An Analysis of Gifted Students’ Adoption of Human Values

Yıl 2023, , 375 - 385, 30.04.2023

Şule Demirel Dingeç

https://doi.org/10.34056/aujef.1217970

Öz

Gifted students differ from their peers with regard to some of their characteristics, which may affect their needs as well. This study aims to determine the extent human values are adopted by gifted students. Survey was used as the method in the study. 48 secondary school students attending the Gifted Education Application and Research Center (UYEP) participated in the study. The level of human value adoption was determined with the Moral Maturity Scale developed by Dilmaç (1999). Existence of any gender- and grade-based differences were examined by performing direct difference analyses. The results of the study revealed that the human value adoption levels of gifted students are high, but they do not differ by grade and gender. It may be helpful to teach gifted students with strong human value adoption through curriculums that allow them to reflect these values in their lives.

Anahtar Kelimeler

Gifted students, human values, moral maturity scale

Özel Yetenekli Öğrencilerin İnsani Değerler Düzeyinin İncelenmesi

Öz

Özel yetenekli öğrencilerin bazı özellikleri yaşıtlarına göre farklılık gösterebilir. Bu farklılıklar onların ihtiyaçlarını da etkileyebilir. Bu çalışmada özel yetenekli öğrencilerin insani değer düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmaya Üstün Yetenekliler Eğitimi Uygulama ve Araştırma Merkezi’ne (ÜYEP) devam eden ortaokul düzeyinde 48 öğrenci katılmıştır. Çalışmada Dilmaç (1999) tarafından geliştirilen Ahlaki Olgunluk Ölçeği ile insani değer düzeyi belirlenmiştir. Cinsiyete ve sınıf düzeyine göre farklara doğrudan fark analizleriyle bakılmıştır. Araştırmanın sonuçları özel yetenekli öğrencilerin insani değer düzeylerinin yüksek olduğunu, ancak sınıf düzeyine ve cinsiyete göre farklılık göstermediğini ortaya koymuştur. Yüksek insani değer düzeyi bulunan özel yetenekli öğrencilerin, değerleri yaşantılarına yansıtacak biçimde eğitim programlarıyla buluşturulması öğrenciler için yararlı olabilir.

