016/j.buildenv.2006.01.017
• Yılmaz, S., Toy, S., & Yılmaz, H. (2007). Human thermal comfort over three different land surfaces during summer in the city of Erzurum, Turkey. Atmósfera, 20(3), 289-297. Erişim adresi: https://www.scielo.org.mx/scielo.php?pid=S0187-62362007000300004&script=sci_arttext.
• Yoshikado, H. (1994). Interaction of the sea breeze with urban heat islands of different sizes and locations. Journal of the Meteorological Society of Japan. Ser. II, 72(1), 139-143. doi: 10.2151/jmsj1965.72.1_139
• Yue, W., Xu, J., Tan, W., & Xu, L. (2007). The relationship between land surface temperature and NDVI with remote sensing: application to Shanghai Landsat 7 ETM+ data. International Journal of Remote Sensing, 28(15), 3205-3226. doi: 10.1080/01431160500306906
• Yücer, E. (2023). Albedo, yer yüzey sıcaklığı ve NDVI arasındaki ilişkinin Landsat-7 ve Landsat-8 uydu verileri kullanılarak incelenmesi: Safranbolu örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 26(1), 177-190. doi: 10.17780/ksujes.1192591
• Yüksel, A. T., & Coskun Hepcan, Ç. (2023). Kentsel Yüzey Sıcaklığı ve Mavi-Yeşil Altyapı İlişkisi: Karşıyaka Örneği. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(1), 91-98. doi: 10.25308/aduziraat.1214763
• Zaeemdar, S. (2019). Adapting Istanbul metropolitan city to urban heat island: the case study of Beyoglu. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Zeğerek Altunbey, P. (2023). Kentsel yeşil alanlarda alan büyüklüğü, bitki örtüsü ve yüzey sıcaklıkları arasındaki ilişkilerin belirlenmesi: Antalya kenti örneği. Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Antalya. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Zhou, Y., Zhao, H., Mao, S., Zhang, G., Jin, Y., Luo, Y., Hou, W., Pan, Z., An., P., & Lun, F. (2022). Studies on urban park cooling effects and their driving factors in China: Considering 276 cities under different climate zones. Building and Environment, 222, 109441. doi: 10.1016/j.buildenv.2022.109441
• Zobu, Z., & Yılmaz, E. (2024). Kayseri şehri ve çevresinde yüzey sıcaklığı ile çeşitli faktörler arasındaki ilişkinin uydu görüntüleri ile incelenmesi. TÜCAUM 2024 Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, 8-10 Ekim, Ankara. Erişim adresi: https://tucaum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/280/2024/12/TM-31-Zeynep-Zobu-Erkan-Yilmaz-404-422.pdf