12. VE 13. YÜZYIL SELÇUKLU VE GORYEO SERAMİKLERİNİN ÜRETİM TEKNİKLERİ VE SANATSAL YAKLAŞIMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Year 2024, Volume: 9 Issue: 2, 115 - 148, 31.12.2024

Seren Özer Jongee Park , Eunmi Yu

https://doi.org/10.61134/audodilder.1581756

Abstract

Bu çalışma, 12. ve 13. yüzyıllarda üretilen geleneksel Selçuklu ve Goryeo dönemlerine ait seramiklerin karşılaştırmasını sunmaktadır. Bu kapsamda, her iki dönemin karakteristik özellikleri, seramik sırlarda kullanılan renklendirici oksitler ve üretim teknikleriyle birlikte ayrıntılı olarak incelenmiştir. Selçuklu seramikleri, geometrik ve bitkisel motiflerle süslenerek İslam kültürünün etkilerini yansıtırken, Goryeo seramikleri, doğal formların ve sade estetiğin ön planda olduğu bir tarzda, Budizm'in etkisiyle üretilmiştir. Hem Selçuklu hem de Goryeo dönemleri seramiklerinin üretim teknikleri, dönemin kültürel ve coğrafi etkilerini yansıtan kendine özgü yöntemler içermektedir. Selçuklu döneminde Minai ve Lüster teknikleriyle yapılan eserler öne çıkarken, Goryeo döneminde Sangam tekniğiyle üretilen eserler büyük bir ilgi toplamıştır. Bu seramikler, her iki dönemin sanatsal ve teknik becerilerini sergileyen, aynı zamanda dönemlerinin estetik anlayışını ve manevi değerlerini yansıtan önemli sanat eserleridir. Dönemin seramiklerinde kullanılan renklendirici oksitler açısından karşılaştırdığımızda, Selçuklu seramiklerinde geniş bir renk skalası elde etmek için yaygın olarak bakır, kobalt, demir ve kurşun oksitleri kullanılmıştır. Diğer taraftan, Goryeo dönemi seramiklerinde ise demir oksittin yanı sıra titan dioksit kullanımı ve özel olarak geliştirilmiş seladon sırları öne çıkmaktadır. Seladonlarda kullanılan demir oksit, özellikle seramiğin indirgenmiş atmosferde pişirilmesi sonucu yeşil tonların elde edilmesini sağlarken, titan dioksit ise sırların opaklığını artırmakta ve renk çeşitliliğine sebep olmaktadır. Bu çalışma ayrıca, Türkiye ve Kore'nin geleneksel seramiklerini inceleyerek okurların, iki ülkenin o dönemdeki kültürlerini daha iyi kavrayabilmesine olanak sağlamayı ve kültürel farkındalığa yardımcı olabilmeyi hedeflemektedir.

Keywords

Selçuklu seramikleri, Goryeo seladonları, Renklendirici oksitler, Türkiye ve Kore geleneksel kültürü.

Ethical Statement

Gerek yoktur.

Supporting Institution

Academy of Korean Studies, South Korea

Project Number

AKS-2024-R-104

Thanks

Bu araştırma, 2024 Korean Studies Grant Program of the Academy of Korean Studies (AKS-2024-R-104) tarafından, verilen proje kapsamında desteklenmiştir. Yazarlar, sağlanan bu değerli destek için teşekkür etmektedir.

A COMPARATIVE STUDY OF THE PRODUCTION TECHNIQUES AND ARTISTIC APPROACHES IN 12TH AND 13TH CENTURY SELJUK AND GORYEO CERAMICS

