Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmelerinde Tüketicinin Cayma Hakkı ve Yasal Uyuşmazlıklar

Yıl 2024, Cilt: 73 Sayı: 4, 3067 - 3090, 11.03.2025

Nefise Hürriyet İşgüzar

https://doi.org/10.33629/auhfd.1639052

Öz

Tüm dünyada ön ödemeli konut satış sözleşmeleri, tüketicilere ödemeleri zamana yayarak yüksek satış bedellerini uzun vadede parça parça ödeme imkânı sunduğundan ve inşaat sektöründeki finansman ihtiyacını karşılamada kolaylık sağladığından, yaygın olarak kullanılan bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. Türk Hukukunda her ne kadar “taşınmaz satış sözleşmeleri” Türk Borçlar Kanunu ve Türk Medeni Kanun’unda düzenlenmiş olsa da, ön ödemeli konut satış sözleşmeleri özel olarak 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ’da kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır.
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 43.maddesinde ise Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmelerinde tüketicinin cayma hakkı düzenlenmiştir. Cayma hakkı, ön ödemeli konut satış sözleşmelerinde tüketiciyi koruma arzusuyla tamamen tüketiciye bahşedilmiş bir hak olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak Türk Borçlar Kanunu ve Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun maddelerinde yapılan düzenlemelerdeki “cayma hakkı” kavramları ve “cayma hakkı”na ilişkin hukuki düzenlemeler arasındaki uyuşmazlık, tüketicinin haklarının etkili bir şekilde korunmasını zorlaştırmaktadır. Bu çalışmada, Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmelerinde tüketicinin cayma hakkı ele alınmış; Türkiye’deki Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, Türk Borçlar Kanunu ve Ön Ödemeli Konut Satışı Yönetmeliği’ndeki hukuki düzenlemeler incelenmiştir. Ayrıca bu düzenlemeler arasındaki uyuşmazlıklar irdelenerek, buna ilişkin çözüm önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

ön ödemeli konut, cayma hakkı, tüketici hukuku

Kaynakça

• Akipek, Şebnem Öcal. "Madde 24." Milli Şerh içinde, editör Hakan Tokbaş ve Özlem Tüzüner, 480-540. İstanbul: Aristo Yayınevi, 2006.
• Ayan, Serkan. "Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmesinde Alıcının Sözleşmeden Cayma Hakkı." Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 23, 3 (Temmuz 2019), 53-96.
• Atamer, Yeşim. Kredi ve Diğer Finansman Sözleşmelerinde Tüketicinin Korunması. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2016.
• Buz, Vedat. Borçlunun Temerrüdünde Sözleşmeden Dönme. Ankara: Yetkin Yayınları, 1998.
• Chau, K. W., S. K. Wong ve C. Y. Yiu. "Housing Quality in the Presale Contracts Market." Journal of Real Estate Finance and Economics 34, 3 (2007): 313-325.
• Chang, C. O. ve C. W. Ward. "Forward Pricing and the Housing Market: The Pre-Sales Housing System in Taiwan." Journal of Property Research 10, 3 (1993): 217-227.
• Cunningham, C. R. "House Price Uncertainty, Timing of Development, and Vacant Land Prices: Evidence for Real Options in Seattle." Journal of Urban Economics 59, 1 (2006): 1-31.
• Doğar, Mehmet. Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmesi. İstanbul: On İki Levha Yayınları, 2018.
• Eidenmüller, Horst. "Why Withdrawal Rights." European Review of Contract Law (ERCL), X (2011): 1-24.
• European Parliament and Council. Directive 2011/83/EU of the European Parliament and of the Council of 25 October 2011 on Consumer Rights, Amending Council Directive 93/13/EEC and Directive 1999/44/EC of the European Parliament and of the Council and Repealing Council Directive 85/577/EEC and Directive 97/7/EC of the European Parliament and of the Council. 2011. Erişim 13 Kasım 2024. https://eur-lex.europa.eu/eli/dir/2011/83/oj/eng.
• Gümüş, Mustafa Alper. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, vol. 1. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2014.
• İnal, Tamer. “Ön Ödemeli Konut Satışı.” Milli Şerh içinde, editör Hakan Tokbaş ve Özlem Tüzüner, 621-738. İstanbul : Aristo Yayınevi, 2016.
• Jacobs, J. P. A. M., R. H. Koning ve E. Sterken. Modelling Prepayment Risk. University of Groningen: 2005.
• Kara, İlhan. Tüketici Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları, 2015.