KKTC Hukuku’nda taksitle satım sözleşmesinde tüketicinin korunması

Yıl 2017, Cilt: 66 Sayı: 2, 399 - 426, 01.06.2017

Rodoslu Emine Koçano

https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000001895

Öz

Malların üretim ile sürümü arasındaki dengenin sağlanmasında önemli rol oynayan taksitle satım sözleşmesi, II. Dünya Savaşından sonra batı ülkelerinde meydana gelen ekonomik gelişmelere paralel olarak önem kazanmaya başlamıştır. Özellikle ABD’de ve Avrupa’da, makineleşmenin artması ve seri üretimin başlaması ile birlikte, taraflarını alıcı ile satıcıının oluşturduğu klâsik taksitle satım sözleşmeleri, günümüzde yerini taraflarını alıcı, satıcı ve finans kurumu üçlüsünün (banka) oluşturduğu sisteme bırakmıştır. Ekonomide yaşanan bu gelişmeler, klasik sözleşmeler hukuku hükümlerinin, satıcıya oranla ekonomik açıdan zayıf olan tüketiciyi korumada yetersiz kalması sonucunu doğurmuştur. Bu bağlamda, sözleşme taraflarının eşit olmadığı tüketici sözleşmelerinde, tüketicinin daha etkin bir şekilde korunması için gerekli hukuki düzenlemelerin yapılması kaçınılmazdır. ABD’de başlayan tüketici hareketleri, başladığı günden bu yana sürekli gelişim göstermiştir. Ulusal mevzuatta yapılan düzenlemelerin yanısıra, uluslararası toplulukların da tüketici haklarının gelişimine önemli katkıları olmaktadır. Bu çalışmada KKTC’de 2003 yılında yürürlüğe giren ve 2010’da bazı değişikliklere uğrayan “Tüketicileri Koruma Yasası”’nın amacı bağlamında yeterliliği ve eksiklikleri ele alınacaktır

Anahtar Kelimeler

Tüketici, tüketici hakları, tüketicinin korunması, taksitle satım sözleşmesi

The Protection of Consumer Regarding İnstallment Contracts in TRNC

Öz

Installment contracts which play an effective role in ensuring the balance between the production and the circulation of the goods started to gain importance with the economic development that took place in the western countries after the Second World War. Particularly in the USA and in Europe, with the development of industry and the beginning of mass production caused the substition of the legal relationship between the seller, the buyer and the financial institution (bank) for he classical contract which was between the buyer and the sellers. These developments in the economy led to the inadequacy of the provisions of classical contracts in the protection of consumers who are always economically weaker than the seller. Within this framework, in consumer contracts where the contracting parties are not economically equal, it is inevitable to make the necessary regulations for more efficient protection of consumers. The consumer movements that started in the USA have shown continious progress since the beginning. In addition to the regulations in national legislation, international communities also make significant contributions to the development of consumer rights. In this study, competencies and deficiencies of the “Consumer Protection Act” of TRNC law which entered into force in 2003 and amended in 2010 will be examined