Abstract

Project Number

AKS-2024-R-104

References

• Ağatekin, Mustafa. (2003). Selçuklu dönemi seramik yüzeylerde insan betimlemeleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ağil, A. Asiye. - Karasu, Bekir. (2019). Lüster sırlarının karakterizasyonuna genel bir bakış. El-Cezerî Fen ve Mühendislik Dergisi, 6(1), 51–79.
• Altundağ, Pınar. (2013). The image of Korea in Turkey - A study among university students who study Korean. Dil Dergisi. 162, 25–35.
• Altundağ, Pınar. (2017). Kültürlerarası yeterlilik ve yabancı dil olarak Korece öğretimi. International Journal of Language Academy. 14, 174–186.
• Arısoy, Yağmur. (2018). Selçuklu dönemi̇ serami̇kleri̇nde si̇mgeler ve semboller. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Büyükaslan, Emine. (2020). Selçuklu çini motiflerinin çağdaş karo tasarımında kullanımı ve örnek uygulamaları. Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Cho, E. Jung. (2021). The origin and symbolic meanings: Designs on the 12th century Goryeo celadon roof tiles. The Review of Korean Studies, 24(1), 127–176.
• Çalışkan Güneş, Pınar. (2021). 1250 °C’de gelişen seladon sırlarının araştırılması. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 66, 1307–1314.
• Çetin, Suna. (2005). Bazalt tüfü kullanılarak yapılan firitlerin endüstriyel ve sanatsal sırlarda kullanımı, fiziksel ve kimyasal özelliklerinin araştırılması. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Duan, Hongying. - Ji, Dongge. - Ding, Yinzhong. - Wang, Guangyao. - Zheng, Jianming. - Zhou, Guanggui. - Miao, Jianmin. (2016). Comparative study of black and gray body celadon shards excavated from Wayaoyang kiln in Longquan, China. Microchemical Journal, 126, 274–279.
• Erdal, Onurcan. (2023). Kültürel ifadelerin arayışında: Selçuklu seramik sanatında form ve süsleme. Konya Sanat Dergisi, 6, 69–83.
• Göher, Feyzan. Büyük Selçuklu dönemi müzik tarihine seramik incelemelerinin katkısı. 67–80.
• Gülaçtı, Nurettin. (2012). Selçuklu dönemi figüratif dekorlu seramik ve çini örneklerinin Cumhuriyet dönemi Kütahya figüratif çinileriyle karşılaştırılması. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 1(1), 33–48.
• Güler, Ayşe. (1998). Asya ve Avrupa kıtalarında seramik mataralar. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Güneşer, Birsen. (2008). Geleneksel uzakdoğu seladon sırlarının araştırılarak, özgün porselen tasarımlarına uygulanması. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Güney, B. Alp. - Caner, Evin (2020). Compositional investigation and phase identification of 13th century Anatolian Seljuk glazed tiles. Vibrational Spectroscopy, 106, 10299.
• Güngör, M. Candan. - Çizer, İ. Sevim. (2022). Demi̇r oksi̇t i̇çeren sırlar. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 71, 279–289.
• Hao, Yaorui. - Wang, Fen. - Qiu, Boxin. - Liu, Pengju. - Feng, Bing. (2022). Study on additives assisted reduction of celadons. Open Ceramics, 12, 100312.
• İn, Hasan. (2014). Seladon sırları. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Jin, Xiaoxue. - Wang, Xiufeng. - Liang, Yaxing. - Qi, Yong. - Wang, Fen. - Luo, Hongjie. (2021). Celadon colour data association classification and its dynasty-kiln site characteristics. Ceramics International, 47(21), 29567–29575. Karasu, Bekir. - Andaş, Ü. Melda. - Ak, Gizem. (2019). Celadon glazes. El-Cezeri Journal of Science and Engineering, 6(2), 388–413.
• Kayın, Ayben. (2017). Konya Sâhip Ata Hanikahı çinileri. Selçuk Ün. Sos. Bil. Ens. Der., (37), 206–221.
• Kılıçoğlu, Okan. (2019). Seramikte alternatif fırınlar ve bir fırın uygulaması. Uşak: Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kırtay, K. Kurt (2020). Selçuklular’a ait nadide bir teknik minai: II. Kılıç Arslan Köşkü örnekleri. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(50), 340–347.
