Türkiye’de düzenleyici kurumların yapısı, işlevi ve dönüşümü

Yıl 2015, Cilt: 64 Sayı: 1, 195 - 236, 01.03.2015

D. Çiğdem Sever

https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000001777

Cited By: 13

Öz

İlk olarak ABD’de ortaya çıkan ve 1970’lerden itibaren yeni bir işlev ve yapıyla pekçok ülkede benzer ortak özelliklerle yaygınlaşan düzenleyici kurumlar Türkiye’de de önemli bir işleve sahip olmuşlardır. Ancak idari ve siyasi kültür, ekonomik sistem ve idari teşkilatların yapısal özellikleri gibi etkenler nedeniyle bu kurumların işlev ve yapısı ülkeden ülkeye farklılaşabilmektedir. Temelde kurumsal özerklik ve karar organlarının bağımsızlığı nitelikleriyle ve ekonomik kamu düzenine ilişkin kolluk işlevleriyle düzenleyici kurumlar neo-liberal politikaların uygulanmasında etkili bir role sahip olmuş ve Türkiye’de kurulmalarının ardından geçen süre içerisinde daha iyi anlaşılmış, aynı zamanda idari teşkilatta yaşanan dönüşümden etkilenmişlerdir. Yerinden yönetim içerisinde yer alan bu kamu kurumlarıyla ilgili mevzuatta çok sık ve köklü değişiklikler yaşanmış ve genel bir eğilim olarak bu kurumlar üzerinde merkezi idarenin yetkilerinde bir artış yaşanmıştır

Anahtar Kelimeler

İdare hukuku, İdari teşkilat, Düzenleyici kurum, Bağımsızlık, Özerklik

The Structure, Function and Transformation of Regulatory Agencies in Turkey

Öz

Regulatory agencies became widespread in 1970’s carrying a new function and therefore having a new structure in many countries including Turkey. However, the function and structure of these institutions has been varied depending on the administrative and political culture, economic system and structural features of the administrative organisation of the country. Described by the characteristics of institutional autonomy, the independency of decision-making body and regulation of economic public order, these institutions have played an important role in the application of neo-liberal policies. Meanwhile the role and structure of these institutions has been understood after the elapsed time since the establishment of these regulatory agencies while they have been affected by the transformation of Turkish administrative organisation. After the establishment of these institutions, it was made many fundamental amendments in the relevant Laws rendering these institutions more dependent to the central administration which is a reflection of the general tendency of centralisation