Anahtar Kelimeler

Consumer, consumer rights, consumer protection, installment contract

Kaynakça

• Altunkaya, Mehmet. (2004). Sözleşmenin Kuruluşundan Önce Tüketicinin Korunması. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. VIII, S. 1-2, s. 95-117.
• Akünal, Teoman. (1972). Mukayeseli Hukukta Taksitle Satım Sözleşmelerinde Alıcıyı Korumaya Yönelen Tedbirler. Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, s. 79-106.
• Aral, Fahrettin/Ayrancı, Hasan. (2015). Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri. (11. bs.). Ankara: Yetkin.
• Aslan, İ. Yılmaz. (2014). Tüketici Hukuku Dersleri. (5. bs.). Bursa: Ekin.
• Atamer, Yeşim M. (2010). Tüketici Kredisi Hukukunda Reform Projeleri ve Avrupa Birliği Hukuku İle Uyumu. Türk–İsviçre Hukuk Günleri, Banka ve Tüketici Hukuku Sorunları Sempozyumu, (1. bs.). s. 242-274, s. 248 İstanbul (http://www.bilgi.edu.tr/site_media/uploads/files/2013/03/26/12.pdf, ET:11.04.2016).
• Atamer, Yeşim M. (2012).Yeni Türk Borçlar Kanunu Hükümleri Uyarınca Genel İşlem Koşullarının Denetlenmesi–TKHK m. 6, TTK m. 55 F. 1 ile Karşılaştırmalı Olarak. Türk Hukuku’nda Genel İşlem Şartları Sempozyumu, s. 9-73, Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Enstitüsü.
• Aydoğdu, Murat. (2013). 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda Düzenlenen Genel İşlem Koşullarının Konu Bakımından Uygulama Alanı. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XIII, S. 2, s. 1-50.
• Demir, Mehmet. (2003). 4822 Sayılı Kanun İle Tüketici Sözleşmeleri Alanında Getirilen Yenilikler. Batider, C. XXII, S. 1, s. 204-236.
• Eren, Fikret. (2012). Borçlar Hukuku Genel Hükümler. (14.bs.). Ankara: Yetkin.
• Eren, Fikret. (2014). Borçlar Hukuku Özel Hükümler. Ankara: Yetkin.
• Feyzioğlu, Necmettin. (1982). Borçlar Hukuku İkinci Kısım Akdin Muhtelif Nevileri. C. I, (4. bs.). İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Gümüş, Mustafa Alper. (2012). Borçlar Hukuku Özel Hükümler. C. I, İstanbul: Vedat.
• Gauch, Peter/Schluep, Walter R./Schmid, Jörg/Rey, Heinz/Emmenegger, Susan. (2008). Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeiner Teil (Band II).(9. Auflage), Zürich: Schulthess.
• Göle, Celal. (1979). AET ve Tüketicinin Korunması. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, C. XXXIV, No:14, s. 175-192.
• Hartmann, Stephan. (2001).Die vorvertraglichen Informationspflichten und ihre Verletzung–Klassisches Vertragsrecht und modernes Konsumentenschutzrecht. AIUSUF–Arbeiten aus dem Iuristischen Seminar der Universität Freiburg Schweiz Band/Nr. 201, Schweiz: Universitätverlag Freiburg (Swisslex, ET: 26.09.2016).
• Havutçu, Ayşe. (2014). 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un Konu Bakımından Uygulama Alanı: Özellikle, Tüketici İşlemleri Bakımından Kanun’un Kapsamı. Terazi Aylık Hukuk Dergisi, C. IX, Özel Sayı, s. 8-19, Ankara: Seçkin.
• İnceoğlu, Murat. (1998). Taksitli Satımlarda Tüketicinin Korunması. İstanbul: Beta.
• Karahasan, Mustafa Reşit. (2002). Türk Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri Öğreti ve Yargıtay Kararları İlgili Mevzuat. C. I, İstanbul: Beta.
• Kılıçoğlu, Ahmet M. (2015). Borçlar Hukuku Genel Hükümler. (Genişletilmiş 19. bs.). Ankara: Turhan.
• Oğuzman, Kemal/Öz, Turgut. (2011). Borçlar Hukuku Genel Hükümleri. (Genişletilmiş 9. bs.). C. I, İstanbul: Filiz.
• Ozanoğlu, Hasan Seçkin. (1999). Tüketicinin Korunması Açısından Taksitle Satım Sözleşmesi. Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü.
• Ozanoğlu, Hasan Seçkin. (2001). Tüketici Sözleşmeleri Kavramı (Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un Maddi Uygulama Alanı). Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 50, S. 1, s.55-90.
• Özel, Çağlar. (1999). Mukayeseli Hukuk Işığında Tüketiciyi Koruyan Geri Alma Hakkı. Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü.
• Özel Çağlar. (2007). Hukuksal Açıdan Tüketicinin Korunması ve Tüketicinin Koruma Gerekliliğine İlişkin Bir Değerlendirme. Hacettepe Üniversitesi, Tüketici Yazıları I, s. 15-26, Ankara: Hacettepe Üniversitesi (http://www.tukcev.org.tr/images/uploads/tuketici_yazilari_1.pdf 20.11.2016) Hastaneleri ET:
• Özel, Çağlar/Topcan, Utku. (2014). Tüketicinin Korunması Açısından Mevzuatta Getirilen Son Değişiklikler Çerçevesinde Taksitle Satış Sözleşmeleri. Terazi Aylık Hukuk Dergisi, C. IX, Özel Sayı, s. 47-56, Ankara: Seçkin.
• Poroy, Reha (1978). Tüketicinin Korunmasına İlişkin Bazı Özel Hukuk Sorunları. Halil Arslanlı’nın Anısına Armağan, s. 513-550, İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Serozan, Rona. (2003). Tüketiciyi Koruma Kanunu Değişikliğinin Artıları ve Eksileri. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. LXI, S. 1- 2, s. 339-356.
• Serozan, Rona. (2006). Borçlar Hukuku Özel Bölüm. (2. bs.). İstanbul: Filiz.
• Sirmen, Lale. (2012). Lizbon Antlaşması Sonrası Avrupa Birliği Serbest Dolaşım ve Politikalar. (2. bs.). Belgin, Akçay/ Gülüm, Bayraktaroğlu Çelik (Ed.), Ankara: Seçkin.
• Sirmen, Lale. (2013). Tüketici Hukukunun Amacı ve Özellikleri. Journal Of Yaşar University, C. VIII, Sayı: Özel, s. 2465-2475.
• Sirmen, Lale. (2015). Türk Hukuku’nda Genel İşem Şartları. Erhan, Temel (Ed.), Viyana Satım Sözleşmesi Hukuku ve Tüketici Hukuku Sempozyum Kitabı (s. 117-134). Ankara: Adalet.
• Tandoğan, Haluk. (2008). Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri. C. I, (6. bs.). İstanbul: Vedat.
• Yavuz, Cevdet/Acar, Faruk/Özen, Burak. (2016). Borçlar Hukuku Dersleri Özel Hükümler. (14. bs.). İstanbul: Beta.
• Yılmaz, Aslan İ. (2014). Tüketici Hukuku Dersleri. (5. bs.). Bursa: Ekin.
• Zevkliler, Aydın/Gökyayla Emre. (2015). Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri. (15. bs.). Ankara: Turhan.