Joint Application of Resource Consumption Accounting and Target Costing Methods in Hospitals

Year 2024, , 86 - 103, 26.11.2024

Emine Arslan , Kemalettin Çonkar

https://doi.org/10.25294/auiibfd.1455669

Abstract

This study offers hospital managers a new perspective on using resources effectively and efficiently, reducing costs, and increasing profits using resource consumption accounting and target costing methods together in hospitals. Using these two methods together can support hospital managers in their decision-making processes. In the study, the costs of 10 different treatments in the neurosurgery department of a hospital were determined and focused on issues such as cost reduction and quality improvement in line with patient expectations.

Keywords

Resource Consumption Accounting, Target Costing Method, Hospital

Hastanelerde Kaynak Tüketim Muhasebesi ve Hedef Maliyetleme Yöntemlerinin Birlikte Uygulanması

Abstract

Bu çalışmanın amacı, hastanelerde kaynak tüketim muhasebesi ve hedef maliyetleme yöntemlerinin birlikte kullanılmasıyla hastane yöneticilerine kaynakları etkin ve verimli bir şekilde kullanma, maliyetleri azaltma ve kârı artırma konusunda yeni bir bakış açısı sunmaktır. Bu iki yöntemin bir arada kullanılması, hastane yöneticilerine karar verme süreçlerinde önemli bir destek sağlayabilir. Çalışmada bir hastanenin nöroşirürji bölümünde 10 farklı tedavinin maliyetleri belirlenmiş ve hasta beklentileri doğrultusunda maliyet azaltma konusuna odaklanılmıştır.

Keywords

Kaynak Tüketim Muhasebesi, Hedef Maliyetleme Yöntemi, Hastane

Ethical Statement

Bu makale için Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimleri Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu’nun 25/06/2021 tarihli ve 2021/291 nolu kararınca etik kurul onayı alınmıştır.

