Karine kavramı, kanuni karineler ve varsayımlar

Yıl 2013, Cilt: 62 Sayı: 3, 729 - 760, 01.09.2013

Fatma Tülay Karakas

https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000001724

Cited By: 6

Öz

Karine, varlığı bilinmeyen bir olgu hakkında sonuç çıkarmamızı sağlayan bir işaret, belirtidir. Kanuni karineler ise varlığı bilinmeyen bir olgu hakkında sonuç çıkarmamazı sağlayan ve kanunda öngörülmüş olan işaretler, belirtilerdir. Kanuni karineler, karineden hareketle ulaşılan sonucun aksinin ispat edilip edilememesine göre aksi ispat edilebilen ve aksi ispat edilemeyen karineler olarak ikiye ayrılır. Aksi ispat edilebilen karinelere adi kanuni karineler denir. Adi kanuni karineler, ispat yükü kuralıdır ve ispatsızlığın riskini hangi tarafın taşıyacağını belirlerler. Aksi ispat edilemeyen karineler ise kesin kanuni karinelerdir. Kesin kanuni karinelerin ise tıpkı varsayımlar gibi ispat yükü ile bir ilgisi bulunmamaktadır. Kesin kanuni karineler ve varsayımlar atıf kurallarıdır. Yasa koyucu kesin kanuni karineler ve varsayımlar yoluyla a olayı için öngörülen sonucun b olayı için de uygulanması konusunda hakime talimat vermektedir

Anahtar Kelimeler

Karine, kanuni karine, adi kanuni karine, kesin kanuni karine, varsayım

The Concept of Presumption, Legal Presumptions and Fictions

Öz

Presumption is a concept that help us to draw a conclusion about an unknown fact. Legal presumption or legal deduction is a concept which is regulated in law and that help us to make a conclusion about an unknown fact. There are two kinds of legal presumptions. One of them is rebuttable and the other one can not be rebutted. The rebuttable one is called an ordinary presumption. Ordinary presumptions are related to burden of proof and they determine who will carry the risk of non-conclusiveness. A nonrebuttalble presumption is called an “absolute presumption”. An absolute presumption is not related to burden of proof such as “fictions”. An “absolute presumptions” and “fictions” are reference rules. Lawmakers aim to give instruction by means of absolute legal presumptions and fictions about the application of the rules to the case B which are foreseen for case A

Anahtar Kelimeler

Presumption, legal presumption, ordinary presumption, absolute presumption, fiction

