Thomas Hobbes’un sosyal sözleşme teorisinin Nietzsche’nin siyaset felsefesi doğrultusunda karşılaştırılarak değerlendirilmesi

Yıl 2015, Cilt: 64 Sayı: 3, 687 - 738, 01.09.2015

Yahya Berkol Gülgeç

https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000001790

Cited By: 1

Öz

Devletin kökenini açıklamaya çalışan teorilerden, günümüzün liberal düzeni doğrultusunda, üzerinde en çok durulan ve en çok tartışılan teoriler sosyal sözleşme teorileri olmuştur. Thomas Hobbes ise hem mutlakiyetçi görüşleri hem de sosyal sözleşme teorisini üzerine kurduğu sistematik ve materyalist bakış açısı ile diğer sosyal sözleşmecilerden farklılaşmaktadır. Aykırı bir filozof olarak nitelendirilen Friedrich Nietzsche ise, görüşleri nazizm ve anarşizm gibi birbirinden çok farklı iki siyasî akıma kaynak oluşturmuş olsa da, siyaset felsefesi dendiğinde akla ilk gelen isimlerden değildir. Bunda, Nietzsche'nin sistematikten uzak ve edebî bir üslup ile yazması da etkili olmuştur. Ancak, gereken özen gösterildiğinde Nietzsche'nin de belli bir siyaset felsefesine sahip olduğu anlaşılacaktır. Bu felsefe, özellikle sosyal sözleşme teorisi açısından ciddî eleştiriler getirebilecek niteliktedir. Hobbes ve Nietzsche'nin felsefeleri arasındaki benzer noktalar ise, iyimser nihilizm ile Hobbes'un sosyal sözleşme teorisinin karşılaştırılmasını özellikle ilginç kılmaktadır

Anahtar Kelimeler

Sosyal sözleşme, özgür irade, devletin kökeni, doğa durumu, insan doğası

Comparative Evaluation of Thomas Hobbes' Social Contract Theory in Line with Nietzsche's Political Philosophy

Öz

Social contract theories are the most widely deliberated and discussed of the theories striving to explain the origin of the state with the influence of the current liberal order. Thomas Hobbes, on the other hand, diverges from the other social contract theoreticians both in its absolutist views and the systematic and materialist perspective on which his social contract theory is based upon. Friedrich Nietzsche, though, is not one of the first names to come to mind when the subject is political philosophy although his views have nurtured two vastly different political currents such as nazism and anarchism. Nietzsche's style which is far from systematic and highly literary has also played a part in this. However, if due diligence is shown, it becomes apparent that Nietzsche has a certain political philosophy. This philosophy is especially potent to direct serious critique to the social contract theory. Moreover, similarities between the philosophies of Hobbes and Nietzsche renders the comparison of the optimistic nihilism and the social contract theory of Thomas Hobbes especially interesting

Anahtar Kelimeler

Social contract, free will, origin of the state, natural state, human nature

Kaynakça

• Abbey, Ruth ve Appel, Frederick (1998), “Nietzsche and the Will to Politics”, The Review of Politics, Cilt: 60(1), 83-114.
• Barden, Garrett ve Murphy, Tim (2007), “Law's Function in De Cive And Leviathan: A Re-appraisal of the Jurisprudence of Thomas Hobbes”, Dublin University Law Journal, Cilt: 29, 231-259.
• Berk, Mary (2011), “Having Rights and Being Right: Thomas Hobbes on the Nature of Right”, APSA Yıllık Toplantı Sunum Belgesi, 6 Nisan 2015 tarihinde http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1916362 adresinden erişilmiştir.
• Clastres, Pierre (2011), Devlete Karşı Toplum, İstanbul, Ayrıntı.
• Cristi, Renato (2010), “Nietzsche On Authority and State”, 7 Nisan 2015 tarihinde http://www2.swgc.mun.ca/animus/Articles/Volume%2014/3_Cristi.pdf adresinden erişildi.
• Fine, Kit “What is Metaphysics”, 7 Nisan 2015 tarihinde http://philosophy.fas.nyu.edu/docs/IO/1160/met.pdf adresinden erişilmiştir.
• Gözler, Kemal (2011), Anayasa Hukukunun Genel Esasları, Bursa, Ekin.
• Gözler, Kemal (2012), Devletin Genel Teorisi, Bursa, Ekin, 2012.
• Guldmann, Rony (2010), “Between Cynicism and Idealism: Nietzsche and the Sladerers of Human Nature”, 5 Nisan 2015 tarihinde http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1651505 adresinden erişilmiştir.
• Heywood, Andrew (2012), Siyaset Teorisine Giriş, İstanbul, Küre.
• Hobbes, Thomas (2013), Leviathan, İstanbul, YKY.
• Hoekstra, Kinch (2007), “Hobbes on the Natural Condition of Mankind”, Cambridge Guide to Hobbes's Leviathan, New York, Cambridge University Press.
• Kane, John (2010), “Loving the Leviathan: Thomas Hobbes and the Foundations of Civic Nationalism, APSA Yıllık Toplantı Sunum Belgesi, 1 Nisan 2015 tarihinde http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm? abstract_id=1642131 adresinden erişilmiştir.
• Kazantzakis, Nikos (2006), Friedrich Nietzsche on Philosophy of Rights and the State, New York, State University of New York Press.
• Kersting, Wolfgang (2002), Jean Jacques Rousseaus”Gesellschaftsvertrag”, Darmstadt, Wissenschaftliche Buchgesellschaft.
• Kiss, Endre (2001), “Friedrich Nietzsche – A Theoretician of Modern Democracy”, Revista Portuguesa de Filosofia, Cilt: 57(2), 269-284.
• Kymlicka, Will (2006), Çağdaş Siyaset Felsefesine Giriş, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Leiter, Brian (2013b), “Moral Skepticism and Moral Disagreement in Nietzsche”, University of Chicago Public Law Working Paper No. 257, 2 Nisan 2015 tarihinde http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1315061 adresinden erişilmiştir.
• Leiter Brian (2013a), “Nietzsche Against the Philosophical Canon”, University of Chicago Public Law Working Paper No. 438, 2 Nisan 2015 tarihinde http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract=2254398 adresinden erişilmiştir.
• Leiter, Brian (2009), “Who is the 'Sovereign Individual'? Nietzsche on Freedom”, 3 Nisan 2015 tarihinde http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm? abstract_id=1473095 adresinden erişilmiştir.
• Nietzsche, Friedrich (2010b), Güç İstenci, İstanbul, Say.
• Nietzsche, Friedrich (2010a), Gezgin ile Gölgesi, İstanbul, Say.
• Nietzsche, Friedrich (2013), Ahlakın Soykütüğü Üstüne, İstanbul, Say.
• Nietzsche, Friedrich (2011a), İnsanca, Pek İnsanca, I. Cilt, İstanbul, Say.
• Nietzsche, Friedrich (2011b), Böyle Buyurdu Zerdüşt, İstanbul, Say.
• Nietzsche, Friedrich (2011c), Putların Alacakaranlığı, İstanbul, Say.
• Nietzsche, Friedrich (2012), Deccal, İstanbul, Say.