Mahalli İdarelerce Yürütülen Hizmetlere İlişkin Şikâyetlerin İncelenmesi ve Yerel Yönetimler Kamu Denetçisinin Gerekliliği

Yıl 2019, Cilt: 19 Sayı: 3, 395 - 404, 30.09.2019

Kürşad Emrah Yıldırım

https://doi.org/10.18037/ausbd.632137

Öz

Kamu denetçiliği, kurumsal olarak ilk kez İsveç’te uygulanmaya başlanmıştır. Kamusal nitelikteki hizmetlerin sunumu sırasında bir takım bürokratik eylemlerin bulunması, onların denetlenmesini ve bu denetimi yerine getirecek kamu denetçiliği kurumu gibi bir yapıyı gerekli kıldığı düşünülmektedir. Bağımsız olma ve tarafsızlık ilkeleri doğrultusunda vatandaşları idarenin keyfi uygulamalarına karşı güvende hissetmelerine yönelik hareket edebilmeleri için zamanla birçok ülkede varlık göstermeye başlamıştır. Kamu denetçiliği kurumu, zamanla birçok ülkeye yayılmıştır. Türkiye’de de 2012 yılı 6328 sayılı “Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu” ile Kamu Denetçiliği Kurumu kurulmuş ve 1982 Anayasası’nın 74. maddesiyle anayasal bir kurum haline getirilmiştir. Kamu Denetçiliği Kurumu, idarenin işleyişi ve her türlü eylem, işlem, tutum ve davranışını gelen şikâyetler üzerine incelemekle görevli olan ve bu incelemeler sonucunda idareye öneriler sunan bir kurumdur. Kamu Denetçiliği Kurumu’nun yıllık faaliyet raporları incelendiğinde mahalli idareler ile ilgili şikâyetlerin diğer şikâyetlerden ayrı olarak sınıflandırıldığı görülmektedir. Bununla birlikte bu kuruma gelen ve incelemeye konu olan şikâyetlerin önemli bir kısmını mahalli idareler oluşturmaktadır. Çalışmada söz konusu raporlarda yer alan ve “Mahalli İdarelerce Yürütülen Hizmetlere İlişkin Şikayetler” tablolaştırılarak incelenmiş ve yapılan incelemeden elde edilen sonuçlar üzerinden yerel kamu denetçisinin gerekliliği üzerinde durulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Mahalli İdareler, Kamu Denetçiliği Kurumu, Ombudsman, Yerel Kamu Denetçisi

Kaynakça

• Akıncı, M. (1999). Bağımsız İdari Otoriteler ve Ombudsman, İstanbul: Beta.
• Ataman, T. (1997). Ombudsman ve Temiz Toplum. Yeni Türkiye Dergisi, 14(1), 783- 802.
• Avşar, Z. (2012). Ombudsman İyi Yönetilen Türkiye İçin Kamu Hakemi. İstanbul: Hayat.
• Eryılmaz, B. (2011). Kamu Yönetimi/Düşünceler/Yapılar/Foksiyonlar/Politikalar (4.baskı). Ankara: Okutman.
• Fendoğlu, H.T. (2010). Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık), http://hasantahsinfendoglu.com/dokumanlar/insan_haklari/KAMU_DENETCILIGI_OMBDUSMANLIK_.pdf, Erişim Tarihi: 20.04.2019.
• Gökçe, A.F. (2013). Kamu Denetçiliği Sistemi Kapsamında Mahalli İdarelerde Ombudsman Denetimi, KAYSEM-8 Kuramdan Uygulamaya Yerel Yönetimler ve Kentsel Politikalar Bildiri Kitabı, 11-12 Mayıs 2013, Hatay.
• Gregory, R. (1995). The Ombudsman in Perspective, (Ed.) Roy Gregory - Philip Giddings - Victor Moore - Jane Pearson, Practice and Prospects of the Ombudsmen in the United Kingdom, Lampeter, The Edwin Mellen Press, 1-42.
• Köksal, M. (2007), Ombudsman (Kamu Hakemi), Ankara: Işık Eğitim Kültür Hizmetleri.
• Küçüközyiğit, H. G. (2006), Ombudsmanlık Kurumu-Hukuksal ve Siyasal Bir İnceleme, Uluslararası Hukuk ve Politika Dergisi, 2(5), 90-111.
• Nohutçu, A. (2007). Kamu Yönetimi, Ankara: Savaş.
• Özden, K. (2004). Yerel Yönetimler Ombudsmanı, Yerel Yönetimler Kongresi, 3-4 Aralık 2004, Biga/Çanakkale.
• Özden, K. (2010). Ombudsman ve Türkiye’deki Tartışmalar. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Özer, M.A. ve Önen S.M. (2016). 200 Soruda Yönetim Kamu Yönetimi, Ankara: Gazi.
• Parlak, B. ve Doğan K.C. (2015). Türkiye’de Ombudsmanın Uygulanabilirlik Analizi: Ampirik Bir Çalışma, Turkish Studies, 10(10), 749-770.
• Sanal, R. (2002). Türkiye’de Yönetsel Denetim ve Devlet Denetleme Kurumu, Ankara: TODAİE.
• Seneviratne, M. (1994). Ombudsmen in the Public Sector, Law and Political Change. UK: Open University.
• Şencan, H. (2011). Bazı Ülkelerde Ombudsmanlık Kurumu, Türkiye Büyük Millet Meclisi Araştırma Merkezi, Ocak, 8-40.
• Şengül, R. (2013). Kamu Yönetimi ile Birey İlişkilerinin Dönüşümüne Ombudsman Kurumunun Etkisi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 71-88.
• Temizel, Z. (1997). Yurttaşın Yönetime Karşı Korunmasında Bağımsız Bir Denetim Organı Ombusman. İstanbul: IULA-EMME.
• Tortop, N. (1998). Ombudsman Sistemi ve Çeşitli Ülkelerde Uygulanması, Amme İdaresi Dergisi, 31(1), 3-11.
• Tortop, N. İsbir, E.G. Aykaç, B. (1993). Yönetim Bilimi Ankara: Yargı.
• Uler, Y. (2012). Ombudsman (Kamu Denetçisi), (Editörler), Burhan Aykaç, Şenl Durgun ve Hüseyin Yayman, Türkiye’de Kamu Yönetimi, Ankara: Nobel Akademik.
• Ünal, F. (2008). Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Denetimi ve Yerel Yönetim Ombudsmanı, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.