The energy potential of Turkey and its importance of renewable energy sources in terms of electricity production

Yıl 2012, Cilt: 4 Sayı: 2, 33 - 54, 01.10.2012

Mutlu Yılmaz

https://doi.org/10.1501/Csaum_0000000064

Cited By: 55

Öz

The need for energy sources in the world is gradually increasing day by day. Demand for energy will be much more in the future, parallel to population growth especially in developing countries, industrialization, increased welfare and technological developments. Renewable energy sources have aroused interest due to reasons such as serious environmental issues caused by fossil energy sources, potentially decreasing reserves, various political and economic problems caused by dependency on source providing countries and price instability. In developed countries particularly, renewable energy sources such as wind, geothermal, solar and biomass energy, wave and hydrogen have been utilized in different forms, especially in electricity production. Despite all developments, fossil energy sources have been overwhelmingly used all around the world in primary energy sources consumption and they will outnumber other energy sources in the short term. Parallel to growing population and economy in Turkey, a developing country, energy sources consumption is increasingly continuing. On one hand, Turkey, which is currently 70% dependent on energy providing countries, has been heavily conducting fossil energy sources raw material quest within its own borders in order to lower the percentage. On the other hand, there have been studies to explore potential of renewable energy sources and utilization. This case will lead to both a decrease in foreign energy dependency and a variety of energy sources. This research shows the current energy potential of Turkey and presents historical development of these energy sources and their share in electricity production. The research also seeks for answers to arguments that whether the potential will be sufficient in the future

Anahtar Kelimeler

Energy potential, electrical energy, renewable energy sources, fossil fuels, installed capacity

Türkiye’nin enerji potansiyeli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik enerjisi üretimi açısından önemi

Öz

Dünyada enerji kaynaklarına olan ihtiyaç her geçen gün artarak devam etmektedir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde nüfus artışı, sanayileşme, insanların refah seviyesinin yükselmesi ve teknolojik gelişmelere paralel olarak önümüzdeki yıllarda enerji talebi daha da yoğun olacaktır. Fosil enerji kaynaklarının dünyada ciddi çevre sorunlarına yol açması, rezervlerinin yakın gelecekte tükenecek olması, kaynak ülkelere bağımlılığın çeşitli siyasi ve ekonomik sorunlara yol açması ve fiyat istikrarsızlıkları gibi nedenlerden dolayı yenilenebilir enerji kaynaklarına olan ilgi artmıştır. Özellikle gelişmiş ülkelerde yenilenebilir enerji kaynakları olan hidrolik, rüzgar, jeotermal, güneş, biyoküte, dalga, hidrojen vb. enerji kaynaklarından başta elektrik üretimi olmak üzere çeşitli yollarla yaralanılmaktadır. Tüm bu gelişmelere rağmen fosil enerji kaynaklarının dünya birincil enerji kaynakları tüketimindeki üstünlüğü tartışmasız bir şekilde devam etmektedir ve kısa vadede bu üstünlüğünü korumaya devam edecektir. Gelişmekte olan bir ülke olan Türkiye’nin de artan nüfus ve büyüyen ekonomisine paralel olarak enerji kaynakları tüketimi yükselerek devam etmektedir. Mevcut enerji yapısı % 72 oranında dışa bağımlı olan Türkiye, bu oranı azaltabilmek için bir yandan sınırları içinde fosil enerji kaynakları hammaddesi arama çalışmaları yürütürken, diğer yandan da yenilenebilir enerji kaynaklarının potansiyelinin belirlenmesi ve kullanımı konusunda çalışmalar yapmaktadır. Bu şekilde ithal enerji kaynaklarına olan bağımlılık azalırken, enerji kaynakları da çeşitlendirilecektir. Bu çalışmada Türkiye’nin mevcut enerji potansiyeli ortaya konmuş ve bu enerji kaynaklarının elektrik enerjisi üretimi içindeki payları ve gelişimi verilmiştir. Özellikle yenilenebilir enerji kaynakları potansiyelin önümüzdeki yıllarda yeterli olup olmayacağı tartışmalarına cevap aranmıştır

Anahtar Kelimeler

Enerji potansiyeli, elektrik enerjisi, yenilenebilir enerji kaynakları, fosil kaynaklar, kurulu güç

