Bilişim çağının ortaya çıkardığı temel bir insan hakkı olarak unutulma hakkı

Yıl 2016, Cilt: 65 Sayı: 4, 1603 - 1636, 01.12.2016

Hasan Elmalıca

https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000001843

Cited By: 11

Öz

Bireyin mahremiyet hakkı ilk insanın ortaya çıkışından günümüze uzanan süreçte giderek artan bir öneme sahip olmuştur. Gerçekten temel hak ve özgürlükler kataloğunun en başta gelenlerinden birisi de mahremiyet hakkıdır. Bununla birlikte mahremiyet hakkıyla çatışan bir takım haklar mevcuttur. Bunlar arasında kamunun haber alma hakkı ile ifade özgürlüğü sayılabilir. Teknolojideki gelişmelerle birlikte her türlü şahsi bilgilerin bazen rızaya dayalı bazen de kimi zorunluluklardan ötürü kamusal alan yahut özel sektörle paylaşılması zorunluluğu söz konusu olabilmektedir. Bu durumda kişisel bilgilerin korunabilmesi çok önemlidir. Kişisel verilerin üçüncü kişiler ya da daha genel ifadesi ile kamuyla paylaşılması durumunda bireyin mahremiyet hakkı ile kamunun haber alma özgürlüğü ve ifade özgürlüğü hakları karşı karşıya gelmektedir. Haklar arasında meydana gelen bu çatışma durumunda dengenin gözetilmesi ve hangi hakka üstünlük tanınacağı ve hangi doğrultuda karar verileceği son derece önemlidir. Bu çerçevede son dönemde tartışılmaya başlanan ancak henüz üzerinde bir mutabakat sağlanamamış olan “unutulma hakkı” uygulaması kişisel verilerin korunması hakkının bir görünümü olarak gerekli güvenceyi ve dengeyi sağlayabilecek mi bunu zamanla göreceğiz. Söz konusu tartışmalar ışığında unutulma hakkı üzerine yapılan bu çalışma konuyu çeşitli yönleriyle ele almaktadır

Anahtar Kelimeler

Kişisel verilerin korunması, mahremiyet hakkı, haber alma hakkı, unutulma hakkı, Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın unutulma hakkı kararı

The Right to be Forgotten as a Fundamental Human Right that the Information Age Has Discovered

Öz

The importance of a person's right of confidentiality has been raising since day first humankind appeared until today. In fact, out of the fundamental rights of freedom, confidentiality is one of the leading ones. However, there are rights that interfere with confidentiality. Public's right to receive news and freedom of speech are among these rights. With the advancements in technology, in some cases sharing all kinds of personal information may be compulsory either by consent or necessity. In this case, protection of personal information is highly important. In case of personal information being shared with the third parties or the public in general, a person's confidentiality conflicts with public's right to receive news and freedom of speech. In the case of this conflict, it is important to pursue balance to decide which right to place importance on and to choose which direction to go about. Within this frame, we will see over time whether "the right to be forgotten" that has been discussed recently but hasn't resulted in an agreement yet, will be able to provide protection of confidentiality and be able to build balance between the rights. In the light of the ongoing discussions about "the right to be forgotten", this study will handle the subject from various aspects

Anahtar Kelimeler

Protection of personal information, right of confidentiality, right to receive news, European Court of Justice's right to be forgotten declaration