Anahtar Kelimeler

Administrative law, Administrative organisation

Kaynakça

• Akıncı, Müslüm, Bağımsız İdari Otoriteler ve Ombudsman, Beta Yayınları, 1999.
• Atay, Ethem, “Bağımsız İdari Otoriteler ve Türkiye Uygulaması”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. X, S. 1-2, 2006, s. 259-293.
• Atay, Ethem, İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2006
• Ayanoğlu, Taner, “Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların Düzenleme Yetkisi ve TAPDK Örneği”, İÜHFM, C. LXV, S. 1, s. 39-84.
• Azrak, Ülkü “Dünyada ve Türkiye’de Bağımsız İdari Otoriteler ve İdarenin Yeniden Yapılanması Bağlamında Bunlara İlişkin Bazı Sorunlar”, Bağımsız İdari Otoriteler, Rekabet Kurumu Yayını, Ankara 2001.
• Bayramoğlu, Sonay, Yönetişim Zihniyeti: Türkiye’de Üst Kurullar ve Siyasal İktidarın Dönüşümü, İletişim Yayınları, İstanbul, 2010
• Custos, Dominique, “The Rulemaking Power of Independent Regulatory Agencies”, The American Journal of Comparative Law, V. 54, s. 615- 640.
• Çal, Sedat, “Bağımsız İdari Otorite olarak Enerji Piyasası Kurulu”, Ankara Barosu Dergisi, 2001/3, s. 93-112.
• Dempsey, Paul Stephen, “The Rise And Fall Of The Interstate Commerce Commission: The Tortuous Path From Regulation To Deregulation Of America's Infrastructure”, Marquette Law Review, V. 95, 2012, s. 1151- 1189.
• Duran, Lütfi, “Türkiye’de Bağımsız İdari Otoriteler”, Amme İdaresi Dergisi, C. 30, S. 1, 1997, s. 3-10.
• Duran, Lütfi, İdare Hukuku Ders Notları, İstanbul, 1982.
• Erkut, Celal, “Bağımsız İdari Makamlar Müessesesi Açısından Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kısa Bir Değerlendirmesi”, Bağımsız İdari Otoriteler içinde, (Ed. İbrahim Ö. Kaboğlu), İstanbul, 1998.
• Eşki, Hülya, “Duzenleyici Kurumlara İngiltere Orneği Uzerinden Bakmak”, Sayıştay Dergisi, S. 72, s. 67-84.
• Gilardi, Fabrizio, “The Same, But Different: Central Banks, Regulatory Agencies, and the Politics of Delegation to Independent Authorities”, Comparative European Politics, 2007(5), s. 303-327.
• Gözler, Kemal, İdare Hukuku, C. I, Ekin Yayınları, Bursa, 2006.
• Günday, Metin, Bağımsız İdari Otoriteler – Panel, Rekabet Kurumu Yayınları, 2001, Ankara.
• Günday, Metin, İdare Hukuku, İmaj Yayınları, Ankara, 2011.
• Holberstam, Daniel, “The promise of comparative administrative law: A constitutional perspective on individual agencies”, Comparative Administrative law (Der. Susan Rose-Ackerman), Edwar Elgar Publishing, 2010, s. 185-204.
• Karahanoğulları, Onur, Kamu Hizmeti, Turhan Kitabevi, Ankara, 2003.
• Kıratlı, Metin, Koruyucu İdari Hizmetler, TODAİE Yayınları, Ankara, 1973.
• Kutlu Gürsel, Meltem, “Sermaye Piyasası Kurulu’nun Denetimi”, Prof. Dr. İrfan Baştuğ’a Armağan, İzmir, 2005, s. 493-554.
• Lordi, Antonio, “Globalized World and Separation of Powers: A New Role for the Independent Administrative Authorities”, Duquesne Law Review, V. 47, 2009, s. 939-946.
• Morrison, Alan B., “How independent are independent regulatory agencies?”, Duke Law Journal, 1988, s. 252-256.
• Neocleous, Mark, Devleti Tahayyül Etmek, Notabene yayınları, Ankara, 2014.
• Öncel, Mualla; Çağan, Nami, Mali Hukuk Bilgisi, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü yayını, Ankara, 2010
• Öztürk, Burak, Fransız ve Türk Hukukunda İdarenin Düzenleme Yetkisinin Kapsamı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2009.
• Sancakdar, Oğuz, “İdare Hukuku Yönüyle Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun Kısa Bir Değerlendirmesi”, Amme İdaresi Dergisi, C. 34, S. 4, 2001, s. 97-137.
• Shapiro, Martin, The problems of independent agencies in the United States and the European Union”, Journal of European Public Policy, 4:2, s. 276-291.
• Sobacı, M. Zahid, Türk İdari Teşkilatındaki “Adalar”: Bağımsız İdari Otoriteler, AÜHFD, C.55, S.2, 2006, s. 157-180.
• Sönmez, Ümit, Piyasanın İdaresi, İletişim yayınları, Ankara, 2011.
• Talat Aslan, Nagehan, “Yönetimin Yeni Yapı Taşları Bağımsız İdari Otoriteler: Yavru Leviathanlara Doğru”, Sosyal Siyaset Konferansları, Sayı: 59, 2010/2, s. 25-49.
• Tan, Turgut, İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2011.
• Tekinsoy, Ayhan, “Bağımsız İdari Otoriteler ve Regülasyon Anlayışı – Tartışmalar, Sorunlar”, Ankara Barosu Dergisi, Yıl: 65, Sayı: 2, 2007, s. 119-134.
• Ulusoy, Ali, Bağımsız İdari Otoriteler, Turhan Kitabevi, Ankara, 2003.
• Ulusoy, Ali, “Bağımsız İdari Kurumlar”, Danıştay Dergisi, S.100, Ankara, 1999,
• Ulusoy, Ali, İdari Yaptırımlar, Turhan Kitabevi, Ankara, 2014.
• Verkuil, Paul V. “Purposes and Limits of Independent Agencies”, Duke Law Journal, 1988,s. 257-279.
• Warp, George, “Independent Regulatory Commissions and The Separation of Powers Doctrine”, Nortre Dame Lawyer, V. 16, 1940, s. 183-193.
• Yıldırım, Turan, “Bağımsız İdari otoritelerin Yargısal Denetimi”, 2000 yılı İdari Yargı Sempozyumu, Danıştay Yayını.