Ebelik Mesleğinde Duygusal Emek

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 4, 163 - 172, 23.12.2020

Dilek Hacıvelioğlu Hafize Öztürk Can Nazan Tuna Oran

https://doi.org/10.18037/ausbd.845765

Öz

Çalışanların hizmet verdikleri kişide duygu yaratma çabası olarak tanımlanan duygusal emek, sağlık alanında daima tartışma konusu olan bir kavramdır. Sağlık çalışanları hizmet ve bakım sürecinde etkili sonuca ulaşmak için duygusal emek sergilemek durumundadır. Ebelik mesleği de duygusal emek gerektiren bir meslektir. Gebelik ve doğum olayı sürece dâhil olan herkes için duygusal açıdan olumlu ya da olumsuz çok fazla deneyim barındırır. Bu duygularla başa çıkmada ve ailelere destek sağlamada ebeler kilit rol oynamaktadır. Anne ve çocuk sağlığı açısından önemli bir konumda olan ebelik mesleğinin duygusal yönlerinin incelenmesi önem taşımaktadır. Bu derleme, ebelik mesleğinde duygusal emeği literatür bilgileri eşliğinde incelemek ve literatüre katkı sağlamak amacıyla yazılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Duygusal Emek, Ebelik, Ebelik Duygusu, Kuram

