Bir koruma tedbiri türü olarak şirket yönetimi için kayyım tayini (CMK m.133)

Yıl 2016, Cilt: 65 Sayı: 4, 3393 - 3431, 01.12.2016

Uğur Ersoy

Öz

Şirketler, günümüz serbest piyasa ekonomisinin en önemli aktörlerinden birisidir. Karlarını maksimize edebilmek amacında olan şirketlerin bu amaçlarını her zaman legal yollardan gerçekleştirmedikleri, bazı durumlarda illegal yollara da başvurabildikleri bilinen bir gerçektir. Bu bağlamda uygulamada sıklıkla “paravan şirket” olarak tabir edilen şirketler kurulmakta ve bu şirketlerin faaliyeti çerçevesinde ağırlıklı olarak gelir elde edilmesi veya suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerinin aklanması amaçlanmaktadır. Pek tabidir ki, hiçbir hukuk düzeninin böyle bir duruma müsaade etmesi düşünülemez. Ancak, şirketlerin konumları itibariyle ekonomik ve sosyal hayatta arz ettikleri önem dikkate alındığında şirketlere yapılacak müdahalelerde çok hassas davranılması gerekmektedir. Bu nedenle, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 133. maddesi ile Türk Hukuk sistemimize şirket yönetimi için kayyım tayini kurumu girmiş ve böylelikle, geçmişte ülkemizde yaşanan bazı olumsuz durumların önüne geçilmesi amaçlanmıştır. Çalışmamızda, şirket yönetimi için kayyım tayini kurumu ana hatlarıyla incelenecek, görüş ve önerilerde bulunulacaktır

Anahtar Kelimeler

Kayyım, şirket yönetimi, koruma tedbirleri, elkoyma, müsadere

Appointing aTrustee for the Administration of a Firm as a Measure of Protection of Evidence (Tppc Art.133)

Öz

Companies are one of the most important players in the modern-day free market economy. It is a known fact that, companies, who aim to maximize their profits, don’t always achieve these goals through legal procedures. They resort to the illegal means in some cases. In this context, frequently some companies are established which known as “front company” in practice and it is intended to generate an income mainly or absolve the value of assets caused by crime. No wonder, it can’t be thought that any rule of law allow such a situation. However, when the importance of the companies in economical and social life is considered, interventions which will be made to the companies must be treated with great precision. Therefore, with the article 133 of Turkish Penal Procedure Code (TPPC), “Appointing a Trustee For The Administration of a Firm” has entered to our Turkish legal system and thus, it is aimed to prevent some negative situations experienced in the past in our country. In our study, the subject “Appointing a Trustee For The Administration of a Firm” will be analyzed with main lines and comments and suggestions will be made