References

• Ağırbaş, İ. (1993). Hastanelerde Maliyet-Performans Analizi ve T.C.D.D. Ankara Hastanesi’nde Bir Uygulama.(Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Ahmed, S. A., and Moosa, M. (2011). Application of Resource Consumption Accounting (RCA) İn An Educational İnstitute. Pakistan Business Review, 12(4), 755-775. https://www.researchgate.net/publication/343760753_Application_Of_Resource_Consumption_Accounting_in_Educational_Institute
• Aktaş, R. (2013). Yeni Bir Maliyet ve Yönetim Muhasebesi Yöntemi Olarak Kaynak Tüketim Muhasebesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (58), 55-76. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mufad/issue/35643/396413
• Alagöz, A. (2006). Stratejik Maliyet ve Kar Planlama Aracı Olarak Hedef Maliyet Yönetimi (Target Cost Management). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15), 61-83. https://app.trdizin.gov.tr/makale/TmpnMU5qVTE/stratejik-maliyet-ve-kar-planlama-araci-olarak-hedef-maliyet-yonetimi-target-cost-management-
• Albright, T. (1998). The Use of Target Costing in Developing the Mercedes-Benz M-Class. International Journal Of Strategic Cost Management, 13. https://www.uakron.edu/cba/docs/ins-cen/igb/scm/UseOfTCInBenzMClass.pdf
• Al-Nafaa, F. S. M., and Amarah, M. M. J. I. A. (2019). A Proposed Model for Analyzing the Cost Deviations, Using RCA (Resource Consumption Accounting) Approach with Application on a Saudi Hospital. Online Review, 19(3). https://platform.almanhal.com/Files/2/137461
• Al-Qady, M., and El-Helbawy, S. (2016). Integrating Target Costing and Resource Consumption Accounting. Journal of Applied Management Accounting Research, 14(1). 39-54. https://eds.s.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=dc03990f-3a66-4e58-97dd-97371feaec1f%40redis
• Altınbay, A. (2006). Etkin Bir Maliyet Yönetim Sistemi Olarak Hedef Maliyetleme Sistemi ve TMMT Uygulaması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,
• Altınbay, A., ve Seylan, B. (2019). Modern Maliyet Muhasebesinin Son Safhası: Kaynak Tüketim Muhasebesi Modeli. Alanya Akademik Bakış, 3(3), 295-320. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.597446
• Amara, V. (1998). Target Costing For Product Design. Virginia: Virginia Institute Blacksburg. http://hdl.handle.net/10919/37071
• Arslan, E., ve Çonkar, K. (2023). Hastanelerde Modern Maliyetleme Yöntemlerinin Uygulanabilirliğine Yönelik Bir Araştırma: Afyonkarahisar Örneği. Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, 6(1), 51-68. https://doi.org/10.32951/mufider.1174309
• Atasagun, F. D. (2017). Hastanelerde Hedef Maliyetleme Yönetimiyle Maliyet Düşürme ve Konya’da Özel Bir Hastanede Uygulaması. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Baharudin, N., and Jusoh, R. (2015). Target Cost Management (TCM). A Case Study Of An Automotive Company. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 172, 525-532. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.01.398
• Balakrishnan, R., Labro, E., and Sivaramakrishnan, K. (2012). Product Costs As Decision Aids. An Analysis Of Alternative Approaches (Part 1). Accounting Horizons, 26(1), 1-20. https://doi.org/10.2308/acch-50086
• Baltacıoğulları, H. (2018). Kaynak Tüketim Muhasebesi Modelinin Bir Özel Sağlık İşletmesinde Uygulanması. (Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Bekçi, İ., ve Özal, H. (2010). Stratejik Maliyet Yönetiminin Sağlık Sektöründe Uygulanabilirliğine Yönelik Bir Araştırma, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (Akad), 2(3), 78-97. https://dergipark.org.tr/en/pub/kilisiibfakademik/issue/19251/204511
• Bonzemba, E. L., and Okano, H. (1998). The Effects of Target Costing İmplementation on an Organizational Culture in France. Osaka: Osaka City University, https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.196.3459&rep=rep1&type=pdf
• Büyükmirza, K. (2011). Maliyet ve Yönetim Muhasebesi (16. Baskı). Ankara: Gazi Kitapevi.
• Cengiz, E., (2012). Gelişmiş Bir Maliyetleme Yaşlaşımı Olarak Kaynak Tüketim Muhasebesi. World of Accounting Science, 14(1). 215-233. https://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=asn&AN=74630640&site=ehost-live
• Ceran, Y., ve Özdemir, Ş. (2013). Sağlık İşletmelerinde Paket İşlem Fiyat Uygulamasının Hedef Maliyetleme Yöntemi ve Stratejik Pazarlama Muhasebesi Açısından Değerlendirilmesi ve Özel X Diyaliz Merkezinde Bir Uygulama. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(26), 450-478.
• Cokins, G. (2002). Integrating target costing and ABC. Journal of Cost Management, 16(4), 13-22.
• Cooper, R., and Slagmulder, R. (1997). Factors İnfluencing The Target Costing Process: Lessons From Japanese Practice.