• Kim, J. Young. - No, Hyunggoo. - Jeon, A. Young. - Kim, Ungsoo. - Pee, J. Hwan. - Cho, W. Seok. - Kim, K. Ja. - Kim, C. Mo. - Kim, C. Sung. (2011). Mössbauer spectroscopic and chromaticity analysis on colorative mechanism of celadon glaze. Ceramics International, 37(8), 3389–3395.
• Namwon, Jang. (2011). Ceramics exchange between northern China and early Goryeo. Journal Of Korean Art & Archaeology, 90–104.
• Örgen, Ezgi. (2007). Büyük Selçuklu dönemi̇ turkuaz sırlı serami̇kleri̇ni̇n özelli̇kleri̇ ve turkuaz sırlı yeni̇ serami̇k tasarımları. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Özcan, Özlem. (2002). Stoneware bünye ve sır kompozisyonlarında alternatif hammadde kullanımı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Özkul, Kifayet. (2020). Sivas Gök Medrese bezemeleri, semboller ve anlamları. Şehir ve Medeniyet Dergisi. Öztürk, Cansu - Altundağ, Pınar. (2023). Kültürel boyutlar teorisi bağlamında Türkiye-Güney Kore organizasyon kültürü incelemesi. Doğu Dilleri Dergisi, 8 (2), 65–95.
• Park, J. P. - Jungmann, Burglind. - Rhi, Juhyung. (2020). A companion to Korean art. Wiley Blackwell.
• Savaş, Fulya. (2021). Anadolu selçuklu duvar kaplamaları geometrik desenlerinin incelenerek günümüz karo endüstrisinde kullanımı ve güncel yorumları. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Serami̇k ve cam teknoloji̇si - Sır hazırlama. (2007). Ankara: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı.
• Sevim, Kadir. (2006). 1200 °C sıcaklıkta gelişebilen bakır kırmızısı sırlar. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şanlı, Soner. - Boratav, Olcay. (2022). Selçuklu çini süslemede minai tekniği. Academic Social Resources Journal, 7(37), 618–623.
• Taşdelen, Selda. (2021). Türk çini santında “katmanlı çini” tekniği. İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Varışlı, S. Önder. (2019). Yer karosu serami̇k sır bi̇leşi̇mleri̇ni̇n di̇ji̇tal mürekkep performansına etki̇si̇. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Yardımcı, İsmail. - İrdelp, İ. Vefa. (2013). Günümüz çini sanatında sgraffito tekniği ve uygulamaları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 139–152.
• Yeşilay, Selvin. - Çakıb, Münevver. - Arianpour, A. Çakır. (2018). Kalsiyum oksitin (CaO) çatlaklı sır bileşimlerindeki etkilerinin araştırılması. Gazi Mühendislik Bilimleri Dergisi. 4(1): 25–38.
• Yi, J. Hyun. - Lee, Hyunsoo. - Kim, Songei. (2022). An analysis of the appearance characteristics of Korean ceramics per era through statistical analysis of metadata annotated with a visual element classification system of ceramics. Heritage Science, 10(1), 1–21.
• Yıldız, Ayşe. (2019). Bakır oksit katkılı metalik sırların geliştirilmesi ve seramik formlarda uygulanması. Uşak: Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yong-i, Yun. (1992). The origin and development of Goryeo sanggam celadon. Horim Pangmulgwan sojangp’um sŏnjip. Ch’ongja II, 142–154.
• Yu, Eunmi. (2022). The effectiveness of flipped learning model on Korean language learning as a foreign language: Speaking class in a university level. Shanlax International Journal of Education, 11 (S1), 1–10.
• Wood, Nigel. (2013). Ru ware, Ding ware and 12th century Goryeo celadon ware some questions of influence and relative technologies. Bulletın Of Chınese Ceramıc Art And Archaeology.
• İnternet Kaynakları National Museum of Asian Art: Goryeo Celadon. https://asia.si.edu/search/?edan_q=celadon. Erişim tarihi: 17.12.2024 Sangam Tekniği. http://contents.history.go.kr/mobile/eh/view.do?levelId=eh_r0140_0010&code=eh_age_20. Erişim tarihi: 17.12.2024 The Met: Goryeo Celadon. https://www.metmuseum.org/toah/hd/cela/hd_cela.htm. Erişim tarihi: 17.12.2024 National Museum of Korea: Permanent Exhibitions: Sculpture and Crafts: Celadon. https://www.museum.go.kr/site/eng/showroom/list/757?showroomCode=DM0049. Erişim tarihi: 17.12.2024