Investigating the Status of Opening Field Education Elective Courses in the 2018 Social Studies Undergraduate Programs in Turkish Universities

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 585 - 607, 29.04.2024

Aysegul Yılmazer , Esra Rabiye Karaman Güler

https://doi.org/10.34056/aujef.1296951

Öz

This research aims to examine the elective courses in the field of education offered in social studies undergraduate programs in Turkey. The study investigates the frequency and methods of course offerings, the diversity of courses, the age of universities, and the number of instructors. The research design utilizes document analysis as a qualitative research method. The 2018 Social Studies Teaching Undergraduate Program and the foundation years of universities were obtained from the official website of the Council of Higher Education (YÖK). The number of programs and students was sourced from the YÖK ATLAS, and the number of instructors was obtained from the Higher Education Information Management System. Course and exam schedules were retrieved from the official websites of universities. The collected data were analyzed using content analysis. Based on the research findings, among the 13 field education elective courses in the 2018 Social Studies Undergraduate Program, "Contemporary World Problems" was offered most frequently, while "Turkish Legal System" had the lowest frequency. In addition to the specified courses, universities offered eight additional courses. Approximately 65% of the programs aligned the field education elective courses with specific grade levels. Among them, 43% continued the compulsory elective category by offering a total of six courses during the spring and fall semesters. Only five universities complied with YÖK's recommendation of opening at least six elective courses each semester. It was observed that older universities offered a greater variety of courses to their students, while middle-aged universities provided the least variety. Based on these results, it is recommended to increase the variety of elective courses offered in programs and to end the practice of matching courses with grade level in order to prevent the practice of compulsory elective courses.

Anahtar Kelimeler

Social studies, social studies education undergraduate program, field education, elective courses

2018 Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programı’ndaki Alan Eğitimi Seçmeli Derslerinin Üniversitelerde Açılma Durumlarına Göre İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programlarında açılan alan eğitimi seçmeli derslerini; açılma sıklıkları, açılma şekilleri, gösterdiği çeşitlilik, üniversitelerin yaşı ve akademik kadrosuna bağlı değişiklikler açısından incelemektir. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman analizine göre tasarlanmıştır. Bu kapsamda öncelikle Yükseköğretim Kurulu (YÖK)’nun 2018 yılında yayınladığı Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programına, Yükseköğretim Program Atlası’ndan (YÖK Atlas) sosyal bilgiler öğretmenliği bulunan programlara ve öğrenci sayılarına, Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi’nden ise öğretim elemanı sayılarına ulaşılmıştır. Ayrıca YÖK’ün web sitesinden üniversitelerin kuruluş yıllarına, üniversitelerin web sitelerinden ise ders ve sınav programlarına ulaşılmış ve bu dokümanlar temel veri kaynağı olarak kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde içerik analizinden faydalanılmıştır. Araştırmada ulaşılan sonuçlara göre 2018 Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programı’nda yer alan, 13 alan eğitimi seçmeli dersi içerisinde en sık açılan dersin “Günümüz Dünya Sorunları” en az açılan dersin ise “Türk Hukuk Sistemi” olduğu belirlenmiştir. Üniversitelerin programda belirtilen 13 alan eğitimi seçmeli dersi dışında 8 farklı ders açtıkları tespit edilmiştir. Programların % 65’inin alan eğitimi seçmeli derslerini bir sınıf düzeyi ile eşleştirdikleri, % 43’ünün bahar ve güz dönemlerinde toplam 6 ders açarak zorunlu seçmeli kategorisini devam ettirdikleri, YÖK’ün her dönem en az altı seçmeli ders açılması gerektiği yönündeki ifadelerini yalnızca 5 üniversitenin dikkate aldığı belirlenmiştir. Köklü üniversitelerin en fazla çeşitlilikte ders açtığı, orta yaşlı üniversitelerin en az çeşitlilikte ders açtığı, genç üniversitelerin ise en fazla zorunlu seçmeli ders açtığı görülmüştür. Bu sonuçlardan yola çıkarak zorunlu seçmeli ders uygulamasının önüne geçebilmek adına programlarda açılan seçmeli ders çeşitliliğinin artırılması ve sınıf düzeyi ile ders eşleştirme uygulamasının sonlandırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler, sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programı, alan eğitimi, seçmeli dersler

