6284 SAYILI AİLENİN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN’DAKİ DESTEK HİZMETLERİNİN DÖNÜŞTÜRÜCÜ ADALET BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2023, Cilt: 72 Sayı: 2, 619 - 642, 07.07.2023

Nevin Birinci , Nadire Özdemir

https://doi.org/10.33629/auhfd.1279915

Öz

Günümüzde aile içi şiddeti önlemeye ve şiddetle mücadele etmeye yönelik yaklaşımlar şiddetin sadece bireysel değil, toplumsal boyutlarını da hesaba katmakta ve tarafların sorumluluk almalarını ve değişmelerini teşvik etmeye yönelik araçlar ve programlar öngörmektedir. Bu amaca uygun bir şekilde 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun, koruyucu ve önleyici tedbirlerin yanı sıra, uygulamada ve literatürde daha az bilinen ‘destekleyici’ tedbirleri de öngörmektedir. 6284 Sayılı Kanun’un 15 inci maddesi uyarınca düzenlenmiş olan bu destek hizmetleri, şiddet olgusuna yönelik dönüştürücü araçları sunması adına önem arz etmektedir. Bu çalışma, söz konusu destek hizmetlerinde amaçlanan hedefleri dönüştürücü adaletin bağlamsallık ve ilişkisellik vurgusu taşıyan ilkeleri eşliğinde ele alacaktır. Söz konusu ilkeler ‘özgürleştirme’, ‘gücü değiştirme’, ‘hesap verilebilirlik’, ‘kültürel duyarlılık’, ‘sürdürebilirlik’ ve ‘esneklik’tir. Bu ilkeler temelinde korunan kişiye, şiddet uygulayana ve çocuklara yönelik verilecek destekleyici tedbirler ayrı başlıklarda değerlendirilecektir. Teorik açıklamaları somutlaştırmak adına yargı kararlarına başvurulacak ve verilmiş tedbir kararları örnekleriyle çalışmanın temel iddiası açıklanacaktır.

Anahtar Kelimeler

6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kardına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun, aile içi şiddet, tedbir kararları, destek hizmetleri, dönüştürücü adalet

Kaynakça

• Helene Flood; Glad, Kristin Alve. “Domestic Violence and Abuse Through a Psychological Lens”, Eds. John Devaney, Caroline Bradbury-Jones, Rebecca J. Macy, Carolina Øverlien, Stephanie Holt. The Routledge International Handbook of Domestic Violence and Abuse içinde, 96-109. New York: Routledge, 2021.
• Barrie, Hannah. "No One Is Disposable: Towards Feminist Models of Transformative Justice," Journal of Law and Social Policy 33 (2020): 65-92.
• Burman, Sondra; Duffy-Feins, Patricia. “Children Witnessing Parental Violence”, Encyclopedia of Domestic Violence içinde, 156-160. Ed. Nicky Ali Jackson, New York: Routledge, 2007.
• Cankurtaran, Özlem; G. Akoğlu; H. Sakarya. “Güçlenmeyi güç, güçsüzlük, baskı ve güç ilişkileri temelinde anlamak”. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(4), 2020: 1913-1939.
• Durbach, Andrea; Chappell, Louise; Williams, Sarah. "Special Issue on 'Transformative Reparations for Sexual Violence Post-Conflict: Prospects and Problems'." International Journal of Human Rights 21, no. 9 (November 2017): 1185-1192.
• Elliott, Karla et al., Investigating Adolescent Family Violence: Background, Research and Directions, Context Report, Focus Program on Gender and Family Violence: New Frameworks in Prevention, 2017. Raporun tamamına şu adresten erişilebilir: https://arts.monash.edu/__data/assets/pdf_file/0007/1532275/ investigating-adolescent-family-violence-background-research-and-directions.pdf (Erişim tarihi: 5.4.2023).
• Engle, Jill C.. "Sexual Violence, Intangible Harm, and the Promise of Transformative Remedies," Washington and Lee Law Review 79, no. 3 (Summer 2022): 1045-1092.
• Fırat, Engin. Kadına Karşı Şiddet Uygulayan Erkeklere Yönelik Sosyal Hizmet Uygulamalarının Değerlendirilmesi: Bir Model Önerisi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Doktora Tezi, 2022.
• Fitzgerald, Amy J.; Barrett, Betty Jo; Stevenson, Rochelle; Fritzi, Patti A. Timmons. “Domestic Violence and Animal Abuse”, The Routledge International Handbook of Domestic Violence and Abuse içinde, 325-339. New York: Routledge, 2021.
• Generation Five, Ending Sexual Abuse: Transformative Justice Handbook. Şu adresten indirilebilir: https://sites.uw.edu/qcenter/a-transformative-justice-handbook-generationfive-2017/ (Erişim tarihi 07.02.2023).
• Hester, Marianne; Lilley, Sarah-Jane. Domestic and Sexual Violence Perpetrator Programmes. Metnin tamamı için bkz. https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTMContent?documentId=090000168046e1f2 (Erişim tarihi: 5.4.2023).
• Kertesz, Margaret; Fogden, Larissa; Humphreys, Cathy. “Domestic Violence and the Impact on Children”, The Routledge International Handbook of Domestic Violence and Abuse içinde, 128-140. New York: Routledge, 2021.
• Lavi, Dafna. "The Promise of (Transformative) Mediation: The Transformative Model in Divorce Cases Involving Violence," Ohio State Journal on Dispute Resolution 36, no. 1 (2020): 65-126.
• McGill, Daire. "Different Violence, Different Justice? Taking Structural Violence Seriously in Post-Conflict and Transitional Justice Processes," State Crime Journal 6, no. 1 (Spring 2017): 79-101.
• Molloy, Sean. “Conceptualising the transformative justice potential of peace processes”, The International Journal of Human Rights, Vol. 27, No. 2, 2023: 307-334.
• Nadire Özdemir, Kültürel Savunma: Dönüştürücü Adalet Yaklaşımıyla Bir Değerlendirme. Ankara: Turkankitabevi, 2021.
• Restorative Justice and Domestic Violence. Şu adresten erişilebilir: https://www.verwey-jonker.nl/wp-content/uploads/2020/07/Restorative-Justice-and-Domestic-Violence_7388_def-2.pdf (Erişim tarihi: 4.4.2023).
• Roosevelt III, Kermitt. “Certainty versus Flexibility in the Conflict of Laws”, Faculty Scholarship at Penn Carey Law, 2019: 1-18. Şu adresten erişilebilir: https://scholarship.law.upenn.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=3031&context=faculty_scholarship (Erişim tarihi: 4.4.2023).
• Sever, Çiğdem. “Kadına Karşı Eviçi Şiddette Devletin Sorumluluğu ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Opuz v. Türkiye Kararı”. Atılım Sosyal Bilimler Dergisi 1(2), 2011: 19-46.
• Stubbs, Julie. "Beyond Apology?: Domestic Violence and Critical Questions for Restorative Justice," Criminology & Criminal Justice 7, no. 2 (May 2007): 169-187.