Kaynakça

• Atasoy, I. ve Turan, Z. (2019). Ebe ve hemşirelerde duygusal emek ile yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Lokman Hekim Dergisi, 9(3), 357-366. doi: 10.31020/mutftd.587725
• Atilla Gök, G. (2015). Merhamet etmenin dayanılmaz ağırlığı: Hemşirelerde merhamet yorgunluğu. SDÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 299-313. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/194146
• Bolton, S. C., ve Boyd, C. (2003). Trolley Dolly or Skilled Emotion Manager? Moving on from Hochschild’s Managed Heart. Work, Employment and Society, 17(2), 289–308. Erişim adresi: https://doi.org/10.1177/0950017003017002004
• Burdurlu, M. (2017). Ebelerde duygusal emek davranışları ve etkili faktörler: Denizli Halk Sağlığı Müdürlüğü Örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Çaldağ, M.A. (2010). Duygusal emek davranışlarının sağlık çalışanlarında iş sonuçlarına etkileri (Tez No. 261252) [Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Değirmenci Öz, S. ve Baykal, Ü. (2018). Hemşireler için duygusal emek davranışı ölçeğinin geliştirilmesi. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 12, 119-139. doi: 10.17371/UHD.2018.1.3
• Delgado, C., Upton, D., Ranse, K., Furness, T. ve Foster, K. (2017). Nurses' resilience and the emotional labour of nursing work: An integrative review of empirical literature. Int J Nurs Stud, 70, 71-88. doi: 10.1016/j.ijnurstu.2017.02.008
• Drach-Zavahy, A., Buchnic, R. ve Granot, M. (2016). Antecedents and consequences of emotional work in midwifery: A prospective field study. International Journal of Nursing Studies, 60, 168–178. doi: 10.1016/j.ijnurstu.2016.04.014
• Edward, K. L., Hercelinskyj, G. ve Giandinoto, J. A. (2017). Emotional labour in mental health nursing: An integrative systematic review. Int J Ment Health Nurs, 26(3), 215-225. doi: 10.1111/inm.12330
• Fenwick, J., Sidebotham, M., Gamble, J. ve Creedy, D. K. (2018). The emotional and professional wellbeing of Australian midwives: A comparison between those providing continuity of midwifery care and those not providing continuity. Women Birth, 31(1), 38-43. doi: 10.1016/j.wombi.2017.06.013
• Güngör, M. (2009). Duygusal emek kavramı: Süreci ve sonuçları. Kamu-İş, 11(1), 167-184. Erişim adresi: http://www.kamu-is.org.tr/pdf/1117.pdf
• Hunter, B. (2001). Emotion work in midwifery: a review of current knowledge. Journal of Advanced Nursing, 34(4), 436-444. doi: 10.1046/j.1365-2648.2001.01772.x
• Hunter, B. (2004). Conflicting ideologies as a source of emotion work in midwifery. Midwifery, 20(3), 261–272. doi: 10.1016/j.midw.2003.12.004
• Hunter, B. (2005). Emotion work and boundary maintenance in hospital-based midwifery. Midwifery, 21, 253–266. doi: 10.1016/j.midw.2004.12.007
• Hunter, B. (2006). The importance of reciprocity in relationships between community-based midwives and mothers. Midwifery, 22, 308–322. doi: 10.1016/j.midw.2005.11.002
• Hunter, B. (2010). Mapping the emotional terrain of midwifery: What can we see and what lies ahead? Int. J. Work Organisation and Emotion, 3(3), 253-269. doi: 10.1504/IJWOE.2010.032925
• Hunter, B. (2017). Ebelik Mesleğinde Duyguyu Keşfetmek: İlk Ağızdan Açıklama. Rosamund Bryar and Marlene Sinclair (Eds.), Ebelik Uygulamaları İçin Teori içinde (s. 175-196). Alter Yayıncılık. (Çev. Eds: N. Tuna Oran, H. Öztürk Can).
• John, V. ve Parsons, E. (2006). Shadow work in minwifery: unseen and unrecognised emotional labour. British Journal of Midwifery, 14(5), 266-271. doi: 10.12968/bjom.2006.14.5.21046
• Kılınç, S. (2018). Sağlık çalışanlarında örgütsel adalet algısının duygusal emek üzerine etkisi: Konya ilinde bir uygulama (Tez No. 508723) [Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Kirkham, R., Rumbold, A., Hoon, E., Stuart-Butler, D. ve Moore, V. (2018). Emotional labour and aboriginal maternal infant care workers: The invisible load. Women Birth, 31(2), 110-116. doi: 10.1016/j.wombi.2017.07.001
• Leinweber, J., Creedy, D.K., Rowe, H. ve Gamble, J. (2019). Assessing emotional aspects of midwives' intrapartum care: Development of the emotionalavailability and responsiveness in intrapartum care scale. Midwifery, 27(74), 84-90. doi: 10.1016/j.midw.2019.03.019
• Mann, S. (2005). A health-care model of emotional labour: An evaluation of the literature and development of a model. Journal of Health Organization and Management, 19(4/5), 304-317. doi: 10.1108/14777260510615369
• Oral, L. ve Köse, S. (2011). Hekimlerin duygusal emek kullanımı ile iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 463-492. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/194501
• Özbay, O. (2019). Bir kamu hastanesi sağlık çalışanlarında duygusal emek düzeyi ve etkileyen faktörler (Tez No. 587044) [Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Özen, Y. M. (2017). Sağlık çalışanlarında duygusal emek, tükenmişlik ve iş tatmini ilişkisinin incelenmesi: Konya ilinde bir uygulama (Tez No. 471410) [Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Rayment, J. (2015). Emotional labour: how midwives manage emotion at work. Pract Midwife, 18(3), 9-11. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/274408378_Emotional_labour_how_midwives_manage_emotion_at_work
• Riley, R. ve Weiss, M. C. (2016). A qualitative thematic review: emotional labour in healthcare settings. J Adv Nurs, 72(1), 6-17. doi: 10.1111/jan.12738
• Smith, A. C. ve Kleinman, S. (1989). Managing emotions in medical school: Students' contacts with the living and the dead. Social Psychology Quarterly, 52(1), 56-69. doi: 10.2307/2786904
• Tunç, P., Gitmez A. ve Krespi Boothby M.R (2014). Yoğun bakım hemşirelerinin hastalarla ilişkilerinde duygusal emek olarak empati. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 15, 45-54. doi: 10.5455/apd.45762
• Uzuntarla, Y. (2015). Kişilik özellikleri ile empatik özellikler arasındaki ilişkide duygusal emek ve tükenmişliğin aracılık rolü: Hekimler üzerine bir araştırma (Tez No. 420742) [Doktora Tezi, GATA Sağlık Bilimleri Enstitüsü]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Yetim, B. ve Erigüç, G. (2019). Sağlık çalışanlarında duygusal emek ile ilgili yapılan çalışmalara yönelik bir inceleme. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 225-240. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/717367
• Yılmaz, E. (2016). Dahili kliniklerde çalışan hemşirelerin tükenmişlik düzeyi ve duygusal emek davranışı ile ilişkisi (Tez No. 443647) [Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi] Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.