Anahtar Kelimeler

Trustee, Administration of a Firm, Measures of Protection of

Kaynakça

• Aksaray, Buse, Roma Hukukunda Kadının Hak ve Fiil Ehliyeti, İstanbul 2011 (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).
• Ansay, Sabri Şakir, Hukuk Tarihinde İslam Hukuku, 4. Bası, Ankara 2002.
• Aşkan, Cengiz, Adi Şirketin Yönetimi, Ankara 2003.
• Atalay, Oğuz, Borca Batıklık ve İflasın Ertelenmesi, İzmir 2006.
• Bahri Öztürk, Ceza Muhakemesinde Koğuşturma Mecburiyeti (Hazırlık Soruşturması), Ankara 1991.
• Bilge Öztan, “Kanuni Müşavirlik ve Federal Mahkeme’nin Bu Konuya İlişkin Görüşü”, Ankara Hukuk Fakültesi 50.Yıl Armağanı, C.I, Ankara 1977.
• Centel, Nur/Zafer, Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku, 12. Bası, İstanbul 2015.
• Cevdet Okan Bahar, “Anonim ve Limited Şirketlerde Temsil Yetkisi ve Şirkete Kayyım Atanması”, Vergi Dünyası, S.252, Ağustos 2002.
• Çolak, Haluk, “Kaçak Sanıklar Hakkında Hükmedilebilecek Tedbirler: Batı Hukuku ve Türk Hukuku”, in: Ankara Barosu Hukuk Kurultayı 2000, C.2.
• Dayınlarlı, Kemal, “Kayyımlık Ücreti”, YD, C.18, S.1-2, Ocak-Nisan 1992.
• Devellioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, İstanbul 1981.
• Doğan, Murat/Taşkın, Feyzullah, “Vesayet Örgütünün İşleyişi, Aksayan Yönleri, Değişiklik ve Çözüm Önerileri”, HPD, S.9, Aralık 2006.
• Dursun, İsmail, “Ceza Muhakemesinde Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini ve Nitelikleri”, MÜHFHAD, C: 20, S: 3, Yıl: 2014.
• Ersoy, Uğur, “Ceza Muhakemesinin Amacı Üzerine Eleştirel Bir Yaklaşım”, Uğur Alacakaptan’a Armağan, Cilt 1, İstanbul 2008.
• Ersoy, Uğur, Ceza Muhakemesi Hukukunda Şirket Yönetimine Kayyım Tayini, Ankara 2009.
• Gökçen, Ahmet, “Altıncı Oturum– Şirketler Hukukuna Getirilen Yenilikler”, in: Ekonomik Suç ve Ceza Sempozyumu, 30 Nisan–1 Mayıs 2005.
• Gümüş, Mustafa Alper, Türk Medeni Hukukunda Kayyımlık, İstanbul 2006.
• Güneş-Ceylan, Seldağ, “Roma Hukuku’nda Kayyımlık (Cura) Müessesesine Genel Bir Bakış”, AÜHFD, Cilt:53, Sayı:1.
• Güralp, Ayşe Gülin, “İflasın Ertelenmesinde Kayyım Atanması”, Prof.Dr. İrfan Baştuğ Anısına Armağan, DEÜHFD, C.7, Özel Sayı 2005, İzmir 2005.
• Güralp, Ayşe Gülin, Anonim Şirkette Kayyım, İzmir 2005 (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).
• Karadeniz-Çelebican, Özcan, Roma Hukuku, 7. Bası, Ankara 2000.
• Karakehya, Hakan, Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara 2015.
• Koç, Nevzat, “Türk Medeni Kanunundaki Düzenlemeler Işığında Vesayet Hukukuna Genel Bir Bakış”, Prof. Dr. İrfan Baştuğ Anısına Armağan- Özel Sayı, DEÜHFD, Cilt: 7, İzmir 2005.
• Kunter, Nurullah/Yenisey, Feridun/Nuhoğlu, Ayşe, Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 14.Bası, İstanbul 2006.
• Özbek, Veli Özer, Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara 2006.
• Özbek, Veli Özer/Kanbur, Mehmet Nihat/Doğan, Koray/Bacaksız, Pınar/Tepe, İlker, Ceza Muhakemesi Hukuku, 7.Baskı, Ankara 2015.
• Özön, Mustafa Nihat, Büyük Osmanlıca-Türkçe Sözlük, 5. Basım, Ankara 1973.
• Öztan, Bilge, Aile Hukuku, 5. Bası, Ankara 2004.
• Öztürk, Bahri, “Ceza Muhakemesinde Yokluk, Gaiplik, Kaçaklık ve Bunlar Hakkında Alınacak Tedbirler”, in: Ankara Barosu Hukuk Kurultayı 2000, C.2.
• Öztürk, Bahri, Suç Muhakemesi Hukukunda Gaiplik ve Gaiplerin Muhakemesi, İstanbul 1984.
• Öztürk, Bahri/Erdem, Mustafa Ruhan, Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 9. Bası, Ankara 2006.
• Öztürk, Bahri/Tezcan, Durmuş/Erdem, Mustafa Ruhan/Sırma, Özge/Kırıt, Yasemin F. Saygılar/Özaydın, Özdem/Akcan, Esra Alan/Erden, Efser, Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 9.Bası, Ankara 2015.
• Poroy, Reha/Tekinalp, Ünal/Çamoğlu, Ersin, Ortaklıklar ve Kooperatif Hukuku, 10. Bası, İstanbul 2005.
• Soyaslan, Doğan, Ceza Muhakemesi Hukuku, 5. Baskı, Ankara 2014.
• Sözüer, Adem/Tekdağ, M.Kenan, “Ceza Muhakemesi Kanunu Neler Getiriyor?”, HPD, S.3, Nisan 2005.
• Şahin, Cumhur, Ceza Muhakemesi Hukuku I, 6.Bası, Ankara 2015.
• Şahin, Cumhur, Sanığın Kolluk Tarafından Sorgulanması, Ankara 1994.
• Tanrıver, Süha, Konkordato Komiseri, Ankara 1993.
• Türk, Ahmet, Anonim Ortaklıkta Sermaye Kaybı ve Borca Batıklığın Hukuki Sonuçları, Ankara 1999.
• Ünver, Yener/Hakeri, Hakan, Ceza Muhakemesi Hukuku, 10. Baskı, Ankara 2015.
• Yenisey, Feridun/Nuhoğlu, Ayşe, Ceza Muhakemesi Hukuku, 3.Baskı, Ankara 2015.
• Yılmaz, Z. Sanem, Sermaye Şirketlerinde Geçici Hukuki Korumalar, İzmir 2004.