Anahtar Kelimeler

Özel yetenekli öğrenciler, insani değerler, ahlaki olgunluk ölçeği

Kaynakça

• Akbaş, O. (2008). Değer eğitimi akımlarına genel bir bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 9-27. DOI : 10.1080/02783193.2011.530207
• Akbulut, Y. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS uygulamaları. İdeal Kültür Yayıncılık.
• Bakar, A. Y. A. (2020). Effects of character education program on gifted and talented students’ self-esteem. Journal of Gifted Education and Creativity, 7(3), 115-120. DOI : 10.1080/02783193.2011.530207
• Baloğlu, M. & Balgalmış, E. (2005). İlköğretim ve ortaöğretim yöneticilerinin öz-değerlerinin betimlenmesi: Tokat ili örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 3(10), 19-31. DOI : 10.1080/02783193.2011.530207
• Berkowitz, M. W., & Hoppe, M. A. (2009). Character education and gifted children. High Ability Studies, 20(2), 131-142. DOI : 10.1080/02783193.2011.530207
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün Ö. E., Demirel F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Christensen, L. B., Johnson, R. B., & Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri desen ve analiz. A. Aypay, (Çeviri Editörü). Anı Yayıncılık.
• Dilmaç, B. (1999). İlköğretim öğrencilerine insani değerler eğitimi verilmesi ve ahlaki olgunluk ölçeği ile eğitimin sınanması. [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi].
• Dilmaç, B. (2007). Bir grup fen lisesi öğrencisine verilen insani değerler eğitiminin insani değerler ölçeği ile sınanması. [Doktora tezi, Konya Selçuk Üniversitesi].
• Erkuş A (2003). Psikometri üzerine yazılar. Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 24(1) 36-150. DOI : 10.1080/02783193.2011.530207
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H.H. (2012). How to design and evaluate research in education. (8th edition). McGraw-Hill Humanities/ Social Sciences/ Languages.
• Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics. Sage.
• Gay, L. R., Mills, G.E. & Airasian, P. W. (2012). Educational research: Competencies for analysis and applications. Pearson.
• Gökdere, M., & Çepni, S. (2003). Üstün yetenekli çocuklara verilen değerler eğitiminde öğretmenin rolü. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(2), 93-103. DOI : 10.1080/02783193.2011.530207
• Gündüz, T. (2010). Üstün zekâlı çocuklarda ahlâk gelişimi ve eğitimi. İlahiyat Fakültesi Dergisi,1(1) 157-177. DOI : 10.1080/02783193.2011.530207
• Güngör, E.(1993). Değerler psikolojisi. Hollanda Türk Akademisyenler Birliği Vakfı Yayınları.
• Hartsell, B. (2006). Teaching toward compassion: Environmental values education for secondary students. Journal of Secondary Gifted Education, 17(4), 265-271.
• Hökelekli, H., & Gündüz, T. (2004). Üstün yetenekli çocukların karakter özellikleri ve değerler eğitimi. I. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Bildiriler Kitabı. Çocuk Vakfı Yayınları.
• Johnson, B. & Christensen, L. (2000). Educational research: Quantitative and qualitative approaches. Allyn & Bacon
• Kulaksızoğlu, A., & Dilmaç, B. (2000). İnsani değerler eğitimi programı. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(12), 199-208.
• Kurnaz, A., Çiftci, Ü., & Karapazar, H. (2013). Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin değer algılarının betimsel bir analizi. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(26), 185-225.
• Karababa, A., & Dilmaç, B. (2015). Ergenlerde insani değerlerin sürekli öfke ve öfke ifade biçimlerini yordamadaki rolü. Ilkogretim Online, 14(3), 1149-1158.
• MEB, (2013, Şubat). 2007-2013 Özel Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı. https://abdigm.meb.gov.tr/projeler/ois/005.pdf adresinden 01.06.2022 tarihinde alınmıştır.
• Özdamar, K. (2004). Paket programlarda istatiksel veri analizi. Kaan Kitabevi.
• Özkan, R., & Soylu, A. (2014). Eğitim fakültesi öğrencilerinin benimsedikleri temel insani değerler (Niğde il örneği). Electronic Turkish Studies, 9(2), 1253-1265.
• Renzulli, J. S. (1999). What is this thing called giftedness, and how do we develop it? A twenty-five year perspective. Journal for the Education of the Gifted, 23(1), 3-54. DOI : 10.1177/016235329902300
• Rokeach, M. (1973). The nature of human values. The Free Press.
• Roeper, A. (1990). Educating children for life: The modern learning community. Trillium.
• Silverman, L.K. (1997) The construct of asynchronous development, Peabody Journal of Education, 72(3-4), 36-58, DOI: 10.1080/0161956X.1997.9681865
• Sternberg, R. J. (2003). WICS as a model of giftedness. High Ability Studies, 14(2), 109-137. DOI : 10.1080/1359813032000163807
• Sternberg, R. J., & Zhang, L. F. (1995). What do we mean by giftedness? A pentagonal implicit theory. Gifted Child Quarterly, 39(2), 88-94. DOI : 10.1177/001698629503900205
• Tannenbaum, A. J. (1983). Gifted children: Psychological and educational perspectives. Macmillan.
• Tillman, D. (2000). Living values activities for young adults. Health Communications Inc.
• Tirri, K. (2011). Combining excellence and ethics: Implications for moral education for the gıfted. Roeper Rewiew, 33, 59-64. DOI : 10.1080/02783193.2011.530207
• Turan, E. Z. (2019, Nisan 25-27). 7. ve 8. sınıf öğrencilerine göre evrensel ve insani değerlerin kazandırılmasında din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin etkisi [Tam metin bildiri]. 1st International Cappadocia Congress of Philosophy and Social Sciences (CAPASS2019) Kongresi Bildiriler Kitabı, Nevşehir, Türkiye.
• Turgut Yıldırım, D. (2019). Üstün yetenekli öğrencilerde değerler eğitiminin idareci ve öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. [Yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi].
• ÜYEP, (2022, Aralık). Üstün yetenekliler eğitimi uygulama ve araştırma merkezi: Hakkımızda. https://uyep.anadolu.edu.tr/ It was taken from on 09.12.2022.