• Çarıkçı, O., ve Acar, D. (2017). Hastane Yöneticilerinin İleri Maliyet Yönetimi Yaklaşımlarına ve Hastane Maliyetlerini Etkileyen Faktörlere İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 20(3), 275-298.
• Çil Koçyiğit, S. (2006). Faaliyete Dayalı Maliyet Yöntemi ve Hastane Uygulaması. (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çil Koçyiğit, S., Doğan, E., ve Sula, H. H. (2019). Hastane İşletmelerinde Stratejik Maliyet Yönetiminin Uygulanabilirliğini Tespit Etmeye Yönelik Bir Araştırma: Ankara İli Özel Hastaneler Örneği, Muhasebe ve Denetime Bakış, 18(56), 63-85. https://dergipark.org.tr/en/pub/mdbakis/issue/63889/967140
• De Lima, M. A. B., Peter, M. D. G. A., Machado, M. V. V., Catrib, A. M. F., and de Meneses, A. F. (2010). O Custeio Alvo em Serviços Hospitalares Públicos: Estudo no Serviço de Transplante Hepático do Hospital Universitário Walter Cantídio da Universidade Federal do Ceará (HUWC/UFC). In Anais do Congresso Brasileiro de Custos-ABC. https://anaiscbc.abcustos.org.br/anais/article/view/875/875
• Dekker, H., and Smidt, P. (2003). A Survey Of The Adoption And Use Of Target Costing İn Dutch Firms. International Journal Of Production Economics, 84(3), 293-305. https://doi.org/10.1016/S0925-5273(02)00450-4
• Dönmez, A., ve Başçil, G. (2017). Kaynak Tüketim Muhasebesi: Bir Mobilya Üretim İşletmesinde Uygulama. Mali Çözüm Dergisi,
• Elmacı, O., ve Tutkavul, K. (2015). Mamul Maliyetlerinin Hesaplanmasında Geleneksel Ve Çağdaş Maliyetleme Sistemlerinin Yeterliliklerinin Karşılaştırılmasına Yönelik Betimsel Bir Çalışma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 17(2), 261-304.
• Elshahat, M. F. (2016). Resource Consumption Accounting (RCA): The Challenges and Application Obstacles in the Egyptian Automotive Industry. Journal Of Accounting and Auditing, Faculty of Commerce, Beni Suef University, 4(1).
• Erkol, Ü., ve Ağırbaş, İ. (2011). Hastanelerde Maliyet Analizi ve Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yöntemine Dayalı Bir Uygulama. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 64(2). 87-95. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/38657
• Erkuş, H., Aksu, İ., ve Turan, E. (2014). Kaynak Tüketim Muhasebesinin Diğer Maliyet Sistemleri ile Karşılaştırılması. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 7(2), 15-36. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1521912
• Fidan, C. ve Akpınar, S. (2019). Sağlık İşletmelerinde Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yönteminin Uygulanmasını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Hacettepe Journal of Health Administration, 22(1), 1-18. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/670493
• Friedl, G., Küpper, H. U., and Pedell, B. (2005). Relevance added: Combining ABC with German cost accounting. Strategic Finance, 86(12), 56.
• Gerekan, B. (2021). Kaynak Tüketim Muhasebesi Kapsamında Ürün Maliyetlerinin Tespiti: Dijital Baskı İşletmesinde Bir Uygulama. Muhasebe ve Denetime Bakış, 21(63), 289-308.
• https://www.ktu.edu.tr/dosyalar/farabikalite_122d2.pdf
• Inanlou, I., Hassanzadeh, M., and Khodabakhshi, N. (2014). Evaluating the Cost of Resources Consumed in the main Activity of Iran Khodro. Singaporean Journal of Business, Economics and Management Studies, 51(1449), 1-6. https://platform.almanhal.com/Files/2/54370
• Kabak, M. ve Çınar, Y. (2023). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri: Ms Excel Çözümlü Uygulamalar (2. Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık
• Kaçak, H. (2017). Hastanelerde Faaliyet Tabanlı Maliyet Sistemlerinin Kurulması ve Yönetim Kararlarında Yararlanılması – Bir Yoğun Bakım Ünitesi Uygulaması. (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Karaca, N., ve Küçük, H. (2017). Kaynak Tüketim Muhasebesi Temelinde Ürün Maliyetlerinin Hesaplanması- Karşılaştırmalı Bir Uygulama, İşletme Araştırmaları Dergisi. http://www.idealonline.com.tr/IdealOnline/makale/kaynak-tuketim-muhasebesi-temelinde-urun-maliyetlerinin-hesaplanmas-kars-last-rmal-bir-uygulama/54063
• Kayıhan, B., ve Tepeli, Y. (2016). Yeni Bir Maliyetleme Tekniği Olarak Kaynak Tüketim Muhasebesi ve Bir Örnek Uygulama. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(12), 431-443. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1125586
• Köse, T. ve Ağdeniz, Ş. (2018). Yönetim Muhasebesinin Yeni Paradigması: Bütünleştirme. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20, 518-541.
• Köse, Y., ve İrak, G. (2015). Proje Maliyet Yönetiminde Faaliyet Tabanlı Maliyetlemeye Dayalı Hedef Maliyetleme Süreci: Örnek Uygulama. Uluslararasi Yönetim İktisat ve İsletme Dergisi, 11(24).