Kaynakça

• Akarsu, A. H., Yılmazer, A., ve Geçit, Y. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen eğitimi programlarının yapısı: 2006-2018 programlarının karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (56), 23-60.
• Battelle for Kids (2019). P21 Partnership for 21st-century learning: A network of batelle for kids – framework for 21st century learning. https://www.battelleforkids.org/networks/p21/frameworks-resources adresinden 02.01.2023 tarihinde erişildi.
• Bursa, S. ve Ersoy, A. F. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının 2018 öğretmen yetiştirme programı seçmeli ders tercihleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (37), 59-72.
• Çetinsaya, G. (2014). Büyüme, kalite, uluslararasılaşma: Türkiye yükseköğretimi için bir yol haritası, Yükseköğretim Kurulu Yayın No: 2014/2.
• Çoban, A. (2010). Sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programı: Betimsel bir karşılaştırma. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, (2), 27-46.
• Demir, A. ve Ok, A. (1996). Orta doğu teknik üniversitesindeki öğretim üye ve öğrencilerinin seçmeli dersler hakkındaki görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (12), 121-125.
• Dündar, S. (2008). Ders seçiminde analitik hiyerarşi proses uygulaması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 217-226.
• Erdem, A.R. (2012). Öğretmen yetiştirme programlarındaki "alan ve alan eğitimi dersleri" nin yeniden düzenlenmesi gerekliliği. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (31), 219-223.
• Greenawald, D. (1992). National social studies elective survey. The Social Studies, 83(3), 129-133.
• Kanat, R. ve Ünlü, İ. (2022). Examination of teacher candidates' opinios on elective courses in the social studies undergraduate program. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Dergisi, 4(1), 116-130.
• Kaymakçı, S. (2012). Sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programlarının içerik değerlendirmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi-USBED, 2(1), 45-61.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Ankara: Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü.
• National Research Council. (2011). Assessing 21st century skills: Summary of a workshop. Washington, DC: The National Academies Press.
• Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). (2021). Education at a glance 2021: OECD indicators. Paris: OECD Publishing.
• Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). (2005). The definition and selection of key competencies: Executive summary. Paris: OECD Publishing.
• Özav, L. (2001). Sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programı üzerine düşünceler. Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 165-177.
• Sağdıç, M. (2018). Türkiye’de 2018 yılında uygulamaya konulan sosyal bilgiler lisans programının 2006 lisans programı ile karşılaştırılması. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(10), 308-321.
• Atatürk Üniversitesi Ön Lisans Ve Lisans Eğitim Öğretim Ve Sınav Yönetmeliği (2017, 06 Kasım). Resmi Gazete (Sayı : 30126.) https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=23757&MevzuatTur=8&MevzuatTertip=5 adresinden 08.11.2023 tarihinde erişildi.
• Tay, B. (2017). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı ile 2017 sosyal bilgiler dersi taslak öğretim programının karşılaştırılması. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 8(27), 461-487.
• Tekneci, P. D., (2016). Evolution of turkish higher education system in the last decade, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 6(3), 277-287.
• Tokcan, H. ve Tangülü, Z. (2019). 2006 ve 2018 sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programı üzerine karşılaştırmalı bir analiz çalışması. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(2019 Özel Sayı), 97-119.
• Tonga, D. (2012). Sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programının değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(4), 780-803.
• Tonga, D. (2020). Son yirmi yılda Türkiye’de sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programları. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(3), 1547-1564.
• Turan, R. (2018). Eğitim fakültelerinin sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programlarında 2018 yılında gerçekleştirilen güncelleme üzerine genel bir değerlendirme. Akşemseddin Uluslararası İnsan, Toplum, Spor Bilimleri Sempozyumu, (s. 602-619). Çorum.
• Ünal, O. ve Şeren, N. (2022). Sosyal bilgiler öğretmenliği lisans program akademik yapısının incelenmesi, Üniversite Araştırmaları Dergisi, 5 (3), 343-355.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yılmaz, B., (2019). Üniversite öğrencilerinin seçmeli dersleri tercih etme kriterlerinin belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi) Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Yükseköğretim Kurulu. (2011). Türkiye yükseköğretim yeterlikler çerçevesi, http://tyyc.yok.gov.tr/?pid=20 adresinden 10.01.2023 tarihinde erişildi.
• Yükseköğretim Kurulu. (2018). Öğretmen yetiştirme lisans programları. Ankara: Yükseköğretim Kurulu.
• Yükseköğretim Kurulu. (2018). Öğretmenlik lisans programlarının uygulanmasına ilişkin sıkça sorulan sorular ve cevapları. Ankara: Yükseköğretim Kurulu.
• Yükseköğretim Kurulu. (2022). Yükseköğretim kurulu akademik hareketlilik projesi, https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2022/yok-akademik-hareketlilik-projesi-basliyor.aspx adresinden 10.02.2023 tarihinde erişildi.
• Yükseköğretim Program Atlası (2023). Yükseköğretim kurulu lisans atlası, https://yokatlas.yok.gov.tr/netler-tablo.php?b=10192 adresinden 10.11.2023 tarihinde erişildi.