Arnavutluk’ta Bektaşilik ve Arnavutluk’un Bağımsızlığına Giden Süreçte Bektaşiler

Year 2013, Volume: 44 Issue: 2, 136 - 171, 01.12.2013

Fahri Maden

Abstract

Balkanlarda İslamiyet’in yayıldığı en önemli bölgelerden biri Arnavutluk’tur. Arnavutlar İslamiyet’in Bektaşi yorumuna özel ilgi duymuşlardır. Böylece Bektaşilik bölgede zaman içerisinde geniş bir yayılma alanı bulmuştur. Arnavutlar Fransız İhtilali ile ortaya çıkan milliyetçilik düşüncesinin etkisiyle XIX. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı’dan ayrılmak için bağımsızlık hareketine başlamışlardır. 1826 yılında Bektaşilik Yeniçeri Ocağı ile birlikte yasaklanmıştır. İstanbul, Rumeli, Anadolu, Mısır ve Irak gibi bölgelerde yasak uygulamaya konulduğunda Arnavutluk Bektaşi dervişleri için bir sığınak yeri olmuştur. Zira Bektaşi yasağı Arnavutluk’ta diğer bölgelerdeki kadar hissedilmemiştir. 1826 hadisesi özellikle Arnavutluk’taki Bektaşileri Osmanlı yönetimine karşı tavır almaya itmiştir. Arnavutluk’un bağımsızlığı sürecinde Bektaşiler kültürel yollarla, tekkelerini komitacılara açarak ve çete faaliyetinde bulunanlara yardım ederek bu harekete destek olmuşlardır. Osmanlı yönetimi Bektaşi faaliyetlerine karşı önlem almaya çalışmışsa da bunda fazla başarı elde edememiştir. Neticede Bektaşilerin de desteğiyle 1912 yılında Arnavut bağımsızlık hareketi hedefine ulaşmış, Arnavutluk bağımsız bir devlet haline gelmiştir. Bu çalışmada Arnavutluk’un İslamlaşması, Bektaşiliğin bölgede yayılışı, bölgedeki Bektaşi tekkeleri ve bu tekkelerin Arnavut bağımsızlık hareketine verdikleri destek arşiv belgeleri ışığında ele alınmaktadır

Keywords

Balkanlar, Arnavutluk, Bektaşilik, Prizren Birliği

Bektashism in Albania and Bektashis in the Process Leading to Independence of Albania

Abstract

The Albania is a most important region of the spread of Islam in the Balkans. Albanians have especially heard of special interest in the interpretation of Bektashism of Islam. Thus, the Bektashism have found a wide span in the region in time. Albanians the effect of the idea of nationalism associated with the French Revolution the movement for independence began to leave the Ottoman Empire in the second half of XIX. century. In 1826, the Bektashi order is prohibited together with the Janissaries. When launching the ban Istanbul, Rumeli, Anatolia, Egypt and Iraq such as in areas, Albania have been a place refuge to Bektashi dervishes. Because the ban on Bektashi not felt so in other regions in Albania. 1826 incident, particularly in Albania Bektashis forced to take a stand against Ottoman rule. The Bektashi, in the process of independence of Albania, cultural means, lodges opening committee members and gang activity by helping those who, have been supporting this movement. Ottoman administration tried to take measures against the activities of the Bektashi failed to achieve much success in that. As a result, the support of the Bektashi, in 1912, the independence movement of Albanian reached its goal, Albania has become an independent state. In this study, the Islamization of Albania, Bektashi spread in the region, Bektashi lodges in the region and their support the independence movement of Albanian are discussed in the light of archival documents

Keywords

Balkans, Albania, Bektashism, League of Prizren