Kaynakça

• Atalay, Oğuz (2001), Menfi Vakıaların İspatı, İzmir: D. E. Ü. Rektörlük Matbaası.
• Başözen, Ahmet (2010), Medeni Usul Hukukunda İlk Görünüş İspatı, Ankara: Adalet Yayınevi.
• Deschenaux, Henri (1967), Schweizerisches Privatrecht, Basel - Stuttgart: Verlag von Helbing Lichtenhahn.
• Edis, Seyfullah (1997), Medeni Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri, (6. bs.), Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Egger, August (1930), Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, Einleitung, Art. 1-10, Zürich: Schulthess.
• Forstmoser, Peter/Vogt, Hans-Ueli (2008) Einführung in das Recht, (4. Aufl.), Bern: Stämpfli.
• Göksu, Tarkan (2007), Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, Art. 8- 10 ZGB, Zürich - Basel - Genf: Schulthess.
• Guggenbühl, Markus (1990), Die gesetzlichen Vermutungen des Privatrechts und ihre Wirkungen im Zivilprozess, Zürich: Schulthess Polygraphischer Verlag.
• Hausheer, Heinz/Jaun, Manuel (2003), Stämpflis Handkommentar, Die Einleitungsartikel des ZGB, Art. 1-10 ZGB, Bern: Stämpfli.
• Hedemann, Justus W. (1904), Die Vermutung nach dem Recht des deutschen Reiches, Jena: Verlag von Gustav Fischer.
• Karafakih, İsmail H. (1964) "Vasıtalı Deliller", Ansay Armağanı, 169-180.
• Koçhisarlıoğlu, Cengiz (1984) "Karine ve Borçlar Kanununun 96. Maddesindeki Kusur Karinesi", Yargıtay Dergisi, C. 10, S. 3, 272-284.
• Kummer, Max (1966), Berner Kommentar, Kommentar zum Schweizerischen Privatrecht, Band I Einleitung und Personenrecht, Einleitung, Art. 1-10 ZGB, Bern: Verlag Stämpfli Cie.
• Kuru, Baki/Arslan, Ramazan/Yılmaz, Ejder (2010), Medeni Usul Hukuku, (21. bs.), Ankara: Yetkin Yayınları.
• Kuru, Baki (2001), Hukuk Muhakemeleri Usulü, (6. bs.), C. II, İstanbul: Demir - Demir.
• Larenz, K./Canaris, C. W. (1995), Methodenlehre der Rechtswissenschaft, (3. Aufl.), Berlin usw.: Springer.
• Leipold, Dieter (1966), Beweislastregeln und gesetzliche Vermutungen, Schriften zum Prozessrecht, Bd. 4, Berlin: Duncker - Humblot.
• Musielak, Hans J. (1975), Die Grundlagen der Beweislast im Zivilprozess, Berlin/New York: Walter de Gruyter.
• Musielak, Hans J. (1987), "Gegenwartsprobleme der Beweislast", Zeitschrift für Zivilprozess, 100, 385-411.
• Musielak, Hans J./Stadler, Max (1984), Grundfragen des Beweisrechts, Schriftenreihe der juristischen Schulung, Heft 89, München: C. H. Beck'sche Verlagsbuchhandlung.
• Oğuzman, Kemal/Barlas, Nami (2012), Medeni Hukuk, Giriş, Kaynaklar, Temel Kavramlar, B. 18, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
• Özdiler - Küçük, Eda (2011), Vergi Hukukunda Karineler, Ankara: Adalet Yayınevi.
• Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/Özekes, Muhammet (2011), Medeni Usul Hukuku, (12. bs.), Ankara: Yetkin Yayınları.
• Plósz Alexander (1970), "Die Natur der gesetzlichen Vermutungen", Festschrift für Adolf Wach, 2. Bd., Leipzig 1913, Nachdruck Aalen 1970: Scientia Verlag.
• Rosenberg, Leo (1965), Die Beweislast, (5. Aufl.), München: C. H. Beck'sche Verlagsbuchhandlung. Rosenberg, Leo/Schwab, Karl Zivilprozessrecht, (17. Aufl.), München: Verlag C. H. Beck.
• Heinz/Gottwald, Peter (2010),
• Rüegg, Edwin (1947), Beitrag zur Lehre von der Vermutung im schweiz. Privatrecht, Zürich: G. Büchi Buchdruckerei.
• Schmid, Hans (2006), Basler Kommentar, Zivilgesetzbuch I, Art. 1-456 ZGB, (3. Aufl.), Basel Genf München: Helbing - Lichtenhahn.
• Serozan, Rona (2011), Medeni Hukuk Genel Bölüm/Kişiler Hukuku, İstanbul: Vedat Kitapçılık.
• Şen, Yusuf (1994), İslam Muhakeme Hukukunda İspat Vasıtalarından Karine, (Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi yayınlanmamış lisans tezi).
• Taşpınar, Sema (1996), "Fiili Karinelerin İspat Yükünün Dağılımındaki Rolü", AÜHFD, C. 45, S. 1-4, 533-572.
• Taşpınar, Sema (2001), Medeni Yargılama Hukukunda İspat Sözleşmeleri, Ankara: Yetkin Yayınları.
• Topuz, Gökçen (2012), Medeni Usul Hukukunda Karinelerle İspat, Ankara: Yetkin Yayınları.
• Tuor, Peter/Schnyder, Bernhard/Schmid, Jörg/Rumo-Jungo, Alexandra (2009), Das Schweizerische Zivilgesetzbuch, (13. Aufl.), Zürich - Basel - Genf: Schulthess.
• Umar, Bilge (1964), "Hususi Hukukta Karineler", Ansay Armağanı, 181-195.
• Umar, Bilge (2011), Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, Ankara: Yetkin Yayınları.
• Umar, Bilge/Yılmaz, Ejder (1980), İspat Yükü, (2. bs.), İstanbul: Kazancı Matbaacılık.
• Üstündağ, Saim (1992), Medeni Yargılama Hukuku, (5. bs.), İstanbul: Yaylacık Matbaası.
• Yaylalı, Davut (2001) "Karine", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 24, 492-493.
• Yaylalı, Davut (1988), "İslam Hukukunda Karine", İslami Araştırmalar, C. II, S. 6, 54-60.
• Zevkliler, Aydın/Acabey, Beşir/Gökyayla, Emre (2000), Medeni Hukuk, Giriş, Başlangıç Hükümleri, Kişiler Hukuku, Aile Hukuku, (6. bs.), Ankara: Seçkin Yayınevi.