Kaynakça

• Acaroğlu M. 2008. Türkiye’de Biyokütle – Biyoetanol ve Biyomotorin Kaynakları ve Biyoyakıt Enerjisinin Geleceği, VII. Ulusal Temiz Enerji Sempozyumu, UTES’2008, 351-362,17-19 Aralık 2008, İstanbul.
• Akova, İ. 2008. Yenilenebilir Enerji Kaynakları, Nobel Yayınları No:1229, Ankara.
• Albostan, A., Çekiç, Y. ve Eren, L. 2009. Rüzgar Enerjisinin Türkiye’nin Arz Güvenliğine Etkisi, Gazi Üniversitesi Müh. Mim. Fak. Dergisi, 24 (4): 641-649.
• Atılgan, İ. 2000. Türkiye’nin Enerji Potansiyeline Bakış, Gazi Üniversitesi Müh. Mim. Fak. Dergisi,15(1): 31-47.
• Bahar, O. 2005. Türkiye’de Enerji Sektörü Üzerine Bir Değerlendirme, Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, (14):35-59.
• Balat, M. 2010. Present situation and potential role of renewable energy in Turkey, Renewable Energy, (46): 1-13.
• Çağlar, Ü., Ceniz, C., Çakam, E., Onan, M. ve Kocaoğlu, Ş. 2008. Türkiye’nin Atıl Enerji Kaynağı: Rüzgar Enerjisi, 2. Ulusal İktisat Kongresi, 1-16,20–22 Şubat 2008,İzmir.
• Demirbaş, A. 2008. Importance of biomass energy sources for Turkey.Energy Policy, (36): 834–842.
• Doğanay, H. 1998. Ekonomik Coğrafya II, Enerji Kaynakları, Şafak Yayınevi, Erzurum.
• DSİ. 2013. Türkiye’nin Hidrolik Potansiyeli, www.dsi.gov.tr. (erişim tarihi: 10.09.2013)
• Erdoğdu, E. 2009. On the wind energy in Turkey, Renewable and Sustainable Energy Reviews, (13):1361-1371.
• EPDK. 2013. Petrol Piyasası Sektör Raporu 2012,www.epdk.gov.tr/.../petrol/rapor.../Ppd_Rapor_Yayin_Sektor_Raporu_2... (erişim tarihi: 13.09.2013)
• ETKB. 2012. 2011 Yılı Genel Enerji Dengesi Tablosu, http://www.enerji.gov.tr. (erişim tarihi: 16.10.2013)
• ETKB. 2013. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Bağlı, İlgili ve İlişkili Kuruluşların Amaç ve Faaliyetleri Raporu, www.enerji.gov.tr/yayinlar_raporlar/Mavi_Kitap_2013.pdf(erişim tarihi: 12.10.2013)
• EÜAŞ. 2012. Elektrik Üretimi Sektör Raporu 2012,www.enerji.gov.tr/yayinlar_raporlar/Sektor_Raporu_EUAS_2012.pdf (erişim tarihi: 12.09.2013)
• GAP. 2013. Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, www.gap.gov.tr.(erişim tarihi: 07.09.2013)
• GEA. 2013. Geothermal power: Internatıonal market overvıew 2013, http://geo-energy.org/events/2013%20 International %20 Report %20Final.pdf(erişim tarihi: 02.09.2013)
• Gölçöl, C., Dursun, B. Alboyacı, Bora and Sunan, E. 2009. Importance of biomass energy as alternative to other sources in Turkey, Energy Policy,(37): 424–431.
• Güler, Ö. 2009. Wind energy status in electrical energy production of Turkey, Renewable and Sustainable Energy Reviews, (13): 473–478.
• Gürbüz, A. 2009. Enerji Piyasası İçinde Yenilenebilir (Temiz) Enerji Kaynaklarının Yeri ve Önemi, Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu (IATS’09), 1-7, 13-15 Mayıs 2009, Karabük.
• GWEC. 2013. Global Wind Statistics 2012, Global Wind Energy Concil, http://www.gwec.net/wp- content /uploads/2013/02/GWEC-PRstats-2012_english.pdf(erişim tarihi: 08.09.2013)
• IEA. 2013. Key World Energy Statıstıcs 2012, www.iea.org/publications/.../kwes.pdf (erişim tarihi: 19.09.2013)
• İGM. 2013.Dış Ticaret İstatistikleri, http://www.ekonomi.gov.tr/index.cfm?sayfa=79192159- 19DB- 2C7D-3D5 AE56731D11E50(erişim tarihi: 12.10.2013)
• Hepbaşlı, A. and Çanakçı, C. 2003. Geothermal District Heating Applications in Turkey: A case study of İzmir-Balçova, Energy Conversion and Management,( 44): 1285-1301.
• Karabulut, Y. 2000.Türkiye Enerji Kaynakları, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
