Uluslararası Barış ve Güvenliğin Korunmasında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun İşlevinin Arttırılması

Year 2010, Volume: 38 Issue: 2, 7 - 19, 01.12.2010

Berdal Aral

Abstract

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin uluslararası barış ve güvenliği koruma konusunda kendisinden beklenen işlevleri yerine getiremediği artık açıkça görülmektedir. BM’in bu en fazla güç sahibi olan organı, Soğuk Savaş döneminde Doğu-Batı kutuplaşması nedeniyle uluslararası barışa zarar veren bir silahlı işgal ya da saldırganlık durumlarında sürekli üyelerden birinin (ABD, Sovyetler Birliği, İngiltere, Fransa ve Çin) vetosu nedeniyle genellikle durumun gerektirdiği etkin tedbirleri almaktan uzak kalmıştı. Soğuk Savaş sonrasında ise çift kutuplu sistemin tarihe karışması ve Sovyetler Birliği’nin dağılması neticesinde, BM Güvenlik Konseyi’nin, ABD’nin ve çoğu zaman onunla eşgüdüm içinde hareket eden İngiltere ve Fransa gibi güçlerin güdümüne girdiği görülmüştür. Bu durum bu organın uluslararası barışa zarar veren saldırgan fiiller karşısında tutarlı ve ilkeli bir tutum almasını âdeta imkânsız kılmıştır. Bütün bunların yanı sıra, BM Güvenlik Konseyi’ndeki sürekli üyelik mekanizmasının yol açtığı ayrımcılığın ‘devletlerin eşitliği’ fikriyle bağdaşmadığı açıktır. O nedenle uluslararası barış ve güvenliğin daha etkin bir şekilde korunabilmesi için, her devletin bir oy hakkına sahip olması itibariyle ‘temsilî niteliği Güvenlik Konseyi’nden çok daha fazla olan BM Genel Kurulu’nun bu konudaki yetkilerinin arttırılması uygun olacaktır. Bu makalede, BM Genel Kurulu’nda 1950 yılında kabul edilen ‘Barış için Birlik’ kararının, bu organa, uluslararası barış ve güvenliği tehlikeye atan savaş, saldırganlık ve savaş tehdidi gibi durumlarda, BM Kurucu Antlaşması’nda mevcut olmayan ek bir yetki verdiğinden hareketle, Genel Kurulun bu tür kriz durumlarında Güvenlik Konseyi ile eşgüdüm halinde hareket etmesine imkân verecek yeni yetkilerle donatılmasının uygun olacağı ve bunun da BM örgütüne olan güveni arttıracağı ileri sürülmektedir

Keywords

Uluslararası barış ve güvenlik, BM Güvenlik Konseyi, sürekli üyeler, veto mekanizması, Barış İçin Birlik kararı, Soğuk Savaş sonrası dönem, BM Genel Kurulu

Enhancing the Role of the UN General Assembly in the Preservation of International Peace and Security

Abstract

It has become apparent that, contrary to expectations, the United Nations (UN) Security Council does not adequately fulfill the function of protecting international peace and security. This most powerful organ of the UN generally failed to take effective action against armed attacks or aggressive acts that breached international peace due to the veto of one of the permanent members of the Security Council (USA, Soviet Union, Britain, France and China) during the Cold War whose main characteristics was East-West polarization. During the post-Cold War era that witnessed the demise of the bipolar system and the disintegration of the Soviet Union, the Security Council came under the influence of the USA and members like Britain and France which have too often acted in tandem with the USA. This means that this organ has been unable to take a consistent and principled stance against acts of states violating international peace. Besides, the status of some states as ‘permanent members’ of the Security Council can hardly be reconciled with the idea of ‘equality of states’. Therefore, according some competences to the UN General Assembly in this area will provide more effective protection of international peace and security when recalling that this organ is far more representative of international society than the Security Council on account of its ‘one vote for every state’ principle. This article draws on the Uniting for Peace resolution, adopted by the UN General Assembly in 1950, which granted this body the right to “recommend” collective action against breachers of international peace, although no such authorization had been foreseen in the UN Charter, and suggests that, today, new powers could likewise be conferred to the Assembly in cases of war, aggression and threats of war, which will render this UN body a part of the decision-making process, alongside the Security Council, in cases of international crisis endangering peace, and thus enhance its international credibility

Keywords

International peace and security, UN Security Council, permanent members, veto mechanism, United for Peace Resolution, Post-Cold War Era, UN General Assembly