• Kurtlu, A.E. (2016). Kaynak Tüketim Muhasebesi: Silah Fabrikası Örneği. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 7; 9(3)- 1-14.
• Monden, Y., and Hamada, K. (1991). Target Costing and Kaizen Costing in Japanese Automobile Companies. Journal of Management Accounting Research, 3(1), 16-34.
• Okano, H. (2005). Japanese management accounting and recent changes of target costing at Toyota. In Proceeding of International Conference on Management Accounting (Vol. 219, p. 248). Xiamen University.
• Öğünç, H. (2017). Kaynak Tüketim Muhasebesi Yaklaşımının Karşılaştırmalı Analizi ve Bir Uygulama. (Doktora Tezi). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Burdur.
• Öğünç, H., ve Tekşen, Ö. (2018). Kaynak Tüketim Muhasebesi Yaklaşımının Tuğla Üretim İşletmesinde Uygulanması ve Karşılaştırmalı Analizi, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(2), 389-417. https://doi.org/10.31460/mbdd.348444
• Özçelik, F. (2019). Maliyet Yöntemlerinin Değerlendirilmesi ve Seçimi, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(4), 607-622. https://dergipark.org.tr/en/pub/ohuiibf/issue/49547/574537
• Özdemir, A. İ., ve Deste, M. (2009). Gri İlişkisel Analiz İle Çok Kriterli Tedarikçi Seçimi: Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 38(2), 147-156.
• Özyapıcı, H. (2012). Resource Consumptıon Accountıng And Its Applıcatıon In A Healthcare Instıtutıon. (Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Peker, İ., ve Baki, B. (2011). Gri ilişkisel analiz yöntemiyle Türk sigortacilik sektöründe performans ölçümü. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (7).
• Peker, İ., ve Birdoğan, B. (2011). Gri İlişkisel Analiz Yöntemiyle Türk Sigortacilik Sektöründe Performans Ölçümü. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (7).
• Perkins, D., and Stovall, O. S. (2011). Resource Consumption Accounting Where Does It Fit?. Journal of Applied Business Research (JABR), 27(5), 41-52. https://doi.org/10.19030/jabr.v27i5.5591
• Sözbilir, H.(1986) Hastanelerde Etkenliği Artırmada Yönetime Yardımcı Bir Araç Olarak Maliyet Bilgilerinin Kullanılması ve Afyon'da Bir Örnek Olay Çalışması. Anadolu Üniversitesi Yayınları, No: 135, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayınları, No:33. Eskişehir.
• Stadtherr, F., and Wouters, M. (2021). Extending Target Costing To İnclude Targets For R and D Costs And Production İnvestments For a Modular Product Portfolio-A Case Study, International Journal of Production Economics.
• Swenson, D., Ansari, S., Bell, J., and Kim, I. W. (2003). Best Practices İn Target Costing. Management Accounting Quarterly, 4(2), 12-17.
• Şener, Z. (2018). Sağlık İşletmeciliğinde Maliyet ve Yönetim Muhasebesi Sisteminin Oluşturulması: Bir Hastane Uygulaması.(Doktora Tezi). Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Şenol, H. (2011). Konaklama İşletmelerinde Herşey Dahil Sisteminin Hedef Maliyetleme Bağlamında Analizi. (Doktora Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Tanış, İ.F. ve Demircioğlu, E. N. (2017). Kaynak Tüketim Muhasebesi ve Önemi, Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(2), 175-187. https://dergipark.org.tr/en/pub/cuiibfd/issue/34827/387728?publisher=cu;
• Tse, M., and Gong, M. (2009). Recognition Of İdle Resources İn Time-Driven Activity-Based Costing And Resource Consumption Accounting Models. Journal Of Applied Management Accounting Research, 7(2), 41-54.
• Tutkavul, K. (2016). İşletmelerin Sürdürülebilir Rekabet Gücü ve Rekabet Üstünlüğü Sağlamada Verecekleri Stratejik Kararların Kaynak Tüketim Muhasebesi Modeliyle Doğrulanmasına Yönelik Amprik Bir Çalışma. (Doktora Tezi). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Van Der Merwe, A., and Keys, D. E. (2002). The Case for Resource Consumption Accounting. Strategic Finance, 83(10), 30.f
• Wang, Y., Zhuang, Y., Hao, Z., and Li, J. (2009). Study on The Application of RCA in College Education Cost Accounting, International Journal of Business and Management, 4(5), 84-88.
• Webber, S., and Clinton, B. D. (2004). Resource Consumption Accounting Applied: The Clopay Case, Management Accounting Quarterly, 6(1), 1.
• White, L. (2009). Resource Consumption Accounting. Manager‐Focused Management Accounting, Journal of Corporate Accounting and Finance, 20(4), 63-77. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/jcaf.20501
• Zhang, Q., Dong, X., and Huang, R. (2011). The Application of Resources Consumption Accounting in An Enterprise, In 2011 2nd International Conference on Artificial Intelligence, Management Science and Electronic Commerce (AIMSEC) (2481-2484).