• Karadağ, Ç., Gülsaç, I.I., Ersöz, A. ve Çalışkan, M. 2009. Çevre Dostu ve Temiz: Yenilenebilir Enerji Kaynakları, TUBİTAK Bilim ve Teknik, (498), 24-27.
• Koçak, A. 2001. Türkiye’de Jeotermal Enerji Aramaları ve Potansiyeli, 3. TMMOB Enerji Sempozyumu, 217-232,5-7 Aralık 2001, Ankara.
• Korkmaz Başel, E.D.,Satman, A. ve Serpen, Ü. 2009. Türkiye’nin Jeotermal Enerji Potansiyeli, TMMOB Jeotermal Kongresi, 41-53, 23 - 25 Aralık 2009, Ankara.
• Kömürcü, M.İ. ve Akpınar, A. 2009. Importance of geothermal energy and its environmental effects in Turkey, Renewable Energy(34):1611–1615.
• Külekçi, Ö.C. 2009. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Arasında Jeotermal Enerjinin Yeri ve Türkiye Açısından Önemi, Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 2,(2), 83-91.
• MTA. 2013. Türkiye Jeotermal Enerji Potansiyeli, www.mta.gov.tr/v2.0/daire-baskanliklari/enerji/index.php?...jeotermal.. (erişim tarihi: 03.09.2013)
• Narin, M. 2008. Türkiye’nin Enerji Yapısı ve İzleyeceği Öncelikli Politikalar, Asodosya Ankara Sanayi Odası Dergisi, 50- 68,Ağustos-Eylül, Ankara.
• Öğüt, H. 2007. Biyoyakıtlar, Ekonomik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (1):130-133.
• Parlaktuna, M, Mertoğlu, O., Şimşek, Ş., Paksoy, H., Başarır, N. 2013. Geotermal country update report of Turkey (2010- 2013), European geotermal Congress , 1-9,3-7 June 2013, Pisa- Italy
• Rumeli, A.2007. Elektrik Enerjisi ve Türkiye, Ekonomik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (1): 94-101.
• Şahin, N. 2007.Türkiye’nin Doğal gaz Politikası, Ekonomik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (1):113-122.
• Şengüler, İ. 2007. Asfaltit ve Bitümlü Şeylin Türkiye’deki Potansiyeli ve Enerji Değeri, TMMOB Türkiye VI. Enerji Sempozyumu, 186-195, Ankara.
• TEİAŞ 2013. Türkiye Elektrik Enerjisi 10 Yıllık Üretim Kapasite Projeksiyonu (2005 – 2014), www.teias.gov.tr/ (erişim tarihi: 12.09.2013) TETAŞ 2013. Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş. Sektör Raporu 2012, www.tetas.gov.tr/Uploads/2012Sektor_Raporu.pdf (erişim tarihi: 17.09.2013)
• TKİ 2013.Kömür Sektör Raporu (Linyit) 2012,www.enerji.gov.tr/yayinlar_raporlar/Sektor_Raporu_TKI_2012.pdf(erişim tarihi: 08.09.2013)
• TMMOB 2012.Türkiye’nin Enerji Görünümü, MMO Raporu, Yay No:588, Ankara.
• Toklu, 2013. Overview of potential and utilization of renewable energy sources in Turkey, Renewable Energy,(50):456-463.
• Toklu, E., GüneyM.S., Işık, M., Çomaklı, K and Kaygusuz, K. 2010. Energy production, consumption, policies and recent developments in Turkey, Renewable and Sustainable Energy Reviews, (14):1172-1186.
• TPAO 2013. Hampetrol ve Doğal Gaz Sektör Raporu -2012, http://www.tpao.gov.tr/tpfiles/userfiles/files/2012-sektor-rapor- mayis-tr.pdf(erişim tarihi: 19.09.2013)
• Üçgül, İ. ve Akgül G. 2010. Biyokütle Teknolojisi, YEKARUM Dergi 1(1): 3-11.
• WEC. 2010. World Energy Concil, Survey of Energy Resources, London.
• YEGM. 2013. Türkiye’nin Hidroelektriklik Potansiyeli,http://www.eie.gov.tr/yenilenebilir/h_turkiye_potansiyel.aspx, (erişim tarihi:10.10.2013)
• Yılmaz, M. and Bayar,R.2006. The Potential of Thermal Tourism in Turkey, Jubilee National Conference with International Participation, Plowdiv Universty,1200-1208, 20-21.10.2006, Smolyan.
• Yüksel İ. and Kaygusuz K. 2011.Renewable energy sources for clean and sustainable energy policies in Turkey, Renewable and Sustainable Energy Reviews, (15): 4132-4144.