Kaynakça

• Kitaplar ve Makaleler
• Akgül, Aydın, "Kişisel Verilerin Korunmasında Yeni Bir Hak: ‘Unutulma Hakkı' ve AB Adalet Divanı'nın ‘Google Kararı'", Türkiye Barolar Birliği Dergisi, C. Ocak-Şubat 2015, Sa. 116, s. 11-38.
• Aslankurt, Bilgi, "5651 sayılı Kanun'da Yapılan Değişiklikler: Ölümle Korkutup http://www.tepav.org.tr/upload/files/1395667720- 1.5651_sayili_kanunda_yapilan_degisiklikler_olumle_korkutup_sitmay a_razi_etmek_mi.pdf Razı Etmek Mi?"
• Drummond, David, "We Need To Talk About The Right To Be Forgotten". http://www.theguardian.com/commentisfree/2014/jul/10/right-to-be- forgotten-european-ruling-google-debate.
• Dülger, Murat Volkan, Bilişim Suçları ve İnternet İletişim Hukuku, Seçkin Yayınevi, 4. Bası, Ankara 2014.
• Gülener, Serdar, "Dijital Hafızadan Silinmeyi İstemek: Temel Bir İnsan Hakkı Olarak "Unutulma Hakkı", Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Y. 2012, Sa. 102, s. 219-240.
• Kaya, Mehmet Bedii, "Avrupa Birliği Adalet Divanı'nın 13 Mayıs 2014 Tarihli Google Unutulma Hakkı Kararı", Küresel Bakış, Y. 5, Sa. 17, Nisan 2015.
• Ünsal, Çağrı Zeybek, "Google'ın Yeni Gizlilik Politikası Google Inc. Tarafından 1 Mart 2012 Tarihinde Yayımlanan Politikasının Kişisel Verilerin Korunması İlkeleri İle Uyumluluğu Ve Avrupa Birliği'nin 95/46/EC Sayılı Veri Koruma Direktifi Açısından Değerlendirilmesi", Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 3(1), 2013, s. 99-123.
• Tekin, Nurullah, "Kişisel Verilerin Korunması İle İlgili Türkiye'deki Kanun Tasarısının Avrupa Birliği Veri Koruma Direktifi Işığında Değerlen- dirilmesi", Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 4(4), 2014, s. 222-262.
• Salihpaşaoğlu, Yaşar, "Özel Hayatın Kapsamı: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İçtihatları Işığında Bir Değerlendirme", Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XVII, Y. 2013, Sa. 3, s. 227-266.
• Tezcan, Durmuş/ Erdem, M. Ruhan/ Sancaktar, Oğuz, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında Türkiye'nin İnsan Hakları Sorunu, Seçkin Yayıncılık 2. Bası, Ankara 2004. İnternet Kaynakları
• Avrupa Birliği'nin 24 Ekim 1995 tarih ve 95/46/EC sayılı Kişisel Verilerin İşlenmesi ile İlgili Bireylerin Korunması ve Bu Tür Verilerin Serbest Dolaşımına İlişkin Direktifi için bkz. http://eur-lex.europa.eu/ LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31995L0046:en:HTML
• 4.2008 tarihinde TBMM'ye gönderilen tasarı metni için bkz. http://www2.tbmm.gov.tr/d23/1/1-0576.pdf
• 12.2014 tarihinde TBMM'ye gönderilen tasarı metni için bkz. http://www2.tbmm.gov.tr/d24/1/1-1009.pdf
• sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nun metni için bkz. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6698.pdf
• Unutulma hakkı formu için bkz. https://support.google.com/legal/contact/lr_ eudpa?hl=en&product=websearch
• Avrupa Birliği Komisyonu'nun 95/46/EC Sayılı Direktifte Yapılması Planlanan http://ec.europa.eu/justice/data-protection/document/review2012/com_ 2012_11_en.pdf Önerisinin tam metni için bkz.
• OECD Kişisel Verilerin Korunması Rehber İlkeleri için bkz. http://www.oecd.org/internet/ieconomy/oecdguidelinesontheprotectiono fprivacyandtransborderflowsofpersonaldata.htm
• T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Denetleme Kurulu, 27/11/2013 Tarih ve "Kişisel Verilerin Korunmasına İlişkin Ulusal ve Uluslararası Durum Değerlendirmesi ile Bilgi Güvenliği ve Kişisel Verilerin Korunması Kapsamında Gerçekleştirilen Denetim Çalışmaları"Konulu Denetim Raporu için bkz. http://www.tccb.gov.tr/ddk/ddk56.pdf
• 01.1981 tarih ve 108 numaralı "Kişisel Nitelikteki Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında Şahısların Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşme" metni için bkz. http://www.coe.int/en/web/ conventions/full-list/-/conventions/treaty/108
• AİHM'nin resmi sayfası için bkz. http://www.echr.coe.int/Pages/home. aspx?p=home
• http://www.ab.gov.tr/index.php?p=45632&
• http://avrupa.info.tr/tr/ab-ve-sivil-toplum/haklar-bildirgesi.html
• http://www.bbc.co.uk/turkce/haberler/2012/01/120126_eu_data_protection.s html
• http://blog.statjus.com/2014/07/googlein-bas-avukati-unutulma-hakki- kararinda-cifte-standart-var/
• http://blog.statjus.com/2014/06/avrupa-adalet-divaninin-unutulma-hakki- karari-ve-bu-hakkin-kapsami/
• http://www.statjus.com/2014/07/unutulma-hakki-kapsaminda-arama- sonuclarindan-silinenleri-listeleyen-site-hidden-from-google/
• http://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7024/
• http://ec.europa.eu/cyprus/news/20130128_data_tr.htm
• http://europa.eu/rapid/press-release_SPEECH-12-26_en.htm
• http://www.echr.coe.int/Documents/Convention_ENG.pdf http://hemeroteca.lavanguardia.com/preview/1998/01/19/pagina-23/ 33842001/ pdf.html http://hiddenfromgoogle.afaqtariq.com/ http://www.reuters.com/article/us-google-eu-privacy-iduskcn0ja1hu20141126 http://webrazzi.com/2014/11/27/ab-unutulma-hakki-google/ http://webrazzi.com/2015/11/26/googlea-iletilen-unutulma-hakki-talepleri- artiyor/ Yargı Kararları
• Avrupa Birliği Adalet Divanı'nın 13.05.2014 tarih ve C-131/12 sayılı kararı için bkz. http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf? doclang=EN&docid=152065
• Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Ahmet Yıldırım/Türkiye kararı için bkz. http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-115705
• Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Leander/İsveç kararı için bkz. http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-57519
• Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Kopp/İsviçre kararı için bkz. http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-58144
• Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Z/Finlandiya kararı için bkz. http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-58033
• Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Burghartz/İsviçre kararı için bkz. http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-57865
• Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Amann/İsviçre kararı için bkz. http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-58497
• Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Rotaru/Romanya kararı için bkz. http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-58586
• Anayasa Mahkemesi'nin 31/03/1987 tarih ve 1986/24 E., 1987/7 K. sayılı kararı.
• Anayasa Mahkemesi'nin 18/05/2011tarih ve 2009/1 E., 2011/82 K. sayılı kararı.
• Anayasa Mahkemesi'nin 15/4/2014 tarih ve 2013/2284 başvuru numaralı bireysel başvuru kararı (Işıl Yaykır Başvurusu)
• Yargıtay 4. Hukuk Dairesi'nin 03.07.2013 tarih ve 2013/6256 E., 2013/12821K. sayılı kararı.
• Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 17.06.2015 tarih ve 2014/4-56 E., 2015/1679 K. sayılı kararı.
• Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nun 17.06.2014 tarih ve 2012/12-1510 E., 2014/331 K